Chương trình giới thiệu một nghệ sĩ guitar tài năng, người đã mang tiếng đàn Việt Nam đi qua nhiều sân khấu quốc tế — nghệ sĩ Lê Thu.

Dù định cư và hoạt động âm nhạc chủ yếu ở nước ngoài, Lê Thu luôn giữ cho mình một tình yêu sâu đậm với quê hương. Tiếng đàn của chị mềm mại, giàu cảm xúc và đầy chất tự sự, đã chinh phục khán giả tại nhiều tour diễn lớn ở khắp thế giới. Tiếng đàn guitar của chị mang hơi thở của những chuyến đi, của nỗi nhớ, và trên hết là tình yêu âm nhạc sâu sắc mà chị luôn gìn giữ.

Mới đây, trong dịp trở về Việt Nam thăm gia đình, Lê Thu cũng dành thời gian biểu diễn cho khán giả trong nước — như một lời tri ân, như một nhịp nối đầy thân thương giữa hành trình nghệ thuật ở xa và những ký ức nơi quê nhà.

Nghệ sĩ Lê Thu tại phòng thu của VOV5

Nghe âm thanh chương trình tại đây:

Nghệ sĩ Lê Thu: Xin chào chị Bảo Trang và thính giả của Đài TNVN.

BTV Bảo Trang: Cơ duyên nào đã khiến Lê Thu trở về Hà Nội trong những ngày đầu đông này?

Nghệ sĩ Lê Thu: Vâng, thực ra lần về Hà Nội này Thu cũng không lên kế hoạch trước. Nhưng vì Thu đã về đến Thái Lan biểu diễn cho festival guitar rồi nên Thu cũng về thăm nhà luôn! Và dù Thu lên kế hoạch về Hà Nội rất muộn, nhưng gần đến ngày về thì các bạn bè và một số người yêu guitar Hà Nội cũng biết đến và đã tổ chức cho Thu hai buổi biểu diễn dù là vào phút cuối nhưng rất vui và ấm cúng, đầy cảm xúc.

Trong buổi diễn đầu tiên ở nhà văn hóa Đống Đa ở Hà Nội, Thu chơi cùng với một số tài năng trẻ. Khi ngồi đằng sau cánh gà, xem các em biểu diễn, Thu rất ngạc nhiên vì các em rất giỏi, trình độ cao. Các em đều chuẩn bị cho cuộc thi festival guitar ở Hà Nội. Ở buổi diễn này, Thu lùi về làm nền thôi bởi mình cũng muốn để cho các em có kinh nghiệm biểu diễn thêm, đồng thời cũng là sự luyện tập trước khi vào cuộc thi chính. Trong cuộc thi có nhiều cao thủ, những nghệ sĩ chuyên đi thi thế giới, mà trong nghề gọi nôm na là đi săn giải. Đó là một buổi biểu diễn rất thành công và trên một sân khấu rất đẹp.

Buổi diễn tiếp theo, Thu chơi ở Cà phê Thứ Bảy - một không gian nhỏ thôi nhưng cũng rất đầm ấm. Hôm đó khán phòng chật kín, khi Thu chơi cùng 2 tài năng trẻ nữa của Việt Nam. Các em cũng chơi rất tốt. Cuối chương trình, Thu cũng có một bài đánh trio tam tấu với hai em.

BTV Bảo Trang: Khi về biểu diễn ở Hà Nội, Lê Thu có cảm thấy điều gì đặc biệt hơn so với những sân khấu khắp nơi trên thế giới?

Nghệ sĩ Lê Thu: Như thường lệ, Thu vẫn luôn mang rất nhiều cảm xúc khi được về biểu diễn ở thành phố nơi mình đã sinh ra và lớn lên. Và Thu thực sự rất vui vì năm nào về, cho dù mình có già đi thì khán giả cũng vẫn luôn nhớ đến mình và vẫn luôn chào đón mình rất nồng nhiệt.

Thu cảm thấy rất vui và vinh dự khi mình về không những biểu diễn solo mà còn được hòa mình với thế hệ trẻ để biểu diễn và góp phần khích lệ, động viên các thế hệ sau này. Thu cảm thấy đó cũng là một phần trách nhiệm của mình, bởi bên cạnh việc biểu diễn và giảng dạy thì việc giao lưu với giới trẻ cũng rất quan trọng. Đặc biệt, Thu cũng có một chút kinh nghiệm đi biểu diễn các nơi nên Thu cũng muốn gặp gỡ các em, chia sẻ với các em. Các em hay có những câu hỏi như “ngày xưa chị đi thi thế nào”, rồi “chị tập những bài nào khi đi thi”... Được chia sẻ với các em là niềm vui, nhưng cũng là trách nhiệm của người nghệ sĩ thuộc thế hệ đi trước như Thu.

BTV Bảo Trang: Vậy hành trình gắn bó với cây đàn guitar và gặt hái được những thành công của Lê Thu có thể tóm tất như thế nào?

