Năm nay, vượt qua hơn 1.050 tác phẩm dự thi, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) có 7 tác phẩm đoạt Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ VII - năm 2021, trong đó 2 giải Nhất là tác phẩm phát thanh “Yêu thương tạo dựng nước Việt muôn đời" (Nhóm tác giả: Thu Hoa – Ánh Huyền – Hồng Vân – Thu Hằng – Thiên Thanh - Hồng Anh – Anh Tuấn của Ban Đối ngoại VOV5) và loạt 4 bài "Vấn đề pháp lý và bài toán chọn bên ở Biển Đông" (Nhóm tác giả Trần Hùng Cường - Nguyễn Hà Phương của Báo Điện tử VOV).

Chia sẻ cảm xúc của mình, nhà báo Trần Hùng Cường (Phó Trưởng phòng Quốc tế, Báo Điện tử VOV) cho hay, anh cảm thấy rất vinh dự và tự hào khi 2 năm liên tiếp đoạt giải Nhất - Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại. Đây không chỉ là phần thưởng riêng cho nhóm tác giả mà còn là sự vinh danh với những đóng góp, cống hiến của Báo Điện tử VOV nói riêng và Đài Tiếng nói Việt Nam nói chung đối với công tác thông tin đối ngoại. Báo Điện tử VOV luôn kịp thời tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, tạo sự đồng thuận trong xã hội; tăng cường đoàn kết, hợp tác quốc tế.

Nói về loạt bài “Vấn đề pháp lý và bài toán chọn bên ở Biển Đông”, tác giả Hùng Cường cho biết, loạt bài không chỉ vạch rõ những việc làm sai trái của Trung Quốc ở Biển Đông, mưu đồ sâu xa của nước này mà còn cho thấy, quan điểm rõ ràng của các quốc gia không chấp nhận việc Trung Quốc sẵn sàng chà đạp lên luật pháp quốc tế, bất chấp dư luận để đạt được mục đích riêng.

Loạt bài cũng chỉ rõ, Biển Đông là một trong những khía cạnh chiến lược trong cạnh tranh Mỹ - Trung. Đây là một thực tế, dù có muốn hay không muốn thì cuộc cạnh tranh đó vẫn đã, đang và sẽ tiếp tục diễn ra một cách gay gắt, toàn diện. Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc cạnh tranh này. Trong bối cảnh đó, lựa chọn đúng đắn nhất cho Việt Nam chính là lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc; Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Theo nhà báo Hùng Cường, căng thẳng ở Biển Đông không phải là vấn đề mới nhưng cũng chưa bao giờ là câu chuyện cũ. Năm 2020, thế giới đã chứng kiến một cuộc chiến pháp lý trên Biển Đông khi có hơn 20 công hàm, công thư của các quốc gia trình lên Liên Hợp Quốc, phản đối các hành vi sai trái, đi ngược lại luật pháp quốc tế của Trung Quốc ở vùng biển này.

Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình tác nghiệp, nhà báo Hùng Cường cho hay, trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành, hoạt động tác nghiệp gặp nhiều khó khăn, chủ yếu chỉ có thể phỏng vấn qua email. Việc tiếp cận các học giả, các chuyên gia sẵn sàng chia sẻ quan điểm về vấn đề không hề dễ dàng. Biển Đông vẫn luôn là chủ đề nhạy cảm, khi viết đòi hỏi phải có sự am hiểu sâu về vấn đề, về liều lượng và mức độ thông tin cũng cần phải cân nhắc sao cho phù hợp với từng thời điểm cụ thể.

"Tôi cảm thấy may mắn khi các nhà ngoại giao kỳ cựu cùng với các học giả, chuyên gia đánh giá rất cao chủ đề được nêu nên rất nhiệt tình đóng góp ý kiến, nêu quan điểm. Để viết thành công tác phẩm này, tôi đã tiếp cận nhiều nguồn tài liệu, làm việc và phỏng vấn nhiều nhà nghiên cứu, các học giả trong và ngoài nước, các nhà ngoại giao kỳ cựu để làm rõ hơn về bản chất cuộc chiến công hàm 2.0 cũng như cách thức Việt Nam có thể lựa chọn để xử lý câu chuyện cạnh tranh nước lớn Biển Đông", nhà báo Hùng Cường nói.

