Trên hành trình giáo dục trong thời đại số, có những người thầy, người cô không ngừng đổi mới và gieo cảm hứng. Câu chuyện chúng tôi muốn kể hôm nay là về một người như thế – cô giáo Hà Ánh Phượng, từ vùng đất Hương Cần, tỉnh Phú Thọ. Cô Phượng không chỉ đưa học sinh miền núi của mình vươn ra thế giới, trở thành công dân số và công dân toàn cầu, mà còn là niềm tự hào của giáo dục Việt Nam khi vinh dự nhận Giải thưởng Công chúa Maha Chakri (Princess Maha Chakri Award - PMCA) – một giải thưởng danh giá ghi nhận những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giáo dục khu vực ASEAN năm 2021.

Cô Phượng tâm sự: “Sau khi nhận giải thưởng công chúa Thái Lan, tôi đã kết nối với rất nhiều các thầy cô được giải là những người giáo viên và cán bộ quản lý ở các nước khu vực Đông Nam Á. Chúng tôi đã thực hiện rất nhiều dự án, như: dự án phòng chống bạo lực trên không gian mạng, I’m Mường. Không chỉ các thầy cô đó, tôi còn có cơ hội kết nối với các thầy cô nằm trong network của những người bạn của mình đã từng đạt giải thưởng công chúa Thái Lan. Đây là những điều vô giá, những điều tuyệt vời để tôi có thể đem học trò của mình đến thế giới và đem thế giới về với các học trò của mình một cách gần hơn bằng nhiều cách khác nhau”.

Cô Hà Ánh Phượng nhận giải thưởng Công chúa Maha Chakri năm 2021 do Đại sứ quán Thái Lan tại Hà Nội trao tặng (NVCC)

Trước khi nhận được giải thưởng PMCA, cô Hà Ánh Phượng đã được biết đến như một người thầy đầy tâm huyết và luôn tiên phong trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy tiếng Anh tại một ngôi trường miền núi. Năm 2016, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Ngữ Anh, cô Hà Ánh Phượng đã chọn trở về quê hương Phú Thọ, gắn bó với Trường PTTH Hương Cần – một ngôi trường có hơn 80% học sinh là các em dân tộc thiểu số.

Thấu hiểu những khó khăn mà học trò gặp phải, đặc biệt là trong việc học tiếng Anh, cô Phượng đã trăn trở tìm kiếm những giải pháp đột phá. Cô Phượng chia sẻ:

"Tôi cố gắng tìm những giải pháp và phương pháp dạy học để tập trung vào hai yếu tố chính: nội động lực học và môi trường học ngoại ngữ. Các em học tiếng Anh để các em phát triển bản thân, không phải học chỉ cho thi cử. Tôi đã tìm thấy những giải pháp, như dạy tiếng Anh qua phim, dạy tiếng Anh bằng âm nhạc, để truyền cảm hứng cho các em thông qua các hoạt động hay các câu chuyện truyền cảm hứng".

Về môi trường thực hành ngoại ngữ, với việc trở thành thành viên cộng đồng giáo viên sáng tạo Microsoft, cô Phượng đã kết nối học sinh của mình với các quốc gia trên thế giới thông qua mô hình lớp học xuyên biên giới. Với mô hình này, học sinh Hương Cần đã được kết nối với bạn bè năm châu, mở ra một không gian học tập ngoại ngữ rộng lớn. Em Đinh Thị Lan Phương và em Văn Hồng Lân, học sinh trường PTTH Hương Cần bày tỏ thích thú với mô hình lớp học xuyên biên giới:

“Buổi học rất thú vị và bổ ích. Bọn em được giao lưu với các bạn nước ngoài bằng tiếng Anh. Bọn em cũng giới thiệu nền văn hóa hát xoan của Phú Thọ với các bạn nước ngoài. Thông qua những ứng dụng hiện đại giúp chúng em thích thú học hơn, tăng kỹ năng nghe nói và giao tiếp với người nước ngoài”.

“Môn tiếng Anh bình thường rất nhàm chán vì thiếu hình ảnh. Sau khi tiếp cận được cách học mới, chúng em có nhiều niềm vui hơn trong giờ học và có hứng thú để học hơn, dễ dàng tiếp thu kiến thức hơn và phát triển kỹ năng mềm”.

