Ngày 28/7 đánh dấu tròn 22 năm Việt Nam gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). 22 năm đồng hành với 50 năm hình thành và phát triển ASEAN, những dấu ấn tốt đẹp, những đóng góp, những sáng kiến của Việt Nam đã ghi dấu ấn đậm nét trong ASEAN.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo ASEAN tiến hành Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30.

50 năm kể từ khi thành lập, từ một tổ chức khu vực, ASEAN đã trở thành một Cộng đồng vững mạnh, có vị thế và vai trò ngày càng cao trên trường quốc tế. Gia nhập ASEAN kể từ năm 1995, những thành công của ASEAN không thể không có những dấu ấn đóng góp của Việt Nam. Đó là Việt Nam cùng ASEAN thúc đẩy hình thành các quyết sách lớn của Hiệp hội như Hiến chương ASEAN (2007), Tuyên bố Hà Nội về Tầm nhìn ASEAN 2020, Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, các Kế hoạch triển khai trên từng trụ cột và nhiều thỏa thuận quan trọng khác.

Gia nhập ASEAN là một quyết định mang ý nghĩa lịch sử

Việc gia nhập ASEAN đã thể hiện rõ nét chính sách chủ động hội nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam, mở ra một thời kỳ hội nhập sâu vào khu vực của Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực. Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Lê Hoài Trung cho rằng: "Quyết định tham gia vào ASEAN là vô cùng đúng đắn. Bối cảnh lúc bấy giờ năm 1995 gắn với nhu cầu của chúng ta về phát triển kinh tế xã hội, về hội nhập, về mở rộng quan hệ với các nước. Cùng thời điểm đó, gia nhập ASEAN đã giúp Việt Nam mở ra quan hệ với EU, bình thường hóa quan hệ với Mỹ, với Trung Quốc. Trong quá trình tham gia, chúng ta tham gia tích cực và để lại nhiều dấu ấn, phục vụ cho việc thực hiện chính sách hội nhập của Việt Nam".

Gia nhập ASEAN đem lại nhiều lợi ích cho Việt Nam. Về an ninh-chính trị, ASEAN tạo môi trường và không khí thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy quan hệ láng giềng với các nước trong khu vực, giải quyết những vấn đề trong quan hệ song phương do lịch sử để lại. Là thành viên ASEAN, Việt Nam cũng góp phần xây dựng và thúc đẩy các cơ chế, tiến trình hợp tác khu vực phát triển đúng hướng, phù hợp với lợi ích quốc gia. Trong quan hệ đối ngoại, ASEAN giúp tăng cường vị thế và tiếng nói của Việt Nam trên trường quốc tế, hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy quan hệ với các đối tác. Đặc biệt, gia nhập ASEAN tạo ra rất nhiều khuôn khổ, cơ chế hợp tác cho Việt Nam trong các lĩnh vực, đem lại lợi ích thiết thực. Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh nhận định: "Việc Việt Nam tham gia vào ASEAN đã hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế. Sau khi tham gia được 10 năm từ 2006- 2016 tỉ lệ GDP VN trong ASEAN tăng hai lần từ 3,5% lên 7%. Tỷ lệ buôn bán nội khối ASEAN- Việt Nam cũng tăng lên 1000%, đầu tư nội khối các nước ASEAN vào Việt Nam tăng lên hơn 120%. Kết nối giữa Việt Nam với ASEAN chặt chẽ hơn không chỉ kết nối về hạ tầng mà còn về thể chế, con người. tất cả là các yếu tố quan trọng tạo cho doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tốt cơ hội cộng đồng ASEAN tạo ra"

Việt Nam cùng ASEAN hướng tới phát triển đồng đều, bền vững

Năm 2017 là năm kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN và năm thứ hai hình thành Cộng đồng ASEAN với những kết quả tích cực trong thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và các Kế hoạch tổng thể trên cả 3 trụ cột: Cộng đồng Chính trị - An ninh, Cộng đồng Kinh tế và Cộng đồng Văn hóa - Xã hội. Đánh giá về Cộng đồng ASEAN sau hơn 1 năm hình thành, Đại sứ Nguyễn Hoành Năm, Trưởng đại diện phái đoàn Việt Nam thường trực tại ASEAN, khẳng định:"So với các giai đoạn trước thì công tác triển khai của ASEAN hơn 1 năm qua được làm tốt hơn, bài bản hơn, thông qua việc phân công phân nhiệm cụ thể. Hiện nay, ASEAN đang trao đổi, để tìm ra những giải pháp trong đó có việc cải tiến thể thức, phương thức hoạt động, nâng cao năng lực bộ máy đồng thời tạo ra một cơ chế liên kết nội khối thông thoáng hơn".

Sau 50 năm thành lập, ASEAN đang đứng trước những cơ hội to lớn song cũng nhiều thách thức. Để vượt qua thách thức, tận dụng những cơ hội to lớn từ Cộng đồng đem lại, đòi hỏi mỗi thành viên ASEAN cần giữ vững lòng tin, tạo sự đồng thuận, đoàn kết toàn khối.

Đối với Việt Nam, Việt Nam luôn xác định một ASEAN liên kết chặt chẽ, đoàn kết và thống nhất, có vai trò và vị thế quốc tế quan trọng là phù hợp với lợi ích cơ bản và lâu dài của Việt Nam. Bởi vậy, 22 năm qua, cùng các thành viên khác, Việt Nam cùng ASEAN đã vượt qua những khác biệt và tồn tại do lịch sử để lại, đẩy mạnh hợp tác toàn diện trên tinh thần hữu nghị và đoàn kết. 22 năm, một chặng đường hội nhập vào khu vực, Việt Nam đã có những đóng góp nhất định cho sự tồn tại, phát triển của ASEAN và cũng đã đạt được những thành quả bước đầu. Phía trước của ASEAN tuy còn nhiều cơ hội để phát triển, song cũng không ít thách thức đòi hỏi Việt Nam cũng như các thành viên khác trong ASEAN phải tăng cường hợp tác, liên kết chặt chẽ hơn nữa, cùng nhau đưa ra những ý tưởng mới và các biện pháp thực hiện các ý tưởng đó để có thể biến ý tưởng của “tầm nhìn 2025" thành hiện thực, đưa ASEAN trở thành một nhân tố chủ đạo của Cộng đồng Châu Á.