Cùng với loạt bài “Biển Đông giữa vòng xoáy cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt” đoạt giải Nhất, Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ VI - năm 2020, loạt 4 bài: “Vấn đề pháp lý và bài toán chọn bên ở Biển Đông” năm nay của tác giả Hùng Cường, đã đóng góp tiếng nói, khẳng định Việt Nam có chính nghĩa, có sức mạnh đoàn kết của toàn dân. Việt Nam và cộng đồng quốc tế có mẫu số chung rất lớn, đó là việc giữ gìn, củng cố hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Biển Đông, ở khu vực và quốc tế; đó là luật pháp quốc tế. Chính vì vậy, Việt Nam luôn giành được sự ủng hộ và tín nhiệm của cộng đồng quốc tế trong bất cứ hoàn cảnh nào, Việt Nam cần tiếp tục đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng và Nhà nước là độc lập tự chủ, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế; tránh rơi vào thế bị động, bất ngờ.

Ngay sau khi được đăng tải trên Báo Điện tử VOV từ ngày 4 - 7/9/2020, loạt bài đã nhận được phản hồi tích cực từ phía các học giả trong nước và quốc tế, các nhà hoạch định chính sách và giới ngoại giao về tính kịp thời; khẳng định đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng và Nhà nước là độc lập tự chủ, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, Việt Nam cũng cần chủ động và linh hoạt trong việc ứng phó với từng tình huống cụ thể, tránh rơi vào thế bị động, bất ngờ.

Tiếp cận đề tài ở một khía cạnh khác, nhẹ nhàng hơn, năm nay, nhóm tác giả: Thu Hoa – Ánh Huyền – Hồng Vân – Thu Hằng – Thiên Thanh - Hồng Anh – Anh Tuấn (Ban Đối ngoại - VOV5) cũng đoạt giải Nhất Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại lần thứ VII - năm 2021 với tác phẩm “Yêu thương tạo dựng nước Việt muôn đời”. Tác phẩm đã được phát sóng ở 13 chương trình phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Đây là câu chuyện kể của những vị khách mời đặc biệt về những niềm vui của họ trong dịp Tết Tân Sửu. Họ vui vì đã vượt qua giai đoạn khó khăn do đại dịch Covid-19 cùng cả dân tộc Việt Nam và cộng đồng thế giới, họ đã có được những trải nghiệm quý giá về tinh thần đùm bọc yêu thương, nhân ái của cộng đồng đối với họ. Những câu chuyện yêu thương mà họ kể lại truyền đi thông điệp rằng, người Việt Nam đã đón Tết Tân Sửu theo cách rất khác biệt.

Theo đó, sự an toàn của cộng đồng, trách nhiệm của mỗi cá nhân, sự san sẻ yêu thương, chia sẻ khó khăn, thử thách trong phòng, chống dịch Covid-19 của mỗi người Việt với cộng đồng là những điều quan trọng nhất trong dịp Tết này. Lòng nhân ái, sự yêu thương, tinh thần trách nhiệm là những phẩm chất đã làm nên nước Việt muôn đời, thể hiện rõ nét tinh thần, vị thế Việt Nam, là yếu tố quan trọng để người Việt chiến thắng 2 làn sóng dịch Covid-19 trong năm Canh Tý. Đây cũng là nền tảng văn hóa để người dân Việt Nam vững vàng bước đi trong năm 2021.

Nhà báo Nguyễn Thị Thu Hoa (Trưởng phòng Thư ký biên tập, Ban Đối ngoại VOV5), đại diện nhóm tác giả chia sẻ, khó khăn nhất khi tác nghiệp để cho ra đời tác phẩm này là lựa chọn chủ đề. Bởi trong vô vàn vấn đề của năm 2020, nói điều gì về Việt Nam với bạn nghe Đài quốc tế là một sự lựa chọn khó khăn. Đại dịch Covid-19 là vấn đề toàn cầu, nhưng Việt Nam có điều gì khác biệt với thế giới trong cuộc chiến chống lại đại dịch?

Giới thiệu những thành công trong phòng, chống dịch của Việt Nam là một sự lựa chọn thông thường. Để tạo nên sự mới mẻ trong cách tiếp cận vấn đề, nhóm tác giả đã lựa chọn các khách mời tiêu biểu với những câu chuyện điển hình, những chi tiết báo chí sinh động và đắt giá để khái quát lên những giá trị về tinh thần, vị thế Việt Nam trong cuộc chiến với đại dịch Covid-19. Nhóm tác giả cũng lựa chọn hình thức dẫn chuyện giản dị và chân thực, đời thường để làm nổi bật hơn tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

Một tác phẩm khác của Ban Đối ngoại VOV5 đoạt giải Nhì của nhóm tác giả Minh Mạnh - Hương Xuân - Anh Tú - Văn Thường là “Việt Nam từ góc nhìn của những người bạn Nga”. Đây là loạt 5 bài gồm những bài phân tích, phỏng vấn bằng tiếng Nga kèm hình ảnh, âm thanh và video, được đăng tải trên trang thông tin điện tử của Ban Đối ngoại VOV5.

