Trần Bảo Khánh (28 tuổi) và Chu Hoàng Sơn (24 tuổi), bộ đôi sáng lập nên thương hiệu giày làm từ bã cà phê và chai nhựa tái chế Rens Original tại Phần Lan là những người châu Á nhập cư duy nhất có tên trong danh sách 30 Under 30 năm 2020 của Forbes châu Âu, hạng mục “Doanh nghiệp xã hội”. Họ đang xúc tiến để có thể sản xuất giày tại chính quê hương Việt Nam trong năm nay.

Hãy thử tưởng tượng xem một thức uống bạn vẫn yêu thích vào mỗi buổi sáng lại có thể làm thành một loại giày thể thao cho bạn hoạt động thoải mái cả ngày và góp phần bảo vệ môi trường …

Một đôi sneaker Rens Original được làm ra từ khoảng 300 gram bã cà phê và 6 chai nhựa tái chế. Nếu tính cả phần cao su dưới đế, nguyên liệu tái chế chiếm đến 50% tổng nguyên liệu của sản phẩm.

Theo số liệu của trang thông tin chuyên về thống kê thị trường Statista cập nhật tháng 3.2020, ngành giày dự kiến sẽ mang lại doanh thu 115,3 tỉ USD trong năm 2020 trên toàn thế giới và sẽ chạm mức 135 tỉ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, sản xuất giày cũng được biết đến là một trong những lĩnh vực gây ô nhiễm môi trường nhất trong ngành công nghiệp thời trang với hơn 700 triệu mét khối CO₂ thải ra từ quá trình sản xuất và xử lý nguyên liệu thô mỗi năm. 

Nhằm giảm thiểu những ảnh hưởng của ngành giày đến môi trường và với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong ngành sản xuất các sản phẩm thời trang bền vững, Khánh và Sơn mong muốn tạo ra một sản phẩm vừa đẹp vừa  thân thiện với môi trường.

Năm 2019, Rens Original giới thiệu mẫu giày làm từ bã cà phê và nhựa tái chế lần đầu tiên trên Kickstarter - website gọi vốn cộng đồng lớn nhất thế giới. Mô hình phát triển sản phẩm không nhà máy, thân thiện với môi trường và kinh doanh online của hai bạn đã thu hút hơn 5.000 người đăng ký mua. Ý tưởng đã "lọt vào mắt xanh" của Tổng Giám đốc Unilever, được giới thiệu với Liên hợp Quốc và thu về hơn nửa triệu đô la Mỹ sau 52 ngày ra mắt. Rens trở thành start-up gọi vốn nhanh nhất ở Châu Âu năm 2019 và xuất hiện trên nhiều phương tiện truyền thông châu Âu thời điểm đó.

Hai người châu Á duy nhất trong Forbe 30 under 30 châu Âu 2020

“Khánh và Sơn đã rất bất ngờ vì mình có tên trong danh sách của Forbe tôn vinh 30 người trẻ của châu Âu, hạng mục “Doanh nghiệp xã hội”. Giải thưởng là một vinh dự bởi mình là người châu Á nhập cư duy nhất có tên trong danh sách. Ở bên này, người châu Á nhập cư mở công ty không nhiều mà công ty kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ thì càng ít. Thật vui khi tên của chúng tôi được xếp cạnh những người trẻ rất giỏi của châu Âu”, Khánh chia sẻ.

Trước đó Trần Bảo Khánh cũng có tên trong top 30 người trẻ do Forbe Việt Nam bình chọn.

Những ông lớn trong ngành thời trang điện tử trở thành nhà đầu tư của Rens

Khi gọi vốn trên Kickstarter tháng 6/2019, công ty lúc đầu chỉ có 3 người, sau đó tăng lên 10 và bây giờ là 14 người trẻ tuổi đến từ 7 quốc gia khác nhau.

