Ngày 7/9/1945, chỉ 5 ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Đài Tiếng nói Việt Nam đã phát sóng các chương trình phát thanh đối ngoại đầu tiên bằng tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Quảng Đông (Trung Quốc). Từ 3 ngôn ngữ thuở ban đầu ấy, đến nay, phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam đã có các chương trình phát thanh bằng 13 ngôn ngữ. Những bản tin, những bài viết, những giai điệu Việt Nam đã trở thành nhịp cầu, gắn kết thính giả khắp thế giới với mảnh đất hình chữ S.

Cán bộ, phóng viên, phát thanh viên cùng các chuyên gia nước ngoài. Ảnh tư liệu: VOV5

Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam luôn trong trái tim

Với thính giả Phạm Hồng Kiệt (Fan Họngjie) ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, gần 40 năm kể từ khi nghe Đài Tiếng nói Việt Nam, ông đã được biết thêm nhiều thông tin về đất nước, con người Việt Nam thông qua làm sóng đối ngoại và cũng từ đó, tình yêu của thính giả dành cho Đài Tiếng nói Việt Nam cũng lớn lên theo từng ngày. Ông tâm sự: "Nghe Đài Tiếng nói Việt Nam giúp tôi có được sự hiểu biết kịp thời, toàn diện và chân thực hơn về Việt Nam. Khi nghe đài, tôi cảm thấy mình không chỉ là một thính giả mà còn là một đại sứ văn hóa, đại sứ hữu nghị giữa hai nước Trung Quốc và Việt Nam, một nhân chứng và cũng là người thực hành tình hữu nghị vĩnh cửu giữa hai dân tộc chúng ta. Nghe Đài Tiếng nói Việt Nam giúp tôi biết về một Việt Nam chân thực, một Việt Nam hiện đại, một Việt Nam bắt kịp thời đại và không ngừng phát triển!".

Còn với thính giả Rudy Hartono, Chủ tịch CLB nghe đài Bonero (Indonesia), hơn 30 năm qua, làn sóng phát thanh đối ngoại đã đưa ông đến với nhiều vùng miền của đất nước Việt Nam tươi đẹp, từ những thửa ruộng bậc thang ở Sa Pa, cho tới vẻ đẹp kỳ vĩ của Vịnh Hạ Long; từ sự năng động của TP Hồ Chí Minh cho đến sự phát triển của Thủ đô Hà Nội.... Bởi vậy, từ lâu, Đài Tiếng nói Việt Nam đã trở thành người bạn thân thiết của ông. Ông chia sẻ: "Lắng nghe tiếng các phát thanh viên, nghe các bản tin của VOV là bữa điểm tâm sáng thịnh soạn mà không bao giờ tôi muốn bỏ qua. Đài TNVN đã nối gần khoảng cách giữa hai nước, đem lại cho tôi những kỉ niệm và những người bạn tuyệt vời".

Đoàn thính giả Indonesia thăm Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam. Ảnh: VOV5

Hay như thính giả Johnny Antonio Ramírez López, ở Peru, dù cách xa nửa vòng trái đất, nhưng Việt Nam luôn ở trong trái tim ông. Qua các chương trình phát thanh tiếng Tây Ban Nha của Ban Đối ngoại, Johnny càng thêm yêu tinh thần dũng cảm, yêu tinh thần yêu chuộng hòa bình và lòng hào hiệp của người Việt và ông cũng ngưỡng mộ những thành quả mà nhân dân Việt Nam đạt được sau 80 năm dựng xây đất nước. Ông tâm sự: "Tôi rất thích mục tin tức hàng ngày của các bạn; chúng cho phép tôi cập nhật và nắm bắt những diễn biến mới nhất của tình hình thời sự quốc tế. Có rất nhiều thông tin đa dạng. Nghe tin tức hàng ngày trên Đài "Tiếng nói Việt Nam", giống như đọc một tờ báo lớn trong nước và quốc tế. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình tuyệt vời của tôi tại Chương trình tiếng Tây Ban Nha và 12 thứ tiếng khác của Ban Đối ngoại vì đã chia sẻ với chúng tôi những bài viết và phóng sự báo chí chân thực, khách quan, phản biện và phân tích sâu, là thành quả của nhiều giờ nghiên cứu và tranh luận, được trình bày bởi các phóng viên và biên tập viên của các bạn".

