Ông Nguyễn Văn Buôi (thường gọi Tư Buôi) là một nghệ nhân có niềm đam mê lớn với nghề gốm đỏ ở tỉnh Vĩnh Long. Ông đã xây dựng ngôi nhà truyền thống kiến trúc 3 gian, 2 chái hoàn toàn bằng gốm đỏ với tất cả tâm huyết muốn gìn giữ và phát triển nghề gốm.        

Ngôi nhà ốp hoàn toàn từ gốm đỏ của ông Tư Buôi. Ảnh: Viện Kỷ lục Việt Nam

Ông Tư Buôi, đã qua tuổi lục tuần, bộc bạch ông sinh ra ở ấp Cái Kè, xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít. Ông tự nhận mình rất nặng nợ với đất sét Vĩnh Long. Căn nhà làm hoàn toàn bằng gốm đỏ được thực hiện từ năm 2005 là minh chứng về việc ông Tư Buôi phục dựng lại làng gốm đỏ Vĩnh Long bên dòng sông Cổ Chiên một thời.: Mình lớn lên ở một xóm gốm xứ Vĩnh Long, trong đó thấy đất nung của xứ này làm nên những sản phẩm độc quyền mà nơi khác không làm được. Từ đó mình có ý tưởng xây ngôi nhà hoàn toàn bằng gốm đỏ để giữ lại cái hồn cho đất. Nhà này có thể tồn tại qua 200 năm, từ đó truyền cho cháu biết, ngôi nhà được xây nên từ chính thỏi đất nung ở Vĩnh Long này.

Vách tường nhà và cột được xây bằng gạch ống, kích thước lớn gần gấp đôi gạch thường. Ảnh: Viện Kỷ lục Việt Nam

Ngôi nhà gốm độc đáo bậc nhất cả nước của ông tọa lạc tại phường 5, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Ngôi nhà đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam - VietKings ghi nhận là nhà bằng bằng gốm đỏ Vĩnh Long lớn nhất Việt Nam.  Ngôi nhà kiến trúc theo kiểu truyền thống 3 gian, 2 chái với chất liệu hoàn toàn gốm đỏ Vĩnh Long. Trong nhà, những rui, mè, kèo, cột, đòn dông, mái nhà đều làm bằng gốm đỏ. Hàng cột được thiết kế theo các chủ đề của đất phương Nam, như: nông nghiệp lúa nước, lễ hội, thời khẩn hoang. Riêng cột kèo được lấy cảm hứng từ những họa tiết trên trống đồng Đông Sơn. Những đầu giáo dùng để nối kèo với cột cũng được thiết kế bằng các con vật gần gũi trong cuộc sống hằng ngày, như: tôm, cua, gà, cá, khỉ. Tham quan ngôi nhà 3 gian 2 chái của ông Tư Buôi chị Quách Tuyết Hoa, du khách đến từ tỉnh Ninh Bình, thầm ngưỡng mộ tài năng chủ nhân ngôi nhà: Lần đầu tiên tôi được đến căn nhà này, nghe nói rằng tất cả những vật liệu gốm dựng lên ngôi nhà đều do chủ nhà tự sản xuất. Tôi thật ấn tượng với tài năng của ông Tư Buôi.

Cùng với nhà cổ, ông Tư Buôi đang cho xây dựng khu vực trưng bày các sản phẩm, công cụ, phương tiện sản xuất gạch, gốm… tại ấp Cái Kè, xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít. Du khách đến đây có thể trải nghiệm làm gốm thời xưa. Trong lúc nhiều lò gốm mỹ nghệ trăm năm của Vĩnh Long đã “tắt lửa” thì lò gốm tại ấp Cái Kè, xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít của ông Tư Buôi vẫn “đỏ lửa” để sản xuất khoảng 20 loại sản phẩm gốm xây dựng, như: cột, kèo, lục bình, gạch ống, gạch thẻ, ngói. Ông Tư Buôi cũng thi công 2 căn nhà gốm đỏ cho khách hàng ở tỉnh Trà Vinh. Đồng thời, cung cấp nhiều cột, kèo bằng gốm cho các biệt thự ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ông Phan Văn Giàu, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, cho biết: Nhiều đoàn khách đến ngôi nhà gốm đỏ của ông Tư Buôi rất ngạc nhiên, ấn tượng. Ở đồng bằng sông Cửu Long chưa có nơi nào sản xuất gốm đỏ để xây nhà, gốm đỏ lại lâu xuống màu nên tạo ra vẻ đẹp rất riêng cho Vĩnh Long.

Ông Tư Buôi (thứ 2, từ trái) nhận chứng nhận xác lập kỷ lục Việt Nam năm 2023 cho ngôi nhà gốm đỏ của mình. Ảnh: Viện Kỷ lục Việt Nam

Tâm huyết của ông Tư Buôi là làm gốm dân dụng. Ông xây dựng chuỗi du lịch “Làng gốm Tư Buôi” liên hoàn, dự kiến sẽ khai trương năm 2025, để thỏa tình yêu với gốm đỏ: Vùng gốm Vĩnh Long đã qua 4 đời nhưng nay nguyên liệu cạn dần, nên mình chuyển hướng khác. Tôi mong là sẽ làm gấp 10 lần sản phẩm và căn nhà gốm là sản phẩm tôi ước ao.

Nghề gốm ở tỉnh Vĩnh Long hình thành vào những năm 1980 và đến những năm 1990 là thời kỳ phát triển rực rỡ. Gốm mỹ nghệ Vĩnh Long có hàng ngàn ngàn mẫu mã khác nhau đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới, như: châu Âu, Mỹ, Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản… Đến nay, có được kết quả này là đóng góp không nhỏ của ông Tư Buôi, người giữ hồn gốm Vĩnh Long.