DeepSeek là gì?

DeepSeek được thành lập năm 2023 bởi Liang Wenfeng, đồng sáng lập High-Flyer – một quỹ đầu tư tập trung vào công nghệ AI. Ban đầu, DeepSeek chỉ là bộ phận nghiên cứu AI của quỹ và được High-Flyer tài trợ toàn phần.

Tiếng tăm của DeepSeek bắt đầu bùng nổ khi này ra mắt R1 vào tuần trước, một mô hình được cho là đối thủ ngang hàng với mô hình o1 của OpenAI. Đặc biệt, đây là mã nguồn mở, nghĩa là bất kỳ nhà phát triển AI nào cũng có thể sử dụng, và nhanh chóng vươn lên đứng đầu các cửa hàng ứng dụng và bảng xếp hạng trong ngành, với nhiều lời khen ngợi về hiệu suất và khả năng của nó.

Yann LeCun, nhà khoa học AI hàng đầu của Meta, viết trên LinkedIn rằng thành công của DeepSeek là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong ngành AI theo hướng ủng hộ công nghệ mã nguồn mở.

Tổng thống Donald Trump bình luận rằng sự nổi lên đột ngột của ứng dụng trí tuệ nhân tạo DeepSeek "nên là lời cảnh tỉnh" đối với các công ty công nghệ Mỹ.

Ông Trump cho rằng các công ty công nghệ Mỹ vẫn sẽ thống trị ngành Trí tuệ nhân tạo, nhưng ông thừa nhận thách thức mà DeepSeek - một trợ lý AI giá rẻ -  đặt ra khi vươn lên vị trí số 1 trên cửa hàng ứng dụng Apple .

“Việc phát hành DeepSeek AI từ công ty Trung Quốc nên là lời cảnh tỉnh cho các ngành công nghiệp của chúng ta, rằng cần tập trung cao độ vào việc cạnh tranh”, ông Trump nói.

Ông Trump cho rằng mô hình chi phí thấp là “một bước phát triển rất tích cực” đối với AI nói chung, bởi vì “thay vì chi hàng tỷ USD, bạn sẽ chi ít hơn với kỳ vọng đưa ra giải pháp tương tự”.

1.000 tỷ USD bốc hơi vì cú sốc DeepSeek gây chấn động làng AI, Nvidia và loạt cổ phiếu Mỹ lao dốc không phanh.

Trước đây, quan điểm phổ biến cho rằng các công ty AI cần chip tiên tiến đắt đỏ của Nvidia để huấn luyện hệ thống tốt nhất. Tuy nhiên, DeepSeek đã chứng minh điều ngược lại khi sử dụng các chip kém hiện đại hơn kết hợp với kỹ thuật huấn luyện sáng tạo. Điều này đã biện minh cho khoản chi tiêu khổng lồ từ các công ty công nghệ lớn nhất của Mỹ như Alphabet và Meta Platforms.

Chỉ tuần trước, các công ty như SoftBank, Oracle và OpenAI đã cam kết chi 500 tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng AI mới trong một liên doanh có tên Stargate.

Tuy nhiên, DeepSeek không sử dụng các con chip tiên tiến nhất — và các mô hình của họ dường như đạt hiệu suất ngang ngửa với các đối thủ hàng đầu tại Mỹ trên một số chỉ số đánh giá năng lực AI. DeepSeek cho biết họ sử dụng các con chip kém tiên tiến hơn, kết hợp với các kỹ thuật huấn luyện mô hình sáng tạo.

Ngoài ra, DeepSeek đã phát hành mô hình R1 dưới dạng mã nguồn mở, cho phép các công ty khác sử dụng và điều chỉnh mô hình này cho mục đích riêng của họ. Điều này có thể dẫn đến sự xuất hiện của nhiều giải pháp AI giá rẻ khác.