Tác phẩm được dàn dựng công phu, nhóm tác giả đã lấy ý kiến của các nhà nghiên cứu, nhà ngoại giao, nhà báo người Nga ở Việt Nam và nước bạn về đất nước, văn hoá, con người Việt Nam, vai trò và vị thế của Đảng Cộng sản, Quốc hội, phụ nữ Việt Nam, cũng như mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga nhân dịp diễn ra những sự kiện lớn trong đời sống văn hoá, chính trị ở Việt Nam. Những ý kiến và thông tin đưa ra được dư luận trong nước và quốc tế đặc biệt quan tâm và chia sẻ rộng rãi, góp phần nâng cao sự hiểu biết của nhân dân Nga về Việt Nam, giúp người dân Việt Nam hình dung về tình cảm sâu nặng của những người bạn Nga dành cho đất nước hình chữ S.

BTV Nguyễn Minh Mạnh (phòng tiếng Nga, Ban Đối ngoại VOV5), đại diện nhóm tác giả chia sẻ, để có một tác phẩm thật sự chất lượng, cả nhóm đã phối hợp nhuần nhuyễn cùng Cơ quan thường trú VOV tại Nga tận dụng tối đa thông tin từ những người bạn Nga ở Việt Nam và nước bạn. Mối quan hệ giữa hai nước không ngừng phát triển và người Nga luôn coi Việt Nam là dân tộc anh em.

“Là những nhà báo trẻ, chúng tôi muốn góp chút sức lực nhỏ bé của mình để thắt chặt tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước, quảng bá về đất nước Việt Nam xinh đẹp với nền tảng chính trị ổn định, kinh tế phát triển mạnh mẽ, văn hoá đặc sắc, người dân nhân hậu, mến khách, yêu chuộng hoà bình. Cho dù gặp không ít khó khăn trong quá trình tác nghiệp do đại dịch Covid-19, chúng tôi đã có được những tư liệu cần thiết thông qua phương thức làm việc mới, bao gồm phỏng vấn online, trao đổi qua điện thoại”, nhà báo Minh Mạnh cho hay.

Nhà báo Nguyễn Tiến Long - Trưởng Ban Đối ngoại VOV5, thành viên Hội đồng Giám khảo của Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại cho biết, năm nay là năm thứ 7 tổ chức Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại. Theo đánh giá của Ban giám khảo, số lượng và chất lượng của các tác phẩm đều tăng, chất lượng tăng đều qua tất cả các tuyến từ Trung ương xuống các ngành, địa phương. Nhiều tác phẩm của địa phương, các cơ quan thường trú nước ngoài được đánh giá rất cao.

Năm nay, VOV tham gia ở tất cả các hạng mục phát thanh, truyền hình, báo điện tử và báo in và đều đoạt giải ở tất cả các hạng mục đó. Đặc biệt, năm nay đoạt 2 giải Nhất ở mảng phát thanh và báo điện tử. Với những kết quả đạt được, VOV đang khẳng định vị thế của mình là một cơ quan truyền thông chủ lực, đa phương tiện, đoạt giải thưởng ở các phương tiện khác nhau, ngoài phát thanh.

Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại là một giải tầm quốc gia và tầm quốc tế, vì giải này liên quan đến vai trò, quan hệ ngoại giao, quan hệ đối ngoại ở tầm quốc gia. Chính vì thế, Hội đồng chung khảo đã chấm hết sức chặt chẽ, công tâm và kỹ lưỡng, khách quan trong việc lựa chọn, đặc biệt là những tác phẩm ở những vị trí cao nhất.

Về điểm mới của Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại năm nay, nhà báo Nguyễn Tiến Long cho biết: “Mỗi năm, Ban tổ chức đều đưa ra những điểm mới, ví dụ, một vài năm gần đây, ngoài hạng mục về truyền hình, còn có cả giải clip, giải sáng kiến, qua đó tìm được những tác phẩm hay, chất lượng cao. Thậm chí, Ban tổ chức cũng đề xuất nên có giải cống hiến cho những người hàng năm đều tham gia dự thi hoặc có những người không trực tiếp tham gia tác phẩm nhưng lại có đóng góp âm thầm, lặng lẽ cho sự thành công của mùa giải.