Nghệ sĩ Lê Thu: Thực sự Thu cũng trải qua một quãng đường rất dài. Thu học guitar từ lúc chưa đến 4 tuổi với cha đẻ là họa sĩ - nhạc sĩ Lê Hạnh. Rồi sau đó 7 tuổi, Thu đỗ vào trường Nhạc viện Hà Nội, học 15 năm mới tốt nghiệp. Song song với đó, Thu cũng học thêm khoa tiếng Nhật của trường Đại học Ngoại ngữ (giờ là Đại học Hà Nội). Giờ nghĩ lại thì thấy quãng đường đó rất dài và vất vả, nhưng thời đó thì mình không cảm thấy gì, cứ tháng này qua tháng kia, năm này qua năm kia trôi qua thôi. Sau khi tốt nghiệp cả hai trường này, Thu có một quãng thời gian dài chơi duo với anh Lê Đức Sơn và một số nhạc sĩ nữa trong các câu lạc bộ guitar Hà Nội. Thu từng biểu diễn ở các khách sạn, nhà hàng hồi sinh viên và mới ra trường. Bất kỳ chỗ nào mà có khán giả nghe là Thu cũng sẵn sàng chơi.

Đến năm 2004, Thu gặp ông xã. Sau khi lập gia đình và có con nhỏ, sau ba năm Thu phải rời Việt Nam, theo chồng sang làm việc ở Ấn Độ. Những ngày tháng đầu tiên ở Ấn Độ rất cô đơn. Mình đang hoạt động âm nhạc rất mạnh ở Hà Nội, sang bên đó Thu không có việc làm, chỉ ở nhà trong hai con. Vậy là Thu bắt đầu quay lại để rèn luyện thêm về guitar cổ điển và bước vào thử sức với những cuộc thi quốc tế. Cũng là may mắn thì Thu cũng đoạt được một số giải. Cho dù là hơi muộn nhưng Thu cũng rất háo hức để tham dự thêm những cuộc thi nữa. Các bạn đi thi quốc tế thường đều còn rất trẻ, nhưng mình lúc đó thì đã có chồng và hai con rồi. Nhưng Thu nghĩ cơ hội đến với mỗi người tại một thời điểm khác nhau, thà muộn còn hơn không. Thu quay lại luyện tập nhạc cổ điển say sưa. Được sự giúp đỡ của ông xã, bạn bè xung quanh, Thu quyết tâm quay lại chơi đàn và cố sức với những cuộc thi tiếp theo nữa. Thu cũng mất khoảng thời gian khoảng 6-7 năm liên tục đi thi quốc tế như vậy. Ngày trông con, tối đêm tập đàn.

Quả thực quãng đường đó cũng không hề êm đềm. Và để có được như ngày nay, Thu cũng không dám tự nhận là mình đã làm nên điều gì to tát. Nhưng Thu cũng tương đối mãn nguyện vì đã thực hiện được mơ ước từ ngày xưa là luôn được biểu diễn, được mang tiếng đàn của mình ra thế giới. Ước mơ đó cuối cùng cũng thành hiện thực! Thu cảm thấy rất vui và cảm động khi trong bất kỳ lứa tuổi nào, từ nhỏ cho đến khi lấy chồng, có con và kể cả khi ra nước ngoài rồi, mình vẫn luôn được làm nghề, sống bằng nghề và được nghề yêu lại mình, đi đâu cũng được khán giả yêu thích và cổ vũ. Đối với Thu, đó là niềm hạnh phúc.

BTV Bảo Trang: Một hành trình rất dài nhưng Lê Thu luôn luôn gắn bó với cây đàn guitar, luôn luôn cố gắng để khẳng định mình trong giới âm nhạc. Được biết mới đây, Lê Thu cũng vừa tham gia Festival Guitar tại Thái Lan. Lê Thu có thể chia sẻ về sự kiện này?

Nghệ sĩ Lê Thu: Festival Guitar ở Bangkok, Thái Lan là một festival rất là nổi tiếng, được tổ chức liên tục hàng năm mà nếu Thu không nhầm thì cũng hai mấy năm rồi. Lúc ban đầu, Thu tham gia thi từ mười mấy năm trước và may mắn đoạt giải. Kể từ đó, họ cũng mời Thu sang diễn lại vài lần. Lần gần nhất là tháng 10 vừa rồi, Thu đã tham gia và có hai chương trình biểu diễn: Một chương trình chơi với dàn nhạc guitar và một chương trình là solo. Bên cạnh đó, Thu cũng được mời chấm thi và dạy masterclass. Đối với Thu, những chương trình festival như vậy rất ý nghĩa. Cho dù là ở nước nào, cho dù với quy mô lớn hay nhỏ, thì điều ý nghĩa nhất là để động viên các nghệ sĩ trẻ theo đuổi guitar.

Mỗi lần đi tham dự các festival quốc tế, Thu cũng thấy lo lắng bởi đó là trách nhiệm rất lớn khi được mời tham dự và biểu diễn không những trước công chúng bình thường mà trước cả những em học sinh chuyên nghiệp và các đồng nghiệp khác đều là những nghệ sĩ guitar tên tuổi. Trọng trách lớn, trách nhiệm lớn, nhưng niềm vinh dự cũng rất lớn.