Những chia sẻ của các thính giả Phạm Hồng Kiệt, Rudy Hartono hay Johnny Antonio Ramírez López cũng là tình cảm chung của hàng chục ngàn thính giả toàn cầu gắn bó với các chương trình phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam mấy chục năm qua. Mỗi bức thư, mỗi tin nhắn, mỗi bình luận để lại trên sóng radio hay trang vovworld.vn đều là minh chứng cho sức lan tỏa bền bỉ của Tiếng nói Việt Nam ra thế giới.

Tiếng nói vượt qua mọi biên giới

Ngược dòng lịch sử, từ những ngày đầu phát sóng cách đây 80 năm, các chương trình phát thanh đối ngoại đã hiện thực hóa quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh rằng sóng phát thanh có thể vượt qua biên giới quốc gia không cần hộ chiếu để chọc thủng bức màn bưng bít của chủ nghĩa đế quốc về tình hình cách mạng ở Việt Nam; đập tan những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của đối phương và tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân thế giới đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam.

Các biên tập viên Chương trình tiếng Pháp năm 1988. Ảnh tư liệu: VOV5

Trong những năm 1945 - 1954, những chương trình phát thanh tiếng Pháp trở thành nguồn tin quý giá. Nhiều trí thức, công chức biết tiếng Pháp khi đó đã đón nghe Đài Tiếng nói Việt Nam để cập nhật tình hình kháng chiến. Đặc biệt, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, danh sách tù binh được công bố qua sóng phát thanh đối ngoại, thậm chí các tù binh nặng còn được nhắn tin về gia đình thông qua buổi phát thanh tiếng Pháp như một cách truyền tin nhân đạo hiếm có trong chiến tranh.

Đến giai đoạn 1955 - 1975, những buổi phát thanh tiếng Anh của Đài Tiếng nói Việt Nam với chương trình binh vận “chuyện nhỏ với binh sĩ Mỹ” được đông đảo lính Mỹ ưa thích. Phát thanh viên Trịnh Thị Ngọ, được lính Mỹ đặt tên là “Hannah Hà Nội”, với giọng đọc đi vào huyền thoại, đã tác động rất lớn đến tư tưởng, tâm lý và tinh thần của binh sĩ Mỹ ở miền Nam Việt Nam và nhân dân tiến bộ Mỹ, khơi dậy phong trào phản chiến ngay trong lòng nước Mỹ. Không ít người lính Mỹ sau những lần nghe những buổi trò chuyện của bà phát trên sóng phát thanh đối ngoại đã tìm mọi cách để chống lại cuộc chiến tranh phi nghĩa và tìm cơ hội để trở về quê hương. Đó là minh chứng rõ nhất cho sức mạnh của phát thanh đối ngoại vượt ra ngoài biên giới quốc gia.

Từ 3 chương trình ban đầu, phát thanh đối ngoại tiếp tục mở rộng ngôn ngữ và vùng phát sóng, với các chương trình tiếng Thái Lan, Nhật Bản, Indonesia, Campuchia (Khmer), Tây Ban Nha, Nga, Triều Tiên. Nhớ lại những ngày công tác thời kỳ đó, bà Nguyễn Thùy Minh, nguyên Trưởng phòng Tiếng Thái Lan, Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam, tâm sự: "Thời ấy, các chương trình của Đài thường tập trung vào việc nhân dân Việt Nam quyết tâm phấn đấu hoàn thành thống nhất đất nước. Theo tinh thần ấy, tất cả phóng viên và biên tập viên đều mang tinh thần chiến sự, tức là làm việc không biết mệt mỏi, trực 24/24 để đảm bảo tin tức được phát kịp thời".

