Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long có đoàn tàu đánh bắt hải sản hơn 4.600 chiếc, trong đó gần 50% là tàu đánh bắt xa bờ. Gần đây, tình hình tàu cá vi phạm quy định chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định đã giảm đáng kể, góp phần cùng cả nước sớm tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC).  Đạt được thành quả này là nhờ sự nỗ lực cao của cả hệ thống chính trị và tinh thần trách nhiệm của ngư dân trong hoạt động đánh bắt hải sản, chấp hành tốt các quy định của EC, mà nổi bật là mô hình “Dân vận khéo – đảng viên kèm cặp chủ tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU” đã phát huy hiệu quả tích cực. 

Tàu cá cập cảng cá Ba Tri.

Nghe âm thanh tại đây:

Bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tàu cá, cho rằng: “Con trăng này đỡ lắm, lời được vài trăm triệu, cá nhiều nên có lời. Tàu tôi đánh ở 8 độ, ngay Côn Đảo, làm tốt nên được hỗ trợ mua hộp đen.”

Đoàn tàu khai thác hải sản của xã Tân Thủy luôn chấp hành tốt quy định IUU.

Hầu hết chủ tàu, thuyền viên ở vùng biển này cho biết nghề khai thác hải sản xa khơi gần đây hiệu quả và mọi người luôn chấp hành tốt các quy định trong khai thác hải sản, nhất là quy định IUU. Có được chuyển biến tích cực này là nhờ hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và các ngành chức năng địa phương. Nổi bật là mô hình “Dân vận khéo – phân công cán bộ, đảng viên kèm cặp ngư dân” triển khai từ năm 2022.

Đảng viên xã Tân Thủy gặp gở chủ tàu cá tuyên truyền IUU

Ông Đặng Văn Hồng, Bí thư Chi bộ ấp An Lợi, xã Tân Thủy, cùng 02 đảng viên trong Chi ủy nhận “kèm cặp” 3 chủ tàu cá có nguy cơ cao. Cá nhân ông Hồng kèm hộ bà Nguyễn Thị Mai (chủ 6 tàu cá đánh bắt xa bờ). Nhờ tuyên truyền thường xuyên, hộ bà Mai đã nâng cao ý thức, chấp hành tốt các quy định:  “Thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy, tôi thường xuyên lui tới chủ tàu, uống trà trò chuyện, trao đổi về các quy định IUU. Chủ tàu đều chấp hành rất tốt. Hộ bà Mai này chuyển biến rõ rệt, mấy năm nay không vi phạm. Chi ủy mỗi người đều quản lý một chủ tàu, mô hình này phát huy hiệu quả. Trước đây ấp An Lợi có tàu bị bắt, từ khi thực hiện mô hình đến nay không còn.”

Ông Đặng Hoàng Tân, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tân Thủy, cho biết việc phân công đảng viên phụ trách từng hộ ngư dân đã đi vào nề nếp, đạt hiệu quả cao. Ông Trần Thế Vinh, một đảng viên kèm cặp ngư dân Trần Trung Hậu (xã Tân Thủy) là chủ 2 phương tiện đánh bắt ngoài khơi, chia sẻ kinh nghiệm về công tác tuyên truyền, vận động ngư dân đạt hiệu quả:  “Chủ yếu mình đến nhà uống trà, tâm sự rồi lồng ghép tuyên truyền luôn chứ không làm máy móc. Cứ 5–10 ngày tôi ghé một lần, trao đổi với bà con về tình hình làm ăn, ghe tàu. Song song đó, tuyên truyền ngư dân thực hiện tốt quy định khai thác đúng vùng biển. Nếu EC không tháo gỡ được ‘thẻ vàng’ mà rút ‘thẻ đỏ’ thì xuất khẩu thủy sản bị ảnh hưởng lắm. Nói chung bà con đều tuân thủ và nghe theo.

Chủ tàu cá theo dõi tàu đang hoạt động ngoài khơi qua điện thoại.

Bà Nguyễn Thị Mai, chủ 6 tàu cá ở ấp An Lợi, cho biết gia đình quản lý tàu và nhân công bằng ứng dụng điện thoại trực tuyến, giám sát rất chặt chẽ. Nhờ được cán bộ ấp tuyên truyền thường xuyên, gia đình bà chấp hành tốt và đạt hiệu quả cao: “Nhà tôi từ chồng, rể đến mấy em đều chạy tàu. Các tàu đều kết nối điện thoại, theo dõi trực tuyến suốt ngày. Nếu thấy tàu gần biên thì gọi điện bảo chạy xa ra. Nghề này phải có người nhà, nếu không thì thất thoát. Nhà tôi có 5 tài công, trang bị phương tiện đầy đủ, ra biển ghi chép nhật ký đầy đủ, hiệu quả lắm. Tôi tính mua thêm một cặp tàu nữa.”

Đa số các tàu cá ở xã Tân Thủy đều chấp hành nghiêm quy định IUU.

Công tác xuất trình giấy tờ, ghi chép nhật ký khai thác, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, bảo đảm an toàn... đều được 100% chủ tàu thực hiện nghiêm. Các ngành chức năng như Bộ đội Biên phòng, Chi cục Thủy sản, Ban Quản lý cảng cá Ba Tri tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời “thổi còi” ngăn chặn vi phạm IUU.

Theo ông Đặng Hoàng Tân, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tân Thủy, gần đây đoàn tàu đánh cá tại địa phương hoạt động ổn định, bà con yên tâm bám biển. Trong năm nay, hầu hết phương tiện khai thác đều có lãi: mỗi chuyến ra khơi trừ chi phí, chủ tàu thu từ 200–300 triệu đồng, thuyền viên khoảng 10 triệu đồng/tháng. Ông Tân cho biết, mô hình “phân công cán bộ, đảng viên kèm cặp ngư dân phòng chống vi phạm IUU” sẽ tiếp tục duy trì, quyết tâm không để xảy ra trường hợp khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài: “Qua công tác vận động, tuyên truyền, nhìn chung các tàu có nguy cơ cao đều chấp hành tốt, không còn vi phạm. Khi tàu nào không còn vi phạm, chúng tôi loại khỏi danh sách, tiếp tục tập trung tuyên truyền các hộ còn tư tưởng chưa thông. Thời gian tới, địa phương kiên trì thực hiện mô hình dân vận khéo, tiến tới chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài để tháo gỡ ‘thẻ vàng.”

Có thể nói, mô hình “Dân vận khéo –  phân công cán bộ, đảng viên kèm cặp ngư dân phòng, chống vi phạm IUU” tại xã Tân Thủy, tỉnh Vĩnh Long, đã chứng minh được vai trò, uy tín của người đảng viên đối với quần chúng. Mô hình này đã mang lại hiệu quả rõ rệt, cần được nhân rộng ở các địa phương trong cả nước để Ủy ban Châu Âu (EC) sớm tháo gỡ "Thẻ Vàng”, giúp ngư dân yên tâm đánh bắt, phát triển bền vững và làm giàu từ vùng biển quê hương.