BTV Bảo Trang: Lê Thu có suy nghĩ gì về việc đưa hình ảnh Việt Nam đến với bạn bè quốc tế thông qua âm nhạc và cây đàn guitar?

Nghệ sĩ Lê Thu: Đối với Thu, việc mình là một người Việt Nam, được học từ Việt Nam và lớn lên ở Việt Nam, tạo cho Thu một trách nhiệm lớn. Mình không những chỉ phô diễn những kỹ thuật hay trình bày những bản nhạc cổ điển chính thống, mà việc giới thiệu văn hóa của Việt Nam đối với Thu như là một trọng trách. Thu thường biểu diễn rất nhiều bản nhạc dân gian, ví dụ như chèo cổ lới lơ, quan họ Bèo dạt mây trôi, rồi gần đây Thu cũng chuyển soạn rất nhiều bài Việt Nam như Qua cầu gió bay, Thu ca, Dấu tình sầu... Thu dự định sắp tới sẽ chuyển soạn nhiều bài Việt Nam nữa. Khi Thu chơi những bản nhạc này thì khán giả rất tò mò, vì có những người chưa bao giờ nghe nhạc Việt Nam, chưa bao giờ từng đến Việt Nam. Đối với Thu, đó là vinh dự nhưng cũng điều làm nên sự độc đáo cho các tiết mục biểu diễn của Thu. Thu đã từng và sẽ luôn duy trì việc đưa những bản nhạc Việt Nam vào phần biểu diễn của mình. Trước khi chơi những bản nhạc đó, bao giờ Thu cũng dành một vài phút để giải thích và giới thiệu qua về lịch sử của bản nhạc để những khán giả nước ngoài hiểu hơn không những về văn hóa, về âm nhạc của mình, mà về cả ngôn ngữ và những câu chuyện nữa. Họ cảm thấy được kết nối hơn và biết đến văn hóa Việt Nam nhiều hơn.

BTV Bảo Trang: Chắc hẳn sẽ có những câu chuyện thú vị đúng không?

Nghệ sĩ Lê Thu: Thu có một kênh Youtube, trên đó có những bản nhạc Việt Nam. Những bản nhạc ấy nhận được sự đón nhận rộng rãi từ khán giả nước ngoài. Có những người lần đầu tiên được nghe một bản dân ca Việt Nam, mà lại được chơi trên cây đàn guitar là một cây đàn cổ điển của phương Tây, nên họ rất ngạc nhiên, vui, cảm động. Đọc những comment họ viết là, tôi nhắm mắt vào nghe và tôi cảm giác như là tôi được một chuyến du lịch đến Việt Nam. Có thể đó chỉ là những lời comment của những người khán giả trên Youtube mà Thu thậm chí không biết tên, chưa bao giờ gặp mặt, nhưng đó cũng là nguồn động viên và niềm tự hào rất lớn cho mình. Mấy tháng trước có một anh người Mỹ đã tập bản nhạc Qua cầu gió bay, thu lên Youtube rồi gửi cho Thu. Đó là một câu chuyện nhỏ thôi nhưng mình cũng cảm thấy ý nghĩa thật lớn.

BTV Bảo Trang: Về nhà được một thời gian ngắn rồi lại chuẩn bị chia xa, Lê Thu dự định khi nào lại gặp gỡ khán giả quê nhà trong các buổi biểu diễn của mình?

Nghệ sĩ Lê Thu: Từ ngày đi khỏi Việt Nam, thì năm nào Thu cũng về. Có những năm là về 2 lần, năm nay là về đến 3 lần rồi. Điều làm Thu rất vui là lần nào về cho dù biểu diễn có lên kế hoạch từ trước hay là đến phút chót thì vẫn luôn luôn có khán giả yêu quý và đón chờ. Đấy cũng là nguồn động viên lớn để Thu lại tiếp tục về. Thu cũng có rất nhiều dự án khác ở các nước, ví dụ như tháng sau Thu sẽ đi Đức, sau đó từ tháng 1 đến tháng 3 Thu sẽ đi một tour diễn ở Mỹ và Canada dài ngày. Hy vọng là cuối tháng 3 hoặc đến tháng 4 là Thu lại được quay về Việt Nam.

Và đến cuối năm, Thu muốn về để tham gia festival guitar ở Hà Nội. Thu đã đi rất nhiều nơi trên thế giới, nhưng về Việt Nam vẫn có ý nghĩa rất thiêng liêng. Đặc biệt khi về Hà Nội - nơi mình sinh ra, lớn lên, nơi mình có những khán giả luôn dõi theo mình trong suốt bao nhiêu năm - đấy là nguồn động viên lớn nhất khi có những khán giả nhiệt huyết và tận tâm với mình ở Hà Nội đang chờ đợi. Thu mong và hứa với mọi người rằng Thu sẽ luôn luôn cố gắng để quay về Việt Nam thường xuyên để chia sẻ tình yêu của mình với những khán giả yêu mến ở đây.

BTV Bảo Trang: Xin cảm ơn Lê Thu và chúc Lê Thu sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trên con đường sự nghiệp của mình!