Bà Nguyễn Thùy Minh, nguyên Trưởng phòng Tiếng Thái Lan, Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam. Ảnh: VOV5

Trong suốt giai đoạn kháng chiến, dù đối mặt với muôn vàn khó khăn, từ thiếu thốn thiết bị kỹ thuật, điều kiện tác nghiệp gian khổ, cho đến nguy cơ bom đạn rình rập nhưng nhưng đội ngũ những người làm phát thanh đối ngoại luôn nỗ lực đưa tiếng nói Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Ông Susanto, chuyên gia người Indonesia, nhớ lại: "Ngày 18/12, Mỹ bắt đầu ném bom. Khi đấy, tôi làm việc với phòng tiếng Indonesia, dịch bài, dịch tin, dịch thời sự. Tôi còn nhớ ngày đó trên bầu trời Hà Nội nhiều máy bay. Suốt đêm, trời Hà Nội sáng như bắn pháo hoa".

Còn theo ông Phạm Đình Quế, nguyên Trưởng phòng Tiếng Lào, Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam: "Tinh thần chung là coi công việc của Đài như công việc nhà mình. Anh em chúng tôi bàn bạc, phân công thay phiên nhau trực. Ngày giải phóng, có những tin tức rất quan trọng mà thế giới quan tâm, nên trách nhiệm của chúng tôi phải cao nhất".

Không chỉ cung cấp thông tin chính thống về tình hình Việt Nam, các chương trình phát thanh đối ngoại đã truyền cảm hứng cho phong trào ủng hộ Việt Nam trên khắp thế giới. Ông Oikawa Kazuaki, thính giả lâu năm của chương trình tiếng Nhật Bản, bày tỏ: "Trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của Việt Nam, các chương trình phát thanh đã đóng vai trò lớn trong việc gắn kết cộng đồng yêu mến Việt Nam tại Nhật Bản. Phát thanh vượt qua biên giới, truyền tải thông tin mới nhất, tình hình đất nước và phong trào đấu tranh một cách tức thời, từ đó tạo ra sự đồng cảm sâu sắc với Việt Nam".

Phòng radio trong gia đình ông bà Oikawa, thính giả lâu năm của chương trình tiếng Nhật Bản. Ảnh: Tuấn Nhật/VOV-Tokyo

Sau ngày đất nước thống nhất, phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam mang một sứ mệnh mới: kể cho thế giới nghe câu chuyện về một Việt Nam hòa bình, thân thiện, nỗ lực vươn lên mạnh mẽ, hội nhập toàn cầu. Trong giai đoạn này, phát thanh đối ngoại tăng thời lượng phát sóng, mở thêm nhiều chương trình tiếng để phục vụ các đối tượng thính giả khác nhau.

Ngày 16/8/1981, chương trình phát thanh “Dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc” của Đài Tiếng nói Việt Nam ra đời, với đối tượng thính giả hướng tới là cộng đồng người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc trên khắp thế giới.

Ngày 1/3/2006, Hệ Phát thanh Đối ngoại quốc gia (nay là Ban Đối ngoại) chính thức phát sóng chương trình tiếng Đức.

9 năm sau, ngày 1/10/2015, Ban Đối ngoại chính thức phát sóng Kênh Phát thanh tiếng Anh 24/7 trên tần số 104MHz/104.5MHz, phục vụ thính giả sử dụng tiếng Anh sinh sống, làm việc và du lịch tại Việt Nam.

Lễ công bố phát sóng Kênh tiếng Anh 24/7 năm 2015. Ảnh tư liệu: VOV5

Ngày 07/09/2018, ngôn ngữ thứ 13 của phát thanh đối ngoại chính thức phát sóng, đó là chương trình tiếng Hàn Quốc dành cho cộng đồng thính giả Hàn ngữ sinh sống, làm việc tại Việt Nam. Chương trình ra đời 43 năm sau khi chương trình phát thanh tiếng Triều Tiên dừng phát sóng (năm 1975).

Hiện nay, Ban Đối ngoại là đơn vị chủ lực làm công tác Thông tin đối ngoại với nhiều ngôn ngữ nhất ở Việt Nam, gồm: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Việt, Khmer, Lào, Thái, Bahasa (Indonesia), Nga, Tây Ban Nha, Đức, Nhật và tiếng Hàn.

