(VOV5) - Nói về ý nghĩa của chiến thắng Buôn Ma Thuột, Đại tá Lê Thanh Bài, Phó Viện trưởng Viện lịch sử quân sự Việt Nam, khẳng định đây là bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Chiến thắng Buôn Ma Thuột ngày 10/3/1975 mở màn thắng lợi của chiến dịch Tây Nguyên, tạo bước ngoặt trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, với đỉnh cao là thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh, thống nhất đất nước. Sau 50 năm giải phóng Buôn Ma Thuột, những nhân chứng từng chiến đấu khi đó xúc động khi nhớ lại sự kiện lịch sử này.
 Ông Hồ Quảng Trị hồi ức những năm đạn bom ác liệt nhưng đầy tự hào. Ảnh: Nam Trang/VOV |
Sáng 10/3/1975, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 25, nhận nhiệm vụ tấn công vào kho Mai Hắc Đế. Đây là kho vũ khí chiến lược của đối phương ở Buôn Ma Thuột, vì vậy quân đội Việt Nam phải nhanh chóng chiếm giữ. Ông Hồ Quảng Trị, chỉ huy Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 25, nhớ lại thời khắc lịch sử, nổ súng đánh vào kho Mai Hắc Đế: “Trận đánh hiệp đồng dự kiến 3 giờ sáng mới nổ súng, nhưng do một bộ phận trinh sát của ta ở sân bay bị địch bắt, cho nên 1 giờ 20 phút pháo binh Việt Nam nổ súng bắn tới 5 giờ sáng. Địch giơ tay ra hàng hết.”
 Quân giải phóng vui mừng giương cao cờ quyết thắng tại khu Mai Hắc Đế, Buôn Ma Thuột ngày 11/3/1975. Ảnh tư liệu |
Hình ảnh ghi dấu biểu tượng chiến thắng Buôn Ma Thuột là cảnh xe tăng của Quân Giải phóng rầm rập tiến vào thị xã. Thời điểm đó, cùng với chiến thuật nghi binh, việc có thể đưa xe tăng vào Buôn Ma Thuột là cả một nghệ thuật quân sự tài tình. Đại tá Lê Xuân Bá, nguyên Trung đoàn Trưởng Trung đoàn 4, Sư đoàn 470, cho biết đơn vị được giao nhiệm vụ mở đường vào Nam Tây Nguyên từ đường 19 (sân bay Đức Cơ) vượt suối Ia Đrăng, lên đèo Phượng Hoàng, vượt suối Ia Mơ, Ia Lốp, Ea H’leo, Đá Bằng, sông Sêrêpôk. Vào gần thị xã Buôn Ma Thuột, xe tăng ém trong những cánh rừng có nhiều cây to, nhiều khe suối. Rạng sáng 10/3, các đại đội xe tăng húc đổ các cây đã cưa sẵn, đánh thẳng vào trung tâm thị xã Buôn Ma Thuột. Đại tá Lê Xuân Bá hồi tưởng: “Sư đoàn mở con đường chiến dịch từ giữa Ea Súp và Buôn Đôn kéo thẳng vào Cưmgar để đưa xe tăng vào. Khi mở đến đấy rồi thì mình sợ lộ bí mật nên tránh xuống đường suối. Trung đoàn cưa 3/4 thân cây trong rừng, chỉ còn 1/3 thân nên trước khi nổ súng xe tăng dễ dàng húc đổ các cây đã bị cưa sẵn tiến vào giải phóng Buôn Ma Thuột. Đến ngày 9/3/1975 khai thông toàn bộ đường, mùng 10/3/1975, bộ đội giải phóng Buôn Ma Thuột.”
 Đại tá Lê Xuân Bá, nguyên Trung đoàn Trưởng, Trung đoàn 4, Sư đoàn 470 kể về những kỷ niệm thời chiến tranh. Ảnh: Nam Trang/VOV |
Đối với cán bộ lão thành cách mạng Nguyễn An Vinh, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk, mùa Xuân 1975 là những ngày tháng sống động và ý nghĩa nhất trong cuộc đời. Khi đó ông là ủy viên thường trực Ban Sản xuất, là 1 trong 3 thành viên của tỉnh được dự cuộc họp bàn về công tác kinh tài do Khu ủy Khu V triệu tập, chuẩn bị cho chiến dịch giải phóng nhiều vùng đất ở khu vực Tây Nguyên. Bà con các dân tộc bám đất, giữ làng, tải đạn, nuôi giấu cán bộ… góp sức làm nên chiến thắng. Ông Nguyễn An Vinh nhớ lại: “Ngày 5/3 quân đội Việt Nam đã cắt đường 21 đoạn từ Ea Kar tới M'drak và cắt tiếp đường 14. Ngày 8/3, quân đội Việt Nam đánh vào Cẩm Ga tức là trung tâm huyện lỵ Ea H'leo bây giờ. Sáng mùng 9, quân đội Việt Nam đánh ở Đức Lập bây giờ là huyện Đắk Mil. Trong 2 ngày liên tục vừa cắt đường, vừa đánh các cơ sở. Đến ngày 10/3, bộ đội Việt Nam nổ súng đánh vào Buôn Ma Thuột.”
Nói về ý nghĩa của chiến thắng Buôn Ma Thuột, Đại tá Lê Thanh Bài, Phó Viện trưởng Viện lịch sử quân sự Việt Nam, khẳng định đây là bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chiến thắng Buôn Ma Thuột là kết quả của một quá trình dài chuẩn bị, từ việc xây dựng lực lượng đến việc tổ chức chiến dịch: “Chiến thắng Buôn Ma Thuột là đòn điểm huyệt và đó là khởi đầu cho cuộc tổng tiến công nổi dậy xuân 1975, mở ra thời cơ chiến lược mới để tạo cho chúng ta có cơ sở mới đẩy mạnh tấn công địch. Sự khủng hoảng của địch sau thất bại Buôn Ma Thuột cộng thêm thất bại ở Huế, Đà Nẵng buộc địch phải co cụm để quân và dân Việt Nam tiến hành chiến dịch Hồ Chí Minh đi đến thắng lợi cuối cùng, giải phóng hoàn toàn miền Nam.”
Chiến thắng Buôn Ma Thuột mãi mãi là dấu son trong trang sử vẻ vang của dân tộc. Đây là chiến thắng của lòng dũng cảm, sự đoàn kết và trí tuệ của quân đội và nhân dân Việt Nam, góp phần quan trọng vào chiến thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.