So với một năm trước, vốn của công ty tăng thêm do có nhiều ông lớn trong ngành thời trang điện tử đầu tư vào Rens. “Về số vốn cụ thể tôi không thể tiết lộ nhưng những lần gọi vốn sau luôn cao hơn những lần gọi vốn trước và nhà đầu tư sau cũng lớn hơn nhà đầu tư trước. Nhà đầu tư mới nhất của Rens là chủ tịch của Tencent ở Mỹ và một số lãnh đạo của các tập đoàn điện tử lớn nhất trong thị trường mới nổi như Global fashion Groupe. Ngoài ra, hai quỹ đầu tư mạo hiểm ở Hensiki và New York cũng đầu tư vào Rens. Kể từ khi thành lập, mức tăng trưởng doanh thu theo tháng của công ty là từ 50 -100%. Doanh thu tháng 6 so với tháng 5 tăng vài trăm % do trong tháng sinh nhật, công ty mở một đợt khuyến mại lớn. Ngoài ra do dịch bệnh mọi người ở nhà nhiều hơn nên mua sắm online nhiều hơn. Lẽ ra dự định hàng đến tháng 8 năm nay mới hết thì đến tháng 6 Rens đã bán hết toàn bộ hàng có trong kho của mình. Rens hy vọng năm 2021 có thể tăng doanh thu của mình lên 20 lần so với thời điểm gọi vốn trên Kickstarter”, Khánh cho biết.

Từ 3 kho hàng ở Hồng Kông, Đức và Mỹ (Khi mới thành lập chỉ có 1 kho ở Hồng Kông), các sản phẩm của Rens được bán đến hơn 100 quốc gia trên thế giới. Thị trường lớn nhất là Mỹ, Anh, Đức, Thụy Sĩ, Úc, Canada, Singapore…Việt Nam nằm trong top 10 thị trường bán chạy nhất. Khách hàng chủ yếu là những người trẻ, quan tâm đến việc bảo vệ môi trường.

Giày của Rens original được sản xuất như thế nào?

Giày của Rens sau khi được thiết kế sẽ được chuyển qua cho các đối tác của công ty tại tại nước ngoài để sản xuất. Các đối tác của Rens thu gom bã café từ những cửa hàng tiện lợi như 7-Eleven, hoặc những người thu gom rác. Sau đó bã café sẽ được xử lý để loại bỏ các tạp chất, dầu và màu để lấy lại phần café cần thiết. Phần nguyên liệu này sẽ được trộn với polyester được làm từ các chai nhựa tái chế để tạo thành một loại sợi café-polyester và dệt thành giày theo như thiết kế. “Lần đầu tiên trên thế giới có một loại giày vừa thông thoáng vừa chống nước gần như tuyệt đối. Cà phê tạo ra những “túi siêu nhỏ”, có tác dụng “khóa” mùi hôi, kháng khuẩn và giúp sản phẩm nhanh khô”, Sơn chia sẻ.

Vật liệu thân thiện môi trường phải là mặc định

Khánh và Sơn cho biết, các công ty sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thường lấy chính yếu tố môi trường để quảng cáo sản phẩm của họ nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng. Rens không đi theo hướng đó: “Hàng ngày, khách hàng đã nghe rất nhiều những quảng cáo kiểu đó và có lẽ họ cũng đã chán nên Rens chọn đi heo hướng ngược lại. Rens muốn thuyết phục khách hàng bằng một sản phẩm thật thời trang, đẹp, ngầu với những tính năng khác biệt như chống nước có thể đi ngoài tuyết hoặc ngoài mưa mà không sợ ướt còn phần nguyên liệu thân thiện với môi trường là mặc định. Nó giống như việc ta uống nước hàng ngày còn mẫu mã sản phẩm, tính năng tốt giống như những hương vị của các loại nước để khách hàng lựa chọn”.

Đã từng trải qua những thất bại để có thành công hiện tại

Rens original thực ra là start-up thứ 2 của Khánh và Sơn. Điều đó có nghĩa là công ty thứ nhất đã thất bại. Khánh nhớ lại: “Năm 2016, Sơn nộp đơn vào làm cho công ty cũ của tôi với tư cách là một lập trình viên. Factory Finder là một nền tảng trực tuyến giúp các nhà thiết kế thời trang Bắc Âu tìm kiếm và hợp tác với các nhà máy sản xuất bền vững tại Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng start-up đó thất bại, Sơn chuyển sang làm Kỹ sư phần mềm tại Zalando - hệ thống bán lẻ thời trang trực tuyến lớn nhất châu Âu. Một thời gian sau khi công ty không hoạt động nữa, tôi gặp lại Sơn và đưa ra ý tưởng thành lập Rens. Sơn đồng ý vì cả hai đều là các sneakerhead, những người sưu tầm và đam mê giày sneaker. Lúc đầu chúng tôi muốn làm giày chất liệu cotton hữu cơ, đế độn, màu trắng, sau đó có máy in các hình lên giày tùy theo ý thích của khách hàng. Start-up duy trì được nửa năm, tiền cạn và phải dừng. Lúc đó tình cờ biết đến nguyên liệu bã café thân thiện với môi trường mà trên thế giới chưa có công ty nào dùng, chúng tôi quyết định đi theo hướng đó”.