Về nội dung, những chuyên mục hằng tuần, như: “Khám phá Việt Nam”, “Văn hóa Việt Nam”, “Sắc màu 54 dân tộc”, hay “Chuyện của làng” … đã trở thành điểm hẹn quen thuộc với thính giả. Qua làn sóng radio, thính giả quốc tế không chỉ nghe tin tức chính trị, kinh tế, mà còn được dẫn dắt vào từng góc nhỏ của đời sống người Việt: cách người miền Tây làm mắm, lễ cưới của người Mông, hay phiên chợ vùng cao miền núi phía Bắc rực rỡ sắc màu.... Phát thanh Đối ngoại đã vẽ lên bức tranh đa sắc màu của một đất nước đang thay đổi từng ngày nhưng vẫn giữ được những nét riêng, đậm đà bản sắc dân tộc. Thính giả Paul Jamet, ở Pháp, cho biết: "VOV5 là một kênh phát thanh năng động với chương trình rất phong phú mà tôi rất yêu thích. Bên cạnh những tin tức chính trị, xã hội và kinh tế, các nhà báo – phát thanh viên của Đài Tiếng nói Việt Nam còn giới thiệu một đất nước đang trên đà phát triển mạnh mẽ qua những chương trình sinh động về du lịch, nông nghiệp, công nghiệp sáng tạo, đời sống xã hội của 54 dân tộc, và đặc biệt là sự giàu có về văn hóa của đất nước. Các truyền thống, lễ hội, ẩm thực, thủ công mỹ nghệ, âm nhạc truyền thống, di tích và cảnh quan thiên nhiên đều được giới thiệu nhằm khắc họa một đất nước nơi hiện đại và truyền thống hòa quyện hài hòa".

Ra mắt Chương trình phát thanh tiếng Hàn đầu tiên, ngày 7/9/2018. Ảnh tư liệu: VOV5

Phát thanh Đối ngoại phát sóng bằng 13 thứ tiếng và mỗi ngôn ngữ lại có những chuyên mục đặc thù rất phù hợp với mối quan tâm, văn hóa nghe – đọc của thính giả ở khắp nơi trên thế giới.

Các chương trình, như: Câu chuyện của người xa quê, Khách mời VOV (dành cho Việt kiều); Cuộc sống số, Cuộc sống quanh ta, Ẩm thực, Sunday Show, Beat The Rush (tiếng Anh); Cửa sổ bạn trẻ, Văn hóa Chủ nhật (tiếng Pháp); Đến Việt Nam ngày Chủ nhật (Tây Ban Nha); Cửa sổ Việt Nam (tiếng Trung); Bức thư Hà Nội (tiếng Nhật); hay Mái nhà ASEAN... đều đang phát huy vai trò như những nhịp cầu thông tin giữa Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Những chương trình này như lời mời gọi: “Hãy đến và hiểu thêm về Việt Nam - đất nước của sự đa dạng văn hóa, của con người thân thiện, và của những câu chuyện truyền cảm hứng.”  Với những tin, bài tuyên truyền đó, phát thanh đối ngoại đã góp vào thành công chung của lực lượng làm thông tin đối ngoại trong việc quảng bá hình ảnh Việt Nam ra với thế giới như khẳng định của ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương: "Qua các tác phẩm này, thế giới không chỉ thấy được những thành tựu của Việt Nam trong phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, mà còn nhận thấy được khát vọng vươn lên của cả dân tộc Việt Nam. Tất cả đã vẽ nên bức tranh toàn diện, đa chiều, đầy màu sắc, rực rỡ về đất nước, dân tộc Việt Nam".

Từ sóng radio đến không gian số

Thế kỷ XXI, phát thanh đối ngoại không còn giới hạn ở những âm thanh từ chiếc radio truyền thống. Cuối năm 2011, đầu năm 2012, trang thông tin điện tử vovworld.vn trở thành cổng thông tin đa ngữ lớn nhất Việt Nam, nối dài cánh sóng của phát thanh đối ngoại. Thính giả không chỉ nghe mà còn đọc, xem, tương tác với những người làm phát thanh đối ngoại.

Phát thanh đối ngoại đã hiện diện trên các trang podcast, Spotify, YouTube, quảng bá trên TikTok. Những bản tin ngắn gọn, clip sống động, podcast thân thiện giúp Tiếng nói Việt Nam kết nối với lớp trẻ, những người vốn quen dùng mạng xã hội hơn là chiếc radio cũ kỹ.

