(VOV5) - Ninh Thuận biến nắng gió khắc nghiệt thành lợi thế, vươn lên thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước, hướng tới thủ phủ năng lượng xanh trong tương lai.
Nghe phần âm thanh tại đây:
Tỉnh duyên hải Ninh Thuận (sáp nhập vào tỉnh Khánh Hòa) được biết đến là vùng đất có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, với cường độ bức xạ năng lượng mặt trời và tốc độ gió vào hàng cao nhất cả nước. Tuy nhiên, đây là điều kiện thuận lợi và cơ hội lớn để tỉnh phát triển năng lượng tái tạo. Ninh Thuận xác định công nghiệp năng lượng là khâu đột phá, là ngành quan trọng trong phát triển kinh tế của địa phương và đặt mục tiêu đưa tỉnh trở thành trung tâm năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của quốc gia trong những năm tới.
 Dự án điện gió tại xã Phước Minh. Ảnh: Công Thử/TTXVN |
Ninh Thuận có bức xạ mặt trời cao nhất cả nước với lượng bức xạ từ 1780-2015 kWh/m2/năm; tổng số giờ trong năm đạt 2.500-3.100 giờ/năm, cao nhất cả nước. Cả năm có tới 9 tháng nắng, vì vậy Ninh Thuận được đánh giá là tỉnh có tiềm năng năng lượng mặt trời lớn nhất trong nước. Cùng với đó, Ninh Thuận là địa phương có tốc độ gió lớn nhất Việt Nam, với tốc độ gió trung bình 7,5m/s ở độ cao 65m và mật độ gió từ 400-500 W/m2 trở lên, rất phù hợp cho việc phát triển điện gió. Theo đánh giá của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tỉnh Ninh Thuận có tiềm năng dồi dào về nguồn năng lượng mặt trời, năng lượng gió cả trên bờ, ven bờ và ngoài khơi; đồng thời có tiềm năng lớn nhất cả nước về thủy điện tích năng. Đây là yếu tố rất đặc hữu làm gia tăng giá trị của trung tâm năng lượng tái tạo mà không nơi nào có được tại Việt Nam.
Tiến sĩ Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học ngành môi trường – năng lượng, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, cho rằng: "Tiềm năng năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo của Ninh Thuận là rất lớn. Trong những năm qua, Ninh Thuận đã đi được những bước rất lớn, rất quan trọng và cũng rất bài bản trong phát triển năng lượng. Tỉnh đã xây dựng các đề án chi tiết, có tính khoa học và thực tiễn cao để xây dựng mô hình trung tâm năng lượng, năng lượng tái tạo tại địa phương".
Thời gian qua, Ninh Thuận đã thu hút nhiều doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, như: Hà Đô, Trungnam Group, BIM Group; Hanbaram; Trường Thành; Thiên Tân… đến đầu tư, khai thác phát triển năng lượng tái tạo, trở thành địa phương thuộc nhóm đứng đầu cả nước về phát triển năng lượng tái tạo. Trong đó, Tập đoàn Hà Đô đã triển khai 2 nhà máy năng lượng tái tạo tại Ninh Thuận với tổng công suất 100 mgW, đang triển khai dự án nhà máy điện gió Phước Hữu với công suất 50 mgW. Ông Hoàng Văn Chiến, Giám đốc Nhà máy Điện gió 7A, Tập đoàn Hà Đô, cho biết: "Tập đoàn Hà Đô ghi nhận tỉnh Ninh Thuận là nơi có tiềm năng tuyệt vời để đầu tư dự án điện gió, điện mặt trời. Tập đoàn chúng tôi cũng đang tiếp tục nghiên cứu 1 số dự án ở Ninh Thuận để xin chủ trương đầu tư".
 Dự án Nhà máy điện mặt trời Bầu Ngứ ở xã Phước Dinh, được xây dựng năm 2018. Ảnh: Công Thử/TTXVN |
Trong khi đó, với vai trò là nhà đầu tư chiến lược của tỉnh Ninh Thuận với nhiều dự án trên lĩnh vực năng lượng tái tạo, Trungnam Group đang nghiên cứu và phát triển 1 số tổ hợp năng lượng xanh để sản xuất hydrogen xanh, vừa phân phối trong nước, vừa xuất khẩu. Dự kiến sẽ sản xuất 250 nghìn tấn/năm hydrogen xanh vào năm 2030 và 2,5 triệu tấn/năm hydrogen xanh vào năm 2050. Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Trungnam Group, cho biết: "Ninh Thuận có tiềm năng về năng lượng tái tạo, có nước, có mặt trời, có gió… Do đó, mục tiêu của chúng tôi là đẩy mạnh sản xuất hydro. Trong tương lai, mục tiêu của chúng tôi từ nay đến 2050 là xây dựng tổ hợp năng lượng xanh, bao gồm: điện mặt trời, điện gió, thủy điện tích năng và trữ điện để sản xuất ra hydro xanh, amoniac cũng như cung cấp điện xanh cho khu công nghiệp".
Hiện, Ninh Thuận là tỉnh triển khai năng lượng tái tạo lớn nhất cả nước với 57 dự án điện mặt trời và điện gió đã đưa vào vận hành thương mại, với tổng công suất xấp xỉ 3.750 mgW hòa lưới điện quốc gia. Năm ngoái, lĩnh vực năng lượng tái tạo ước chiếm 23% GRDP và đóng góp 24% thu ngân sách của tỉnh, qua đó, góp phần quan trọng phát triển kinh tế xã hội địa phương. Ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận, cho biết: "Các dự án năng lượng sạch đã thu hút lượng vốn trong và ngoài nước, góp phần giải quyết việc làm, tăng giá trị sản xuất công nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hơn, giảm phụ thuộc vào nông nghiệp và khai thác tài nguyên truyền thống, tăng thu nhập, ngân sách cho địa phương hằng năm khoảng 1.000 tỷ đồng. Việc triển khai các dự án đã kéo theo sự phát triển về cơ sở hạ tầng, giao thông, hệ thống lưới điện, cũng như các dịch vụ phụ trợ khác. Những yếu tố này không chỉ phục vụ cho các dự án năng lượng mà còn hỗ trợ phát triển cho các ngành kinh tế khác".
Với dư địa rất lớn để phát triển năng lượng, năng lượng tái tạo, trong quy hoạch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050, Ninh Thuận xác định năng lượng vẫn là khâu đột phá, kinh tế mũi nhọn của địa phương. Theo đó, tỉnh tiếp tục khai thác và phát huy có hiệu quả tiềm năng nắng, gió, quỹ đất hoang hóa rộng, hồ chứa nước lớn, cùng hạ tầng cảng biển nước sâu và bờ biển dài để đẩy mạnh thu hút đầu tư phát triển điện mặt trời, điện gió ven bờ, ngoài khơi, thủy điện tích năng, điện khí LNG và các nguồn năng lượng mới, như: hydro, thủy triều, sinh khối phù hợp với quy hoạch điện lực quốc gia giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Từ một tỉnh có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, Ninh Thuận đã chuyển hướng chiến lược phát triển, biến bất lợi của nắng và gió, biến những vùng đất khô cằn, sỏi đá thành những trang trại điện gió, mặt trời, tạo ra nguồn điện năng sạch phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội. Đặc biệt, ngày 25/11/2024, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII đã thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam. Dự kiến, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 sẽ đi vào hoạt động trước năm 2035. Chủ trương, cùng với những tiềm năng, lợi thế sẵn có đã mở ra cơ hội để Ninh Thuận sớm trở thành thủ phủ năng lượng của Việt Nam.