Sản xuất giày tại Việt Nam: Tận dụng sự ổn định chính trị, thành công trong chống dịch covid-19 và EVFTA

Hiện nay, Rens original đang làm việc với hơn một chục công ty sản xuất và gia công giày tại Việt Nam với mong muốn có thể chuyển sản xuất về nước đóng góp vào mức tăng trưởng FDI của quê hương. “Tiềm năng phát triển ở Việt Nam rất tốt, nhất là trong tình hình đại dịch hiện nay. Việt Nam đang nổi lên như là một điểm đến an toàn và hấp dẫn. Là người Việt Nam thì đương nhiên quê hương sẽ là cái tên đầu tiên Rens nghĩ đến. Hơn nữa, Chính Phủ của mình đón đầu cơ hội này rất nhanh và có những chính sách phù hợp nhằm khuyến khích các nhà đầu tư chuyển sản xuất sang Việt Nam. Trước đây muốn về Việt Nam sản xuất vì lòng yêu nước thì giờ đây còn rất nhiều lí do khác: Chính trị, xã hội, kinh tế ổn định; quản lí dịch bệnh tốt và đặc biệt Hiệp Định thương mại tự do với Liên minh Châu Âu (EVFTA) đã có hiệu lực. Đây sẽ là một cơ hội rất lớn bởi Rens là một công ty Phần Lan thuộc EU, nếu đầu tư vào Việt Nam sau đó xuất khẩu sản phẩm ngược lại châu Âu sẽ được hưởng ưu đãi thuế quan theo hiệp định” Khánh nhận định.

Nếu chất lượng đạt yêu cầu, Rens có thể ra mắt những đôi giày sản xuất tại Việt Nam ngay trong năm nay hoặc muộn nhất là năm sau. Để có thể đáp ứng được các tiêu chuẩn của châu Âu hay Mỹ thì chất lượng phải thật sự tốt, Khánh cho biết.  Ngoài ra, Rens cũng đang tìm các nhà phân phối ở Việt Nam để bán sản phẩm của mình tại các show room chứ không chỉ bán online như hiện nay. 

Rens original chỉ sản xuất giày cà phê ?

Trong năm 2020, Rens sẽ cho ra mắt các sản phẩm thời trang mới trong đó có những  mẫu giày mới được làm từ các nguyên liệu tái chế khác chứ không chỉ là bã café và Polyester nữa. “Đó tiếp tục là những sản phẩm chưa từng có trên thế giới với mong muốn gây bất ngờ cho các khách hàng của mình”, hai chàng trai trẻ tiết lộ.

Tuy nhiên, Khánh và Sơn cũng định hướng là sản phẩm mới sẽ hướng tới phân khúc cao cấp hơn. Chính xác là mức khởi điểm của phân khúc hàng cao cấp chứ chưa phải hàng hiệu với mong muốn khách hàng sẽ tiếp cận một sản phẩm chất lượng tốt nhưng giá thành ở mức vừa phải.

Ước mơ lớn nhất

“Ước mơ của chúng tôi là được thấy ai đi quanh mình cũng mang giày Rens, nhưng ở tầm thế giới! Nếu trên thế giới hiện nay có hai gã khổng lồ về giày là Nike và Addidas thì Rens muốn là gã thứ 3. Và còn một ước mơ nữa là tất cả các công ty giày trên thế giới đều sản xuất ra sản phẩm của họ từ những nguyên liệu thân thiện với môi trường”, Khánh và Sơn chia sẻ.

Khánh và Sơn dự định sẽ mở thêm một văn phòng đại diện ở New York hoặc London ngay trong năm nay.