Nhưng dù trên nền tảng nào, cốt lõi của phát thanh đối ngoại vẫn là giá trị: trung thực, nhân văn, truyền cảm hứng. Và phát thanh đối ngoại Việt Nam đã chứng minh: biết tận dụng công nghệ không làm mất đi bản sắc, mà càng mở rộng sức lan tỏa.

Khoảng 20.000 thư từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ gửi về Đài Tiếng nói Việt Nam mỗi năm không chỉ là dữ liệu, mà còn là minh chứng rõ nhất cho sức sống của phát thanh đối ngoại giữa thời đại số hóa. Và sau đây là chia sẻ của các thính giả khắp năm châu về Đài Tiếng nói Việt Nam:

"Đài Tiếng nói Việt Nam đã phục vụ nhân dân trong các cuộc chiến tranh và cả trong thời bình, góp phần lớn vào quá trình phát triển đất nước. Đó không chỉ là câu chuyện về sự phát triển thần kỳ của Việt Nam, mà còn là câu chuyện về sự phát triển nhanh chóng của Đài Tiếng nói Việt Nam, trở thành một trong những tổ chức phát thanh truyền hình uy tín bậc nhất trong khu vực, cung cấp cho khán thính giả nguồn thông tin hay và bổ ích về các lĩnh vực giải trí, giáo dục, giới thiệu văn hóa, nghệ thuật và con người Việt Nam đến bạn bè thế giới".

"Chúng tôi đánh giá cao những chương trình mà Đài Tiếng nói Việt Nam đã mang đến cho người dân Việt Nam cả ở trong và ngoài nước. Trong những năm qua, Đài Tiếng nói Việt Nam đã đóng góp một phần không nhỏ vào những sự kiện quan trọng nhất của Việt Nam, qua đó đưa Việt Nam trở thành tâm điểm của thế giới".

"Tôi thấy Đài Tiếng nói Việt Nam bây giờ năng động hơn rất nhiều. Không chỉ phát trên sóng radio mà còn có mặt trên mạng xã hội, website, thậm chí cả podcast nữa. Format của một số chuyên mục đã được đổi mới, tăng sự tương tác với thính giả. Đây là cách rất hay để tiếp cận với người trẻ, vừa tiện lợi, vừa bắt kịp xu hướng công nghệ".

Trang thông tin điện tử vovworld.vn – cổng thông tin đa ngữ lớn nhất Việt Nam. Ảnh: VOV5

Ở nhiều nơi, thính giả chọn phát thanh đối ngoại không chỉ vì thông tin mà còn vì sự gắn bó. Họ xem radio là một phần trong đời sống tinh thần, là nhịp cầu dẫn họ đến gần hơn với một Việt Nam tươi đẹp, kiên cường.

Những bức thư từ Nam Mỹ, những email từ châu Âu, những bình luận từ châu Á… tất cả tạo thành một “bản đồ thính giả toàn cầu” của phát thanh đối ngoại. Từng dòng thư, từng lời nhắn là minh chứng rõ ràng rằng: giữa thời đại công nghệ phát triển không ngừng, làn sóng phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam vẫn đang ngày đêm thực hiện sứ mệnh kết nối, đưa hình ảnh một Việt Nam giàu bản sắc, tràn đầy sức sống đến gần hơn với bạn bè năm châu.

Tiếp nối hành trình 80 năm 

80 năm qua, phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam đã song hành cùng những thăng trầm của đất nước. Trong chiến tranh, phát thanh đối ngoại là vũ khí tinh thần. Trong hòa bình, phát thanh đối ngoại là cánh cửa mở ra thế giới. Và hôm nay, trong thời đại số, phát thanh đối ngoại là cầu nối bền chặt để Việt Nam hiện diện như một người bạn tin cậy, sáng tạo và thân thiện.

