Đối lập với những bản làng nép mình bên sườn núi đá tai mèo hùng vĩ, đâu đâu chỉ thấy đá,  bản Tha tựa như mảnh khăn voan mềm mại xanh mướt màu của ruộng lúa, những vườn cọ. Bản Tha yên ả, không tiếng nhạc, tiếng xe cộ, bước chân vào đầu bản, chỉ có tiếng của dòng nước trong veo chảy róc rách ngày đêm dưới những con mương nhỏ như lời mời chào du khách đã đến với bản Tha.

Thôn Tha - Ảnh: hangiangonline.net

Phía xa xa là những dãy núi trùng điệp, bản Tha quanh năm bảng lảng màn sương trắng, điểm tô cảnh sắc mây trời và những thảm rừng xanh ngát. Thỉnh thoảng có vài người khách với dáng vẻ thảnh thơi, ung dung dạo bộ men theo bờ ruộng và thi thoảng dừng chân mê mải ghi hình.

Bản Tha đẹp bởi đây là một làng văn hóa vẫn còn giữ nguyên những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Tày ở Hà Giang. Nổi bật là những ngôi nhà sàn còn gần như nguyên vẹn. Chỉ cách thành phố Hà Giang một quãng đường ngắn nhưng bản Tha dường như là một thế giới khác. Một thế giới không có nhà cao tầng, có xe cộ nườm nượm. Hỏi bất kỳ người dân nào trong làng, từ già cho đến trẻ về việc sao không xây nhà bê tông cho tiện thì đều nhận được chung một câu trả lời như anh Nguyễn Văn Nhưỡng chia sẻ:  “Nhà sàn là bản sắc dân tộc của mình thì không bỏ được và vẫn phải duy trì. Nhà xây chúng tôi không thích mà vẫn thích ở nhà sàn. Mình đi chặt cây về làm, Gỗ thì mua dần cho đủ. Làm một ngôi nhà sàn bây giờ tính ra hoàn thiện cũng hết 300 triệu. Nhà sàn ở rộng hơn, mát hơn. Mùa nóng không nóng còn nhà xây không thích.”

Dạo một vòng quanh  bản Tha, tận hưởng bầu không khí trong lành, du khách mới thấy và cảm nhận trọn vẹn những nét duyên riêng có nơi đây. Các gia đình người Tày ở đây hiếu khách và luôn sẵn lòng đón những người khách phương xa vào nhà chơi. Chỉ một chén trà, quan trọng hơn đó là nụ cười tươi hay một cái nhìn trìu mến của gia chủ cũng đủ để bước chân du khách thêm bịn rịn. Người Tày ở bản Tha còn lưu giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống và làm ra những sản phẩm như túi, khăn, quần áo nên du khách còn có dịp tìm hiểu, quan sát, thậm chí còn được hướng dẫn làm thử.

Bản Tha có gần chục ngôi nhà sàn rộng đẹp, tiện nghi, màn chăn chiếu giản dị nhưng luôn được giặt sạch sẽ. Ở trong gia đình người Tày, du khách được thưởng thức những món ăn đặc sản như: cá bỗng nấu măng chua, gà đồi xé phay trộn gỏi, lợn đen nướng ống tre cuốn với rau rừng cùng rượu ngô say đắm. Người Tày nấu ăn rất ngon, thực phẩm nuôi trồng tự nhiên, gạo dẻo và thơm. Bữa ăn ở bản Tha, quây quần trong gian nhà sàn ấm cúng, tuy đơn sơ mà hấp dẫn du khách đến lạ kỳ. Bà Mai Thị Chủng, ở bản Tha chia sẻ : “Khách du lịch đến đây thì sẽ tiếp đón giống như phong tục của người Tày. Giữ được bản sắc dân tộc Tày và không bao giờ mất được. Người tày mổ lợn, mổ gà. Làm món ăn truyền thống như thịt nướng, áp chao, nem. Món thịt nướng là món đặc trưng của người Tày, thường làm vào ngày lễ tết, dịp nhà mới. Làm món này cầu kỳ vì phải ướp nhiều gia vị như thảo quả, hạt dổi, hạt tiêu, nghệ, mắm tôm.”

Khi màn đêm buông xuống, du khách được dịp hòa mình vào lời ca, tiếng đàn của những chàng trai cô gái người Tày. Đây là dịp đặc biệt để những người khách phương xa có cơ hội biết đến những làn điệu dân ca truyền thống được người Tày gìn giữ qua nhiều thế hệ. Đặc sắc nhất là hát then, lối hát cầu mùa, cầu duyên, hát xen với múa, diễn sinh động, người đánh đàn tính sẽ tùy hứng bổng trầm, nhẹ nhàng, xôn xao theo người diễn và du khách thì đung đưa theo tiếng đàn, tiếng hát.

Vẻ đẹp dịu dàng bình yên của bản Tha, quanh năm bảng lảng màn sương trắng và điểm tô những thảm rừng xanh ngát, cùng sự thân thiện mến khách và những nét văn hóa đặc sắc của người Tày đã để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai trong hành trình khám phá vùng đất Hà Giang.