(VOV5)- Tìm hiểu về biểu tượng là một hành trình thú vị không có giới hạn. Đó là sự giải mã để thấu hiểu và gắn kết con người với con người ở các nền văn hóa khác nhau.
“Như mỗi cá nhân trong cộng đồng đông đúc, dù nhỏ bé hay cao lớn, dù đơn giản hoặc phức tạp, dù thông dụng hoặc hi hữu, có sự ràng buộc hay tách bạch riêng lẻ, nơi những loài vật, cỏ cây hoặc đóa hoa bạn thấy trong đời đều lưu giữ và ẩn tàng chuyện thầm kín bí mật…”
Đó là lời giao cảm trong Biểu tượng - một bộ sách có khả năng cuốn hút người đọc ngay từ những trang đầu tiên khi bước vào hành trình giải mã và khám phá thế giới biểu tượng.
Biểu tượng là gì? Đó là vật tượng trưng, đại diện cho một ý nghĩa, quan niệm hoặc niềm tin nào đó. Đó là hình ảnh, sự vật có khả năng biểu hiện nhiều hơn những gì ngôn ngữ có thể diễn tả. Đó là một dấu hiệu của văn hóa và sự kết nối giữa các thế hệ, các quốc gia và tộc người. Thế giới của những biểu tượng và thế giới của con người tồn tại như hai vòng tròn đồng tâm. Con người gửi gắm trong mỗi biểu tượng sự hiểu biết về thế giới. Và biểu tượng là hình ảnh phản chiếu độc đáo của tư duy và tình cảm con người.
Với mong muốn tìm hiểu và chia sẻ những bí mật được lưu giữ đó, Biểu tượng là bộ sách đem đến cho người đọc những trải nghiệm thú vị khi khám phá các vùng đất, ngược dòng thời gian để tiếp cận với nhiều nền văn hóa phong phú, độc đáo của nhân loại.
Tác giả Tử Đinh Hương chia sẻ: “Cuộc sống của chúng ta vốn biến hóa thiên hình vạn trạng. Và con người chúng ta từ khi sinh ra đã sống trong thế giới biểu tượng. Chính vì vậy, qua cuốn sách rất nhỏ, với chưa nhiều những biểu tượng được giới thiệu, tôi có chút hi vọng sẽ gợi ý được để bạn đọc nhỏ tuổi sớm quan tâm hơn đến thế giới xung quanh chúng ta. Những con vật, những hình ảnh, những biểu trưng… hàng ngày, hàng giờ bạn thấy luôn giữ trong mình ít nhất một câu chuyện thú vị. Đọc được câu chuyện đó, thế giới nội tâm của bạn sẽ trở nên thoáng rộng thêm và đó cũng là một trong những bước rèn luyện trí tuệ. Đơn giản, thế giới, sự vật của chúng ta luôn có những điều cần đọc hiểu, tựa như nhà thơ Mĩ Walt Whitman đã viết cách đây hơn một trăm năm: Tôi tin một lá cỏ không thua gì một vòng bay của các vì sao/ Và con kiến cánh cũng ngang phần hoàn hảo/ Một hạt cát hay một viên trứng hồng tước thì cũng vậy/ Và con chẫu chàng xanh là một kiệt tác bậc thầy…”
 |
Thông qua cuốn sách, người đọc sẽ bất ngờ khi biết được chiếc quạt gấp giản dị là biểu tượng cho sự vương giả, loài ngỗng là biểu tượng cho sự thủy chung hay loài cú tượng trưng cho sự hiền triết, uyên bác. Và thật ngạc nhiên khi cùng là hình tam giác nhưng tam giác vuông biểu trưng cho “nước”, tam giác đều - “đất”, tam giác cân - “lửa” và tam giác thường là hình ảnh đại diện của “không khí”.