Hành trình 80 năm của phát thanh đối ngoại là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ của nhiều thế hệ những người làm phát thanh đối ngoại, những người được đào tạo bài bản, được rèn luyện qua muôn vàn khó khăn, thử thách, để làm tròn sứ mệnh đưa tiếng nói của Việt Nam ra thế giới. Dù ở bất cứ giai đoạn, họ cũng luôn giữ trong mình niềm tự hào và tình yêu sâu sắc với nghề. Bà Nguyễn Thùy Minh, nguyên Trưởng phòng Tiếng Thái Lan, nhớ lại kỷ niệm khi được giao nhiệm vụ đặc biệt: "Tôi được chỉ định là người đi mở cơ quan thường trú nước ngoài đầu tiên của Đài TNVN ở Thái Lan. Lúc bấy giờ biên dịch phát thanh tiếng Thái mới là nghiệp vụ chính của tôi. Nếu làm cơ quan thường trú thì phải có cả nghiệp vụ phóng viên. Hơi khó khăn, nhưng dù sao với kinh nghiệm làm thời sự, tôi cũng cố gắng làm. Kể từ ngày có thường trú Thái Lan, cấp trên đánh giá các thông tin về tình hình Thái Lan luôn được cập nhật rất tốt. Giao ban ở Trung ương, Đài Tiếng nói Việt Nam được khen có cơ quan thường trú đưa tin rất kịp thời và thời sự. Đó là niềm vinh dự và Đài đã giúp tôi có được ký ức đẹp như thế".

Ông Phạm Đình Quế, nguyên Trưởng phòng Tiếng Lào. Ảnh: VOV5

Không chỉ vậy, qua mỗi chương trình phát thanh, họ còn mang theo tâm huyết và tình yêu đất nước trong từng câu chữ, từng bản tin khi thể hiện trên sóng. Ông Phạm Đình Quế, nguyên Trưởng phòng Tiếng Lào, giọng đọc kỳ cựu của chương trình phát thanh tiếng Lào, chia sẻ: "Chuyên gia người Lào khi đọc những bài bình luận thường không đọc hay được. Do đó, ngày ấy, tất cả các bài bình luận đều là giọng tôi thể hiện. Đó cũng là niềm vinh dự của tôi, bởi vì người trong cuộc thì mới thể hiện được công việc mình làm. Các bài bình luận tôi đọc hơn các chuyên gia, bởi vì đây là đất nước Việt Nam, khi tôi đọc sẽ có khí thế hơn".

Từ những kinh nghiệm của thế hệ đi trước, những lớp người làm phát thanh đối ngoại sau này đã tiếp nối và phát huy truyền thống, đồng thời không ngừng sáng tạo, đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ khán giả quốc tế. Từng có nhiều năm công tác tại chương trình tiếng Pháp, ông Vũ Hải, nguyên Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, là người chứng kiến sự đổi thay và phát triển mạnh mẽ của của Ban Đối ngoại qua nhiều giai đoạn. "Các phóng viên, biên tập viên của Ban Đối ngoại đã không ngừng trau dồi nghiệp vụ báo chí và có những nghiệp vụ mà thế hệ chúng tôi trước đây không làm được như bây giờ. Các bạn đã cập nhật, tiếp thu các phương tiện mới, những nghiệp vụ mới để có thể đảm bảo truyền tải những thông tin về Việt Nam đến cho bạn bè quốc tế và đồng bào ở xa Tổ quốc. Các bạn trẻ đã có những cập nhật rất tốt trong việc sản xuất các chương trình nội dung số, làm nhiều hình thức, như: megastory, podcast…" - ông Vũ Hải nhận định.

Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Đỗ Tiến Sỹ, đánh giá: "Trong 2 cuộc kháng chiến, thông tin đối ngoại trên làn sóng phát thanh đã giúp bạn bè thế giới hiểu rõ về tinh thần yêu chuộng hòa bình của Nhân dân Việt Nam, cuộc đấu tranh chính nghĩa của Nhân dân Việt Nam dưới sự Lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Chủ tịch Hồ Chí Minh".