Không chỉ kiến tạo môi trường học tập, cô Phượng và học trò còn nhận ra một vấn đề cấp thiết khác: an toàn trên không gian mạng. Đặc biệt trong giai đoạn dịch COVID-19, khi việc học trực tuyến trở nên phổ biến, những rủi ro trên mạng càng trở nên rõ nét. Dự án này đã trở thành một dự án quốc tế, thu hút sự tham gia của 21 quốc gia và hơn 50 trường THPT ở Việt Nam. Cô Phượng và cô Klomchit Donpirom, đồng nghiệp đến từ Thái Lan, cho biết:

"Đại sứ quán Thái Lan đề xuất hỗ trợ một trong những dự án mà chúng tôi đang thực hiện. Lúc đấy tôi đang thực hiện dự án phòng chống bạo lực trên không gian mạng. Rất nhanh sau đó, tôi được nhận tài trợ và tư vấn từ Đại sứ quán. Không chỉ vậy, Quỹ giải thưởng Công chúa Thái Lan còn kết nối cho tôi với các trường học ở Thái Lan thành một cộng đồng mới. Chúng tôi đã có nhiều trải nghiệm bởi vì văn  hóa Thái Lan có nhiều nét gần gũi với dân tộc Mường của chúng tôi. Tôi nghĩ đây là một dự án rất ý nghĩa và cô trò chúng tôi rất may mắn khi được sư đồng hành của giải thưởng công chúa Thái Lan và Đại sứ quán Thái Lan".

"Xin chào, tôi tên là Klomchit Donpirom. Tôi là giáo viên dạy khoa học tại trường Kamalasai, Thái Lan. Tôi rất vui khi được trở thành một phần của dự án lớp học xuyên biên giới cùng cô giáo Hà Ánh Phượng. Bên cạnh đó, học sinh còn có thêm nhận thức về thực trạng bạo lực trên không gian mạng, từ đó có được sự an toàn hơn và có cơ hội trao đổi văn hóa địa phương cũng như được phát triển khả năng ngôn ngữ".

Bên cạnh đó, cô Phượng còn triển khai nhiều dự án ý nghĩa, giúp các em không chỉ nâng cao năng lực ngoại ngữ mà còn phát triển toàn diện, đặc biệt là những phẩm chất của công dân toàn cầu trong bối cảnh thế giới VUCA đầy biến động. Một trong những dự án nổi bật là "Nói không với ống hút nhựa", kết nối với hơn 50 quốc gia trên thế giới thông qua mô hình lớp học xuyên biên giới, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Và trong hành trình kiến tạo công dân toàn cầu, cô Phượng và học trò cũng không quên gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Dự án "I'm Mường" là minh chứng cho điều đó.

Lớp học không biên giới của cô giáo Phượng (NVCC)

Cô Hà Ánh Phượng chia sẻ: "Chuyển đổi số giúp dễ dàng kết nối internet, sự giao thoa văn hóa quốc tế sẽ ảnh hưởng đến vấn đề giữ gìn văn hóa dân tộc Mường của các em. Đó là lý do vì sao cô trò chúng tôi đã ngồi xuống cùng nhau để thực hiện dự án có tên gọi I’m Mường. Chúng tôi thực hiện rất nhiều hoạt động: mở các lớp học online về dạy tiếng Mường, tuyên truyền thông qua kênh sportify cả tiếng Anh và tiếng Việt đối với các bạn học sinh nước ngoài và Việt Nam. Tên của sportify là I am Mường. Các em học sinh dán các mã QR code giới thiệu về không gian văn hóa Mường của trường để khi khách nước ngoài đến trường có thể dễ dàng tìm hiểu về văn hóa của dân tộc Mường ở các không gian văn hóa Mường".

Hành trình gieo tri thức của cô giáo Hà Ánh Phượng là minh chứng sống động cho tinh thần đổi mới, sáng tạo trong giáo dục – nơi học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn trưởng thành về tư duy, nhân cách và bản lĩnh hội nhập. Từ những lớp học nhỏ ở miền núi Phú Thọ, những công dân số và công dân toàn cầu đang từng ngày lớn lên, sẵn sàng bước ra thế giới với hành trang là tri thức, văn hóa và lòng nhân ái.

Cô Phượng trong buổi chia sẻ kinh nghiệm ở diễn đàn PMCA (NVCC)

Cô Phượng và học trò (NVCC)