Ngày hôm qua (27/01/2025) đã đi vào lịch sử khi lần đầu tiên, một công ty startup 1 tuổi của Trung Quốc DeepSeek đã khiến vốn hóa của ông lớn Nvidia bốc hơi 600 tỷ USD chỉ trong 1 ngày và khơi mào những tranh luận về nguy cơ bong bóng AI.

DeepSeek đang gây náo loạn toàn thế giới, trở thành một thế lực mới nổi trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đến từ Trung Quốc hiện đang liên tục đứng vị trí đầu tiên, vượt qua OpenAI, trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất tại Mỹ trên App Store.

Tại sao Nvidia bị ảnh hưởng nặng nề?

Trong hai năm qua, khi thị trường đặt niềm tin rằng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ mở ra một kỷ nguyên tăng trưởng năng suất mới, hàng nghìn tỷ USD lợi nhuận đã được tạo ra trên thị trường chứng khoán. Nvidia, nhà sản xuất chip đứng ở trung tâm cuộc cách mạng AI, đã dẫn đầu trong làn sóng tăng trưởng này. Phố Wall coi Nvidia là một công ty gần như không thể bị đánh bại nhờ công nghệ chip tiên tiến của họ.

Việc phát hành R1 dưới dạng mã nguồn mở đã mở ra cơ hội cho nhiều công ty nhỏ phát triển AI giá rẻ, tạo nên sức ép cạnh tranh mạnh mẽ. Điều này dẫn đến giá trị vốn hóa của Nvidia – trụ cột của ngành AI – bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi thị trường lo ngại về sự độc quyền của họ.

“Mô hình DeepSeek là một bước tiến vượt bậc trong AI và là ví dụ hoàn hảo về kỹ thuật tăng cường tại thời điểm thử nghiệm (test time scaling),” một phát ngôn viên của Nvidia chia sẻ với CNBC hôm 27/01/2025. “Công trình của DeepSeek minh họa cách các mô hình mới có thể được tạo ra bằng kỹ thuật đó, tận dụng các mô hình phổ biến sẵn có và hệ thống tính toán hoàn toàn tuân thủ các quy định xuất khẩu.”

Tuyên bố của Nvidia cho thấy hãng này nhìn nhận đột phá của DeepSeek như một cách thúc đẩy nhu cầu sử dụng nhiều hơn đối với các bộ xử lý đồ họa (GPU) của mình. “Quá trình suy diễn (inference) yêu cầu một lượng lớn GPU của Nvidia và mạng lưới hiệu suất cao,” phát ngôn viên nói thêm. “Chúng ta hiện có ba quy luật mở rộng: giai đoạn tiền huấn luyện, giai đoạn hậu huấn luyện, và giờ đây là kỹ thuật tăng cường tại thời điểm thử nghiệm (test-time scaling).”

Nvidia cũng cho biết các GPU mà DeepSeek sử dụng hoàn toàn tuân thủ quy định xuất khẩu. DeepSeek khẳng định họ sử dụng các phiên bản đặc biệt của GPU Nvidia được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc.

Ai có thể hưởng lợi từ sự xáo trộn này?

Thành công của DeepSeek có thể tái cân bằng sân chơi AI toàn cầu.

Các quan chức chính phủ Pháp cho rằng DeepSeek cho thấy các công ty nhỏ gọn và sáng tạo vẫn có thể cạnh tranh trong cuộc đua AI, ngay cả khi họ có ít tiền hoặc hạn chế về khả năng tiếp cận các con chip tiên tiến nhất.

“Một thông điệp là chúng ta vẫn có thể cạnh tranh,” một quan chức tại Điện Élysée nhận định, lưu ý rằng sức mạnh tính toán thô có thể không còn là yếu tố quyết định ai thắng trong cuộc đua AI.

DeepSeek đã tạo ra một cơn địa chấn, không chỉ làm thay đổi cục diện của ngành công nghiệp AI mà còn mở ra cơ hội lớn hơn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trên toàn thế giới. Chúng ta có thể đang chứng kiến bước ngoặt lịch sử trong ngành trí tuệ nhân tạo./.