Trước đây, bồn bồn mọc trên vùng đất Cà Mau như một loại cây hoang mà một thời được xem là đối tượng “giành đất sống” chủ yếu của cây lúa mà người dân hay gọi là cỏ nến. Nhưng nay, bồn bồn đã vươn mình trở thành một loại đặc sản của vùng Đất Mũi Cà Mau, đồng thời, làm thay đổi đời sống của nhiều hộ nông dân nơi đây.

Đặc biệt, thời gian gần đây, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Khánh An, huyện U Minh thực hiện chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng bồn bồn. Mô hình đã phát huy được hiệu quả, không chỉ giúp nhiều hộ thoát nghèo. Mô hình đang được nhân rộng để tiếp tục giúp nhiều người dân vùng đệm đất rừng U Minh hạ vươn lên.

Bồn bồn là loại thực vật sống vùng đất ngập nước, phát triển trong ao hồ hoặc mé sông. Trong ảnh: Người nông dân thu hoạch cây bồn bồn. - Ảnh VOV

Xã Khánh An, huyện U Minh, thuộc tỉnh Cà Mau, nằm trong vùng đệm Vườn quốc gia U Minh hạ. Kinh tế của người dân chủ yếu phụ thuộc vào trồng rừng. Mỗi chu kỳ thu hoạch rừng khoảng 5 năm, trong thời gian này người dân luân canh 2 vụ lúa mỗi năm để trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, vùng đất trũng này giàu phèn nên cây lúa không cho năng suất cao, nhiều năm qua người dân vẫn vất vả tìm hướng đi mới để vươn lên. Vài năm qua, một số hộ dân đã chuyển đổi qua trồng bồn bồn và có được hiệu quả bất ngờ.

Bồn bồn là loại thực vật sống vùng đất ngập nước, phát triển trong ao hồ hoặc mé sông, nơi có dòng chảy chậm, có khả năng chịu phèn mặn, có khả năng chịu ngập sâu. Bồn bồn được xem là cây dại mọc hoang nhưng những cũng là một vị thuốc hay, chữa được nhiều bệnh..

Gia đình ông Tăng Văn Thắng là một trong những hộ đi đầu thực hiện trồng bồn bồn tại ấp 14, xã Khánh An. Kinh tế gia đình ông Thắng vốn thuộc hạng trung bình ở địa phương nhưng nhờ cây bồn bồn mà khá lên từng ngày. Hiện nay, trên diện tích 1,5 ha, bình quân mỗi tháng gia đình ông Thắng thu chục triệu đồng từ trồng bồn bồn: "Tôi thấy mô hình trồng bồn bồn hiệu quả, thu nhập gấp mấy lần trồng chuối, lúa. Một tháng 1,5 ha tương đương 30 triệu, trừ chi phí, nhân công này kia cũng kiếm được chục triệu. Hồi xưa làm ruộng, trồng lúa không bằng bồn bồn."

Trước đây, cuộc sống gia đình ông Quách Minh Hòa, Trưởng ấp 14, xã Khánh An cũng rất khó khăn. Trên diện tích 1 ha, trước đây, gia đình thu mỗi vụ hơn trăm giạ lúa (1 giạ bằng 20 kg), trừ chi phí chỉ còn vài triệu đồng.

Hai năm qua, anh Hòa thực hiện trồng bồn bồn và có nguồn thu cao gấp nhiều lần trồng lúa. Chính từ nguồn thu nhập từ bồn bồn đã giúp gia đình ông có điều kiện để mua sắm nhiều tiện nghi, cải thiện chất lượng cuộc sống. "Hiệu quả trồng bồn bồn nói chung rất cao, gấp 3 – 4 lần trồng lúa. Từ việc trồng bồn bồn đã tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, vừa nhổ, vừa ra tận ruộng nhặt ngày cũng kiếm được 200 ngàn đồng. Còn ngồi trong nhà làm không thì mỗi tiếng cũng được 10 ngàn đồng."

Theo người dân địa phương, cây bồn bồn có sức sống mãnh liệt nên dễ trồng, phù hợp với vùng đất phèn U Minh. Cứ bắt đầu vào đầu mùa mưa, cây bồn bồn sẽ sinh sôi, bà con bứng ra trồng, rồi chờ đến thời gian thu hoạch. Hiện giá bồn bồn tươi thành phẩm đang được thương lái thu mua từ 20 – 25 ngàn đồng/kg, giúp người dân có thu nhập gấp nhiều lần trồng lúa. Mô hình trồng bồn bồn đã chứng minh được hiệu quả và đang được chính quyền địa phương định hướng nhân rộng. 

Cây bồn bồn đang là hướng đi mới cho hộ nghèo vùng đất U Minh hạ. - Ảnh: VOV

Ông Quách Minh Hòa, Trưởng ấp 14, xã Khánh An, cho biết thêm: "Chúng tôi định hướng nhân rộng mô hình trồng bồn bồn trên địa bàn. Nhân rộng ra thêm một số tuyến kênh, bà con cũng thống nhất vì hiệu quả thực tế cao. Trên mình trồng bồn bồn, dưới nước nuôi cá để tăng thu nhập. UBND xã cũng đã đồng ý, đang triển khai thực hiện mô hình nuôi cá đồng kết hợp trồng bồn bồn."

Cây bồn bồn giờ đây so với các loại đặc sản nổi tiếng trong vùng đã trở thành một biểu tượng ẩm thực mới của vùng đất này. Có thể nói, mô hình trồng bồn bồn đã và đang mở ra nhiều triển vọng cho bà con nông dân trên địa bàn xã Khánh An nói riêng, huyện U Minh nói chung, trong việc giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

Hiện nay, diện tích trồng bồn bồn trên địa bàn xã Khánh An không ngừng được mở rộng. Đứng trước nhu cầu nâng cao giá trị cây bồn bồn cũng như đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, chính quyền xã Khánh An đã tích cực vận động cũng như tạo mọi điều kiện để các hộ trồng bồn bồn thành lập Hợp tác xã tiêu thụ bồn bồn cho người dân địa phương.

Hiện nay, các đầu mối thu mua bồn bồn tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, cũng thành lập các đại lý ở huyện U Minh, với mong muốn đưa sản phẩm bồn bồn tiếp cận thị trường trong nước và tương lai là tiến tới xuất khẩu.