Nem Bùi là một trong những món ngon đặc trưng của vùng đất Kinh Bắc. Nổi tiếng với sự giản dị nhưng đầy tinh tế trong hương vị, Nem Bùi đã chinh phục không chỉ người dân địa phương mà còn cả thực khách thập phương bởi hương vị rất đặc trưng. Nón Nem Bùi này có gì hấp dẫn và khác biệt so với món nem ở các vùng miền khác, Tiết mục Hương vị quê nhà hôm nay, mời quý vị ghé thăm Bắc Ninh để thưởng thức những làn điệu dân ca quan họ mượt mà, sâu lắng và trải nghiệm món ngon dân dã này.

Xuất phát từ làng Bùi Xá, huyện Ninh Xá, thị xã Thuận Thành, nem Bùi đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương qua nhiều thế hệ. Cô Thu Hồng - chủ hộ sản xuất nem Bùi gia truyền từ nhiều đời nay chia sẻ: “Nhà tôi làm nem Bùi từ bao đời nay rồi, cha ông truyền lại cho đến bây giờ. Cả làng, cả xã cũng đều gắn bó với nghề này. Hồi trước, nem Bùi chủ yếu để ăn trong gia đình hay trong các dịp lễ Tết, hội hè, sau này mới dần trở thành đặc sản được nhiều người biết đến".

Các gia đình làm nghề Nem Bùi ngày càng ý thức rằng không chỉ đạt được chất lượng mà còn phải đảm bảo các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Ảnh Lan Phương

Cái tên “nem Bùi” không chỉ gợi nhớ về làng Bùi Xá mà còn thể hiện trọn vẹn hương vị đặc trưng của món ăn. Cắn một miếng, ta cảm nhận được ngay lớp bì giòn sật, quyện với vị béo ngậy của thịt, chút bùi bùi của lá sung, tất cả hòa cùng hương thơm lừng của thính rang. Chấm cùng tương ớt cay nhẹ tạo nên một hương vị lôi cuốn khó cưỡng, làm cho bất cứ ai đã từng thưởng thức cũng không thể quên được. Khác biệt với nhiều loại nem ủ lên men, nem Bùi lại được làm tươi và thưởng thức ngay trong ngày. Mặc dù quy trình chế biến nem Bùi không cầu kỳ, nhưng yêu cầu về kỹ thuật và sự tỉ mỉ rất cao mới có thể mang lại hương vị thơm ngon chuẩn vị của món ngon này.

Món ăn trông rất bắt mắt và hấp dẫn thực khách. Ảnh Lan Phương

Cô Hồng chia sẻ về bí quyết chọn nguyên liệu chuẩn: "Thịt phải tươi, lấy sớm mỗi ngày, làm tới đâu hết tới đó, không để qua hôm sau. Khi chọn thịt, phải lấy đúng phần nạc mông để có độ ngọt, mỡ sườn và mỡ thăn để tạo độ béo và giòn. Sau đó, thịt phải được sơ chế kỹ, trộn đúng cách để khi ăn không bị dai hay bở. Một yếu tố quan trọng nữa là gạo rang – hay còn gọi là thính. Thính phải được làm từ loại gạo ngon, rang đều tay cho đến khi ngả màu vàng ruộm, dậy mùi thơm, rồi mới được nghiền nhỏ. Chính vì thế mà các cụ mới gọi món này là nem thính".

Giữa nhịp sống hối hả, người dân làng Bùi vẫn gìn giữ món nem gia truyền với với tất cả tâm huyết và niềm tự hào. Không chỉ có những bậc tiền bối, mà thế hệ trẻ nơi đây cũng đang góp sức mình, thổi một làn gió mới vào hành trình đưa nem Bùi vươn xa.

Nem Bùi được nặn tròn, phù bì thái sợi và trộn thính gạo rang thơm.

Thu Thảo và Thu Phương, hai người con đất Kinh Bắc, đã mạnh dạn khởi nghiệp, đưa nem Bùi lên các nền tảng trực tuyến. “Nhà chúng tôi vốn có truyền thống làm nem Bùi từ nhiều đời nay, đây là món ăn quê hương cực kỳ thơm ngon. Nhưng thực tế thì không phải ai cũng biết nơi bán nem uy tín, đặc biệt là những người ở xa Bắc Ninh. Chính vì vậy, hai chị em quyết định mở bán trực tuyến để giúp mọi người thưởng thức nem Bùi chuẩn vị. Cả hai đều là người trẻ, lại rất rành về mạng xã hội nên việc giới thiệu nem Bùi tới mọi người dễ dàng hơn nhiều. Tôi cũng thấy rất vui vì vừa có thể kiếm thêm thu nhập, vừa giúp quảng bá một nét đẹp ẩm thực truyền thống của quê nhà.”

Vượt ra khỏi ranh giới địa phương, nem Bùi nay đã trở thành một đặc sản nức tiếng, để lại dấu ấn trong lòng du khách khắp nơi. Món nem thường được chuẩn bị để đãi khách, thể hiện lòng hiếu khách và bản sắc văn hóa của vùng quê. Không chỉ mang giá trị ẩm thực thuần túy, nem Bùi đã trở thành biểu tượng sâu sắc cho tình đoàn kết cộng đồng của vùng quê Kinh Bắc, khắc họa sinh động qua câu ca dao vẫn ngân vang theo thời gian: "Nem Bùi cuốn với lá sung/ Vừa ăn vừa thấy nhớ nhung làng Bùi".

Bên cạnh các món ngon khác của Bắc Ninh như bánh phu thê Đình Bảng, bánh tẻ Làng Chờ, bánh khúc Làng Diềm, nem Bùi đã trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng, ăn một lần và nhớ mãi đối với du khách khi đến với vùng đất của những làn điệu quan họ này.