Đạo diễn phim hoạt hình Đặng Hải Quang

Những năm gần đây, ngành hoạt hình ở nước ta có những bước tiến mới mẻ,  với sự xuất hiện của nhiều studio tư nhân, nhiều gương mặt trẻ được đào tạo bài bản, được tiếp cận với công nghiệp hoạt hình thế giới, mang khát vọng đổi mới, phát triển hoạt hình Việt.

Một trong những gương mặt trẻ giàu khát vọng ấy, xin được giới thiệu đạo diễn Đặng Hải Quang - Giám đốc Dee Dee Animation Studio…

Cuộc phỏng vấn về hành trình nghề nghiệp của đạo diễn Đặng Hải Quang, từ việc học kỹ thuật đến chuyển sang lĩnh vực hoạt hình, và sự phát triển của công ty Dee Dee Animation Studio trong bối cảnh thị trường hoạt hình Việt Nam.

Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:

Đạo diễn Đặng Hải Quang: Từ hồi cấp hai mình là dân chuyên toán. Mình học chuyên toán tổng hợp, nên gần như từ bé đến lớn tất cả những gì mình tiếp cận được đều liên quan đến con số. Và việc vào Đại học Bách khoa theo kiểu bạn bè vào thì mình cũng vào, không nghĩ là sẽ có thể đi một ngành khác. 

Điểm rẽ khiến cho mình có thể thấy cuộc sống này không giống như mình tưởng tượng, khi mình là sinh viên. Có một cậu bạn rất thân, mẹ cậu đấy làm cho NXB Kim Đồng. Mình cũng có cái khả năng viết. Thế là mẹ cậu ấy thử cho mình làm biên tập để kiếm thêm thu nhập, cho cái thời sinh viên rất là đói ấy. Bắt đầu làm, mình bén duyên với nghề biên tập, cũng trải qua rất nhiều thời gian để biên tập những bộ truyện manga. Mình đọc, tìm hiểu từ manga, anime đến hoạt hình thế giới. Mình nhớ là trong thời sinh viên, gần như mình đã có thời gian cày hết tất cả những bộ phim hoạt hình của Walt Disney. Và mình thấm dần những thứ liên quan đến hoạt hình. Mình bắt đầu hiểu về hoạt hình thế giới như thế nào, annime Nhật như nào, lịch sử của nó như thế nào... 

Vào năm 2016 -2017 mình quyết định làm hoạt hình. Đầu tiên là lý do cá nhân. Bởi vì lúc đấy thực ra mới cưới vợ (cười). Khi phải làm những công việc liên quan đến những bộ phim mà người đóng phim truyền hình phải đi rất xa và đi nhiều tháng, mình quyết định chọn một thể loại nào đấy đáp ứng được nhu cầu là mình vẫn có thể sáng tạo, có thể làm đạo diễn, có thể làm những sản phẩm mình muốn, mà không phụ thuộc vào bối cảnh, địa điểm. Thứ hai là qua một thời gian tìm hiểu, mình nhận thấy hoạt hình chỉ là một hình thức thể hiện, không phải cố định dành cho trẻ em hay cho một đối tượng cụ thể nào. Tất cả mọi người đều có một mong muốn là làm những bộ phim có cách nhìn điện ảnh. Nó không chỉ dành cho trẻ em mà dành cả cho người lớn. Đó là lý do mà gần như tất cả những sản phẩm từ trước đến giờ của Dee Dee ngoài tiêu chí dễ tiếp cận cho trẻ em, cho đại chúng thì còn có những ý nghĩa, những kỹ thuật đằng sau để khán giả người lớn có thể tìm thấy những điều hay ho thú vị trong đó”

Và thời điểm Quang cùng với những cộng sự của mình - gọi là khởi nghiệp đi, thời điểm ấy hoạt hình và đặc biệt là bối cảnh ở ngoài Bắc này như thế nào?

Đạo diễn Đặng Hải Quang: Trong thời điểm tôi mới nghĩ về hoạt hình với các cộng sự,lúc đấy ở thị

trường Việt Nam nói chung có hai dòng chính của tư nhân, ngoài những tác phẩm của Nhà nước, đầu tiên là dòng motion grafic với những clip ngắn và nội dung là kịch bản viết cho những quảng cáo, startup hay những sản phẩm ngắn chiếu trên các nền tảng. Và thứ hai là dòng hoạt hình youtube.

Gần như tất cả những nhóm sản xuất hoạt hình nhỏ dùng những sản phẩm không có bản quyền để họ sản xuất, nên gần như họ không tốn nhiều chi phí và lợi nhuận thu được cũng khá là ổn. Đấy là một trong những bối cảnh thị trường thời đấy. Cách tiếp cận của tôi lúc đấy khá là khác.

Tất cả nhóm đều thống nhất là: thứ mình muốn là gì, mang lại cái giá trị gì? Cả nhóm về nói với nhau: nếu mà thứ thực sự có giá trị, rồi nó sẽ có những benefit, có những thứ mang lại cho mình về sau. Nhưng đầu tiên phải xác định rõ con đường của mình. Lúc đấy cả nhóm đã vật lộn khá lâu. Đầu tiên là về phần mềm. Lúc đấy chúng tôi không có nhiều kinh phí để chi cho phần mềm. Nhưng mà chúng tôi quyết tâm.

