Những ngày vừa qua, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên phải gồng mình khắc phục hậu quả sau đợt lũ lớn. Không chỉ cần sự cứu trợ khẩn cấp, người dân vùng lũ đang rất mong chờ sự hỗ trợ đúng, đủ, kịp thời để có thể ổn định cuộc sống lâu dài, không tái nghèo vì thiên tai. Vậy làm sao để hàng cứu trợ không chỉ là cứu đói trước mắt mà còn giúp tái thiết sinh kế bền vững? Ông Cao Xuân Thạo, Trưởng Ban Công tác Xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trao đổi với phóng viên VOV về nội dung này.

Ông Cao Xuân Thạo, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Công tác xã hội của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tiếp nhận ủng hộ đồng bào bị bão, lũ từ Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam. Ảnh: dangcongsan.vn

Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:

Ông Cao Xuân Thạo: Trong lúc nhiều người dân đang nằm trong vùng lũ, đang ngập trong nước, thì tấm lòng của bà con, của khắp mọi miền Tổ quốc dồn về với miền Trung. Tôi cho rằng đây là những hành động rất cần, rất kịp thời, bởi vì cấp ủy chính quyền không đủ, cần có sự chung tay cả cộng đồng. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm sao cho các nguồn hàng, nguồn lương thực, thực phẩm đổ từ các nguồn về đến với tay người dân được kịp thời, công bằng và không bị tập trung quá một nơi.

Mặt trận Tổ quốc cũng đang phối hợp rất chặt chẽ với các cấp ủy chính quyền. Đặc biệt là mỗi địa phương, mỗi xã đều có các lực lượng chức năng, quân đội, công an, lực lượng thanh niên xung kích sẵn sàng các phương tiện, xe cộ, xuồng máy để tiếp nhận của các đoàn cứu trợ đến và đi phân bổ, hỗ trợ đến từng khu gia đình. Đặc biệt là ưu tiên những khu bị chia cắt, những khu vực khó khăn. Ngoài ra, có các lực lượng chuyên dụng, như: trực thăng của quân đội, các phương tiện khác có thể vận tải những hàng đó đến với tay người dân.

Về cơ bản, mặc dù cũng rất khó khăn nhưng theo chúng tôi quan sát, các lực lượng chức năng của địa phương đang điều phối tương đối tốt việc này. Tuy giai đoạn đầu, giai đoạn nước lũ đang dâng lên thì các phương tiện tiếp cận khó khăn, mhưng khi ổn định, về cơ bản người dân đều được tiếp cận.

PV: Nhiều người đặt câu hỏi là tiền và hàng cứu trợ đến rất nhiều nhưng phân bổ thế nào để công bằng, minh bạch và không dàn trải. Ông có thể chia sẻ cơ chế phân bổ của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam như thế nào?

Ông Cao Xuân Thạo: Trước hết, trên cơ sở phân bổ, chúng tôi dựa trên đánh giá thiệt hại của địa phương. Chúng tôi tiếp cận 3 kênh đánh giá. Một là kênh đánh giá của Nhà nước, của Bộ Nông nghiệp và môi trường tổng hợp thường xuyên thiệt hại của Ban chỉ đạo của địa phương. Kênh đánh giá thứ hai là chúng tôi có kênh báo cáo riêng của hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể phản ánh hằng ngày. Và kênh thứ ba là chúng tôi trực tiếp thành lập các đoàn đi kiểm tra, đi khảo sát, đánh giá những tỉnh bị thiệt hại. Và ba kênh đó, trên cơ sở số liệu thiệt hại, chúng tôi cần chia đều tỉ lệ. Chúng tôi xin ý kiến các bộ, ngành liên quan và phân bổ hỗ trợ đến địa phương.

Còn về kinh phí, khi về đến địa phương, chúng tôi cũng có văn bản hướng dẫn định mức chi, nội dung chi và đối tượng chi. Nguyên tắc là có 2 giai đoạn. Trong giai đoạn hỗ trợ khẩn cấp, chúng tôi đề nghị hỗ trợ ngay những điều kiện về nhu yếu phẩm, về thuốc chữa bệnh, về quần áo để cho người dân không bị đói, không bị rét. Điều quan trọng hơn là khi nước rút, người dân cần các điều kiện để tái thiết. Ví dụ cần nhất là lương thực, thực phẩm để chống đói, chúng tôi cũng đề nghị hỗ trợ trong vòng 30 ngày để cho người dân có điều kiện khắc phục việc không bị thiếu đói.

Thứ hai là tái thiết nhà cửa, hỗ trợ sinh kế, hoa màu, gia súc gia cầm, chúng tôi đều có những định mức. Tuy nhiên, đảm bảo công bằng là yếu tố quan trọng. Chúng tôi có hệ thống mặt trận đoàn thể địa phương kết hợp với chính quyền là đi tổng hợp những thiệt hại và đưa vào đánh giá mức thiệt hại và đồng thời tiến hành niêm yết công khai danh sách những gia đình bị thiệt hại tại trụ sở ở ủy ban cấp xã. Lần này chúng tôi có niêm yết hướng dẫn tại trụ sở khu dân cư. Trên cơ sở đó, trong một thời gian nhất định ở địa phương, sau khi không có ý kiến gì khác nữa, chúng tôi triển khai hỗ trợ. Do đó, việc hỗ trợ sẽ được thực hiện để đảm bảo công bằng.

PV: Theo ông, chúng ta cần huy động sức mạnh cộng đồng như thế nào trong giai đoạn gian khó này để giúp bà con?

Ông Cao Xuân Thạo: Theo tôi, thứ nhất là mong toàn thể các tầng lớp nhân dân việc đầu tiên là hưởng ứng những lời kêu gọi của các cơ quan tổ chức, đặc biệt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ủng hộ theo sự tập trung như vậy thì chúng tôi sẽ rất thuận lợi trong công tác quản lý phân bổ, hỗ trợ. Đồng thời qua việc ủng hộ thông qua kênh hệ thống, mong các tổ chức, các cá nhân và các tấm lòng hảo tâm tăng cường sự liên kết để hỗ trợ một cách hiệu quả và thiết thực nhất, đúng người, đúng đối tượng, đúng việc cần. Tránh tấm lòng nhiệt tình nhưng lại không đúng đối tượng, ví dụ như đem bánh trái, lương thực, thực phẩm từ Hà Nội hay từ Sài Gòn và vận chuyển vào đến nơi thì không còn sử dụng được nữa, hoặc có thể vận chuyển đến nơi nhưng không có cách nào đến được người dân. Do đó, đúng cách, đúng đối tượng, đúng nhu cầu, đấy là cái cần. Cũng mong các tổ chức, cá nhân tìm hiểu qua nhiều kênh khác nhau, đặc biệt là ứng dụng công nghệ để có thể tham gia vào công tác hỗ trợ, cứu trợ sẽ hiệu quả hơn rất nhiều. Và đặc biệt là công khai, mình bạch, có kết quả.

 PV: Xin trân trọng cảm ơn ông Cao Xuân Thạo đã chia sẻ nhiều thông tin thiết thực.