Trong thời kỳ đổi mới và phát triển đất nước, phát thanh Đối ngoại tiếp tục giới thiệu tới bạn bè quốc tế hình ảnh một đất nước Việt Nam thân thiện, hòa bình; một nền văn hóa Việt Nam độc đáo, giàu bản sắc được tạo nên từ những người dân nồng hậu, cần cù lao động. Bạn bè khắp năm châu đã thêm hiểu và ngày càng yêu mến Việt Nam; ủng hộ Việt Nam trên chính trường khu vực và thế giới. Cũng từ đó, giúp thu hút đầu tư, phát triển du lịch, tăng cường hợp tác giáo dục, khoa học, công nghệ...

Những chia sẻ của bà Nguyễn Thùy Minh, ông Phạm Đình Quế và ông Vũ Hải cùng đánh giá của Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Đỗ Tiến Sỹ, không chỉ thể hiện sự tự hào và lòng nhiệt huyết, mà còn là minh chứng sống động cho quá trình đưa tiếng nói Việt Nam ra với thế giới. Từ những ngày đầu đầy gian nan cho đến việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới, các thế hệ phóng viên, biên tập viên của Đài Tiếng nói Việt Nam đã không ngừng sáng tạo, đổi mới. Họ đã góp phần khẳng định vị thế của Đài Tiếng nói Việt Nam trong lĩnh vực báo chí truyền thông trong nước và quốc tế, đưa tiếng nói Việt Nam thành cầu nối giữa đất nước và bạn bè toàn cầu.

Trên mặt trận truyền thông đối ngoại, phát thanh đã, đang và sẽ tiếp tục là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, là cửa sổ thông tin để thế giới hiểu, cảm nhận và kết nối với Việt Nam; nơi thế giới có thể hiểu đúng và đầy đủ về một Việt Nam hòa bình, ổn định, đổi mới sáng tạo, năng động, phát triển và hội nhập toàn diện.

Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Ngô Minh Hiển. Ảnh: VOV5

Trong thời đại số và truyền thông toàn cầu như hiện nay, phát thanh đối ngoại đang bước vào một giai đoạn mới: giai đoạn hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện. Đây là thách thức không nhỏ, nhưng đồng thời cũng là cơ hội để phát thanh đối ngoại khẳng định vị thế trong lòng công chúng. Trước bối cảnh đó, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Ngô Minh Hiển, khẳng định tầm quan trọng của việc đổi mới trong sản xuất các chương trình phát thanh đối ngoại: "Trong tình hình mới hiện nay, phát thanh đối ngoại cần đổi mới hơn nữa. Vị thế của Việt Nam hiện nay đã được nâng lên. Do đó, phát thanh đối ngoại cũng phải có cách nhìn mới, phải nhanh nhạy nắm bắt và đi kịp cùng hơi thở của Việt Nam, hơi thở của cuộc sống. Ngoài việc quảng bá những tinh hoa văn hóa của Việt Nam, khẳng định bản lĩnh của Việt Nam, kêu gọi các nhà đầu tư đến với Việt Nam, thì phát thanh đối ngoại còn phải khẳng định Việt Nam là 1 đất nước hòa bình và tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho các đối tác nước ngoài đến để làm ăn và chia sẻ những khoa học công nghệ. Phát thanh đối ngoại cần đẩy mạnh nhiều hình thức phát thanh, bằng các sản phẩm đa phương tiện phát trên nền tảng xuyên biên giới và bằng nhiều hình thức khác nhau để có thể truyền tải được những thông điệp, mong muốn của Việt Nam đối với bạn bè năm châu".

Phát thanh đối ngoại tiếp tục hành trình phát triển trên chặng đường mới với nhiều mục tiêu mới để xứng đáng là tiếng nói tin cậy và hiệu quả của Đảng và Nhà nước trên mặt trận truyền thông đối ngoại. Để hiện thực mục tiêu lớn đó, Trưởng ban Ban Đối ngoại, bà Phó Cẩm Hoa cho biết: "Chúng tôi luôn nhận thức rằng để phát thanh đối ngoại có thể phát triển, đồng hành cùng những nước tiên tiến trên thế giới thì chúng tôi buộc phải chuyển mình cùng với sự chuyển mình của dân tộc. Trong thời đại công nghệ số, chuyển đổi số, chúng tôi không thể đứng ngoài trào lưu truyền thông số. Chúng tôi có trang thông tin điện tử đối ngoại ở địa chỉ vovworld.vn với 13 thứ tiếng giống như 13 chương trình phát thanh. Chúng tôi còn phát triển trên các nền tảng số khác, như: podcast, spotify; tận dụng các nền tảng được nhiều người theo dõi, sử dụng, như: Youtube, Tiktok để phát những sản phẩm của mình. Định hướng thứ 2 là chúng tôi đẩy mạnh lan tỏa thương hiệu phát thanh đối ngoại không chỉ nằm trong các hoạt động đa dạng mà còn nằm trong chính những giải thưởng báo chí, công tác chuyên môn ngày càng được chú trọng và phát triển". 