Cũng qua cuốn sách, người đọc biết rằng ở Việt Nam, con bọ hung gợi nhắc đến tên Lý Thông làm nghề buôn rượu, gian ngoan và giả dối trong truyện cổ tích Thạch Sanh còn ở Ai Cập, bọ hung lại là biểu tượng của chu kì Mặt trời và sự hồi sinh. Hay chim phượng hoàng trong truyền thuyết có khả năng “trị loạn”, giữ gìn cuộc sống bình yên.
Nếu Biểu tượng I giúp hiểu hơn về cuộc sống tự nhiên của những sinh linh như cỏ cây, hoa lá, chim muông, cầm thú… thì Biểu tượng II khai thác bí mật của những hình ảnh quen thuộc như tam giác, hình tròn, hình thang, bí mật của những con giáp được dùng để đặt tên cho từng năm của người Á Đông, những bí mật ẩn giấu trong những vật dụng mà bạn sử dụng hằng ngày…
Nét độc đáo trong bộ Biểu tượng nằm ở sự dụng công của người biên soạn khi cố gắng lược thuật và chọn lọc những câu từ dễ hiểu, cách lí giải sáng rõ, phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi - một lứa tuổi nhạy cảm với màu sắc, tò mò trước kí hiệu và hình khối. “Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về việc chọn lựa biểu tượng, cách thể hiện, lối hành văn…”, cố gắng viết “để sao cho khi đọc, nhất là trẻ em, thấy dễ hiểu và có cảm xúc” - tác giả Tử Đinh Hương chia sẻ.
Vượt qua mọi khó khăn về mặt tư liệu, nét độc đáo của Biểu tượng nằm ở chất văn khi tác giả khéo léo kết nối các hình ảnh biểu tượng với các bài thơ, câu châm ngôn thú vị, sâu sắc. Hình ảnh hoa đào - biểu tượng của mùa xuân được gợi nhắc trong những câu thơ cảm động: “Mỗi năm hoa đào nở/ Lại thấy ông đồ già/ Bày mực tàu, giấy đỏ/ Bên phố đông người qua”. Hay cây sậy - biểu tượng của sự khôn ngoan được nhắc đến trong câu nói nổi tiếng của Pascal: “Hãy làm một cây sậy, nhưng là cây sậy biết suy nghĩ”. Và ngọn lửa - biểu trưng cho ánh sáng, sự sống gắn bó với câu chuyện về nữ thần Prometheus trong Thần thoại Hi Lạp. Biểu tượng, có lẽ vì vậy, là một bộ sách đem đến nhiều trải nghiệm cả về mặt tri thức và cảm xúc đối với người đọc.
Khi được hỏi về biểu tượng mà mình yêu thích nhất, tác giả Tử Đinh Hương đã chia sẻ: “Mỗi biểu tượng có một ý nghĩa riêng và thật khó để trả lời rằng mình thích nhất biểu tượng nào. Tôi thấy sự thân thuộc trong biểu tượng cành cọ, thương mến với biểu tượng lá cỏ; bất ngờ thích thú với biểu tượng con bọ hung trong quan niệm của người Ai Cập cổ; sau mỗi cơn mưa, nhìn thấy cầu vồng, hiện lên trong tôi không chỉ là những câu chuyện thần tiên hoặc nỗi sợ hãi mơ hồ ngày thơ bé mà còn là một cảm xúc ấm áp khi tôi biết rằng cầu vồng còn mang ước nguyện về bình an và hòa bình.”
Ta không biết đến không đồng nghĩa với việc biểu tượng không tồn tại. Khởi nguồn từ thuở hồng hoang, biểu tượng đã xuất hiện và gắn bó với cuộc sống như một phần không thể thiếu. Và mỗi ngày, biểu tượng sẽ còn tiếp tục phát triển đa dạng và phong phú hơn. Tìm hiểu về biểu tượng là một hành trình thú vị không có giới hạn. Đó là sự giải mã để thấu hiểu và gắn kết con người với con người ở các nền văn hóa khác nhau, con người với thế giới xung quanh, với chính quá khứ và tương lai của họ./.