Tập phim Chiếc đũa thần trong xê ri Dịch vụ quỷ sứ do Dee Dee Animation Studio sản xuất phát hành trên youtube.

Chúng tôi nghĩ nếu muốn tiếp cận với trình độ thế giới, thì điều đầu tiên là phải dùng phần mềm của thế giới. Tôi có tìm hiểu được phần mềm Toon Boom. Lúc đấy tất cả những hãng phim lớn như Dreamwork hay là Pisa, Disney… đều dùng phần mềm đấy. Chúng tôi nghĩ một cách rất là đơn giản là: A ok, nếu chúng ta dùng phần mềm đấy thì có thể trình độ của chúng ta sẽ đạt được đến với họ. Cái suy nghĩ khá đơn giản nhưng mà ngày càng làm thì mới càng thấm. Bởi vì về sau hầu như tất cả những đối tác đều rất tôn trọng chúng tôi, vì chúng tôi dùng phần mềm bản quyền ngay từ đầu.

Bản thân đạo diễn Đặng Hải Quang cũng như Dee Dee Animation Studio đã nhận về rất nhiều kinh nghiệm, những mối quan hệ hợp tác. Tôi nghĩ rằng khát vọng lâu dài mà Dee Dee theo đuổi, vẫn mong muốn sẽ tiếp tục có những nguồn kinh phí để thực hiện những dự án nghệ thuật của mình chứ?  Xem trên Youtube thì những sản phẩm của Dee Dee, ví dụ như Dịch vụ quỷ sứ, Đại hiệp... - những xê ri Dee Dee đang làm dở, là một hướng đi tốt, hoàn toàn có thể kết nối, phát triển thành những bộ phim dài.

Thứ chúng tôi muốn bây giờ rất nhiều. Những sản phẩm của chúng tôi rất đa dạng: từ những clip giải thích về lịch sử văn hóa, những xê ri hài kiểu sitcom, hay những bộ phim theo kiểu máy đóng… vì chúng tôi muốn thử. Chúng tôi muốn thử càng nhiều càng tốt để xem là mình có thể làm được những gì. 

Chúng tôi muốn mình là một cái cầu nối để không chỉ chúng tôi mà rất nhiều người làm sáng tạo, những người làm sản phẩm hay những nhà văn đều có thể thông qua chúng tôi đưa được sản phẩm mang cái chất của mình, cái chất Việt Nam, văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Nhưng trước khi mình có thể đưa được những người khác thì mình phải làm trước đã. Và mình phải có những quan hệ trên bình diện toàn cầu trước đã. Sau đấy chúng tôi mới tính xem làm sao để có những tác phẩm này hay tác phẩm kia hay, làm sao để biến nó thành những chất liệu có thể đưa ra mà khán giả thế giới họ vẫn xem, vẫn hiểu, vẫn thích và cảm nhận được văn hóa Việt Nam, lịch sử Việt Nam.

Vâng, và hiện nay sự cạnh tranh giữa các hãng hoạt hình tư nhân đòi hỏi Dee Dee sẽ phải liên tục phát triển?

Thực ra mọi người đều biết nhau hết. Sau rất nhiều năm chúng tôi thấy nó không phải là việc cạnh tranh nhau, mà mình xem với những gì mình đang có, làm sao để mình phát triển được.

Tóm lại mình đi so với chính mình thôi. Nếu mình đã không tốt hơn so với chính mìnhh rồi thì không phải bên A thì cũng là bên B cạnh tranh thôi. Tầm nhìn của chúng tôi thực sự không phải là phạm vi trong nước. Chúng tôi luôn muốn tầm nhìn vươn ra thế giới. Làm sao để có thể cạnh tranh với thế giới. Làm sao có thể đưa văn hóa người Việt đi ra với thế giới. Làm sao để về sau người ta biết đến những nón quai thao hay là guốc hay là văn hóa tam phủ tứ phủ chẳng hạn, cũng giống như là thế giới bây giờ biết về ninja, biết về kimono hay là biết về Thần đạo của Nhật Bản chẳng hạn. Đấy là những cái mà chúng tôi rất là mong mỏi, cũng rất là khát vọng đạt được.

Và tôi rất mong muốn rằng trong thời gian tới Dee Dee của đạo diễn Đặng Hải Quang, những Dịch vụ quỷ sứ hay Đại hiệp sẽ tiếp tục phát triển được những phần mới cũng như có một sự phát triển tổng thể hơn từ những dự án đấy. Các bạn sẽ còn rất nhiều ý tưởng. Và khán giả sẽ nhìn thấy ý tưởng đấy sẽ thành hiện thực như thế nào?

Nói vậy thôi chứ thực ra là cái việc làm ra một cái sản phẩm nào đấy, nhất là phim chiếu rạp, nó cũng là một cái mong ước rất là lớn của bất kỳ đạo diễn nào,

Không chỉ là sản phẩm mà đó là tác phẩm đấy ạ.

Đúng rồi, một tác phẩm của không chỉ đạo diễn mà cả một tập thể ai cũng muốn tác phẩm của mình ra rạp, thấy nhiều người thưởng thức nó và cùng khóc, cùng cười với nó. Đấy là một trong những điều ước muốn rất lớn của mọi người ở Dee Dee. Có lẽ cũng là những điều mà Dee Dee sẽ cố gắng để hoàn thành trong một tương lai gần.

Xin cảm ơn đạo diễn. Đặng Hải Quang.