Trưởng ban Ban Đối ngoại, bà Phó Cẩm Hoa. Ảnh: VOV5

Tinh thần chuyển mình mạnh mẽ ấy không chỉ nằm ở định hướng lãnh đạo, mà còn được tiếp nối bằng nhiệt huyết và tư duy đổi mới của thế hệ phóng viên, biên tập viên trẻ – những người đang viết tiếp hành trình vẻ vang của 80 năm phát thanh đối ngoại.

Họ luôn có ý thức sâu sắc về sứ mệnh của mình, và luôn phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo và bản lĩnh hội nhập để trở thành những nhịp cầu vững chắc nối dài hành trình vẻ vang của phát thanh đối ngoại Việt Nam trong thời đại mới. Ở họ không chỉ có sự kế thừa truyền thống mà còn là sự chủ động thích ứng với môi trường báo chí truyền thông hiện đại. Sau đây là tâm sự của những phóng viên, biên tập viên trẻ của Ban Đối ngoại, Đài Tiếng nói Việt Nam:

"Tôi thấy mình rất may mắn và vinh dự khi được làm việc trong môi trường giàu truyền thống như Ban Đối ngoại nói riêng và Đài Tiếng nói Việt Nam nói chung. Trong công việc, tôi được học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm chuyên môn từ các cô chú, anh chị đồng nghiệp. Ngoài ra, tôi còn được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, gặp gỡ các chuyên gia, học giả, nhà ngoại giao và những nhân vật ở mọi lĩnh vực. Điều này không chỉ giúp tôi mở rộng vốn hiểu biết mà còn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, phân tích và xử lý thông tin trong bối cảnh quốc tế đa chiều và môi trường làm báo hiện đại".

"Làm phát thanh đối ngoại là cơ hội để tôi rèn luyện tư duy báo chí hiện đại, sắc bén, tính cẩn trọng và đạo đức nghề nghiệp. Tôi sẽ tiếp tục nỗ lực học hỏi, cống hiến nhiều hơn nữa, đóng góp vào sự phát triển chung của Đài Tiếng nói Việt Nam và lan tỏa những giá trị tốt đẹp của đất nước đến bạn bè quốc tế qua công việc hằng ngày".

"Trong bối cảnh thông tin toàn cầu cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, tôi hiểu rằng mình không chỉ cần thường xuyên trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng ngoại ngữ mà phải không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, tư duy mở, hội nhập, xử lý thông tin đa chiều, kỹ năng số và khả năng sáng tạo trong truyền tải thông điệp. Đó là nền tảng để thế hệ phóng viên trẻ như chúng tôi tiếp nối và phát huy hành trình 80 năm vẻ vang của phát thanh đối ngoại Việt Nam trong thời đại mới".

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Về đối ngoại, làn sóng phát thanh có thể vượt qua biên giới quốc gia không cần hộ chiếu”. 80 năm qua, phát thanh đối ngoại đã đưa Tiếng nói Việt Nam vượt đại dương, băng rừng núi, vươn xa khắp năm châu. Ngày hôm nay, ở một góc nhỏ nào đó trên thế giới, vẫn có những thính giả đang chờ đón chương trình phát thanh đối ngoại hay mở những ứng dụng số để gắn kết với đất nước, con người và văn hóa Việt Nam. Điều đó thôi thúc những người làm phát thanh đối ngoại của Đài Tiếng nói Việt Nam tiếp tục nỗ lực đưa tiếng nói Việt Nam đến bạn bè quốc tế mỗi ngày.