KOTO – mô hình đào tạo của doanh nghiệp xã hội đầu tiên tại Việt Nam với thông điệp vừa thiết thực vừa giản đơn “Biết một – Dạy một - Know One - Teach One”, được sáng lập từ tâm nguyện của anh Jimmy Phạm, một Việt kiều người Australia cách đây 26 năm.

Đến nay đã có hơn 1.700 trẻ lang thang cơ nhỡ, trẻ có hoàn cảnh khó khăn được học nghề miễn phí tại KOTO, 100% tốt nghiệp và có việc làm. Nhiều người trong số đó đã trở thành nhân viên, quản lý tại nhà hàng khách sạn đẳng cấp quốc tế. Giá trị đóng góp xã hội của KOTO được nhân lên gấp nhiều lần khi những học viên này lại tiếp bước mô hình đào tạo KOTO.    

Nghe âm thanh phóng sự tại đây: 

Trung tâm đào tạo nghề KOTO mới được xây dựng khang trang tại xã Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh hiện đang đào tạo cho 300 học viên các nghề khách sạn, nhà hàng như nấu ăn, bàn bar, bếp, tạo nền tảng vững chắc cho nghề nghiệp. Ngoài đào tạo nghề, KOTO cũng chú trọng tới việc dạy cho học viên tiếng Anh bởi kỹ năng ngôn ngữ này sẽ mở ra nhiều cơ hội giao tiếp, nâng cao thu nhập, phát triển sự nghiệp, làm việc trong môi trường quốc tế.

Một tiết học thực hành về bày biện bàn ăn. Ảnh Kim Thanh

Ngân Thị Hồng Ánh, 22 tuổi ở Đắc Lắc và Nguyễn Thị Mỹ Hương, 20 tuổi ở Quảng Nam chia sẻ: “Em học chuyên ngành về bàn bar, em đã được học thêm về tiếng Anh, máy tính và học kỹ năng sống. Em tự tin về kỹ năng chuyên ngành của em. Sau này em sẽ trở thành một người phục vụ chuyên nghiệp, đam mê với nghề, có sự tôn trọng công việc mình làm, nắm được các kiến thức, kỹ năng để mình vận dụng vào công việc một cách hiệu quả.

“Khi em vào đây thì em được học kỹ năng ngành nghề, kỹ năng sống như giải quyết các vấn đề trong cuộc sống như quản lý thời gian. Ngoài ra em còn được học cách chia sẻ nhiều hơn. Các anh chị chia sẻ lại cho em. Bởi em từ Quảng Nam ra đây, Hà Nội khác hoàn toàn so với em nên em được các anh chị, thầy cô chỉ bảo cho từng thứ nhỏ nhất.

Quán hàng của KOTO

Đây là mô hình nuôi dưỡng và đào tạo nghề Khách sạn, nhà hàng toàn diện cho thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn trong vòng 2 năm. Trong thời gian này, học viên không chỉ được trang bị kiến thức nghề nghiệp mà còn phát triển kỹ năng cần thiết khác để tự tin bước vào đời.

Là một trong những học viên khóa học mới, Hoàng Văn Hùng, 20 tuổi ở Cao Bằng chia sẻ: Em mồ côi cả bố và mẹ. Gia đình có 7 anh em, các anh chị đã xây dựng gia đình, chỉ còn Hùng và em trai sống với nhau. Học hết lớp 9, Hùng phải nghỉ học đi làm kiếm tiền ở rất nhiều nơi, từ bãi vàng đến các công trình xây dựng.

Nhờ được giới thiệu từ những anh chị từng học ở KOTO, Hùng nộp hồ sơ và được nhận vào KOTO: “Một hai tháng trước thì em cảm thấy khó khăn nhưng bây giờ em thấy quen dần. những gì em không hiểu thì em cũng hỏi các anh chị, cũng sẵn sàng chia sẻ cho em, sẵn sàng giúp đỡ em để em hiểu nhiều hơn”.

Có thể nói, các học viên KOTO là những người đặc biệt bởi các em đến từ nhiều vùng miền khác nhau, tính cách khác nhau và xuất phát điểm chưa tốt nên cũng gây ra khá nhiều khó khăn cho các thầy cô giáo trong quá trình học tập.

Chị Vũ Thị Minh Phương, giáo viên dạy tiếng Anh tại Trung tâm dạy nghề KOTO cho biết: “Đôi khi khó khăn ở đây là các em đã bỏ học lâu rồi và chưa có sự tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ tiếng Anh. Làm sao để vừa hỗ trợ được cho các em kiến thức chuyên ngành, lại vừa hỗ trợ cả ngôn ngữ? Để khắc phục điều đó, chúng tôi có những lớp học nhỏ gọi là lớp học phụ đạo, lớp học do giáo viên dạy hoặc do chính các bạn khóa trước hỗ trợ, làm sao để các bạn truyền tải lại các kiến thức chuyên ngành, dạy theo đúng phương châm là Know One teach One".

Không chỉ trang bị cho học viên một nghề nghiệp vững vàng, KOTO còn mang đến cho các em tâm thế tự tin, sự chuyên nghiệp để sau khi ra nghề, các em có thể thuyết phục khách hàng bằng năng lực thực sự, chứ không lạm dụng sự thương cảm của cộng đồng.

Ông Jimmy Phạm đã được nhiều tổ chức trong nước và quốc tế ghi nhận. Ảnh Kim Thanh

Chị Hoàng Thị Hạnh, Giám đốc Trung tâm dạy nghề KOTO chia sẻ: “Tôi nghĩ thành công lớn của KOTO, đây không phải là tổ chức nhân đạo. Chúng tôi đào tạo và dạy cho các em thay đổi bản thân của mình, trao quyền cho các em để các em hiểu được giá trị mà các em có được, các em nhận được. Điều quan trọng nhất là khi em nhận được sẽ trao lại, đấy là sự lan tỏa và sự lớn mạnh của KOTO. Nếu chúng ta nhìn vào 1.700 em thì là nhỏ nhưng nếu mọi người nhìn thấy 1.700 bạn đó đang giúp bao nhiêu người? Chúng ta không thay đổi 1.700 mà thay đổi cuộc đời của 1.700 bạn đó”

Từ khi mở cửa hàng bán sandwich trên phố Văn Miếu, Hà Nội và tổ chức khoá học KOTO đầu tiên với 9 trẻ em đường phố và 2 tình nguyện viên vào năm 1999,đến nay, KOTO đã phát triển thành một doanh nghiệp xã hội và đã phục vụ hơn 1 triệu thực khách từ khắp nơi trên thế giới. Hiện KOTO có 110 nhân viên, một nửa trong số đó là cựu học viên KOTO. Có nhiều em từ những đứa trẻ lang thang cơ nhỡ, có hoàn cảnh khó khăn nay đã trở thành nhân viên, quản lý tại các nhà hàng, khách sạn nổi tiếng trong nước và quốc tế.

Có những người từng phục vụ tại những nhà hàng, khách sạn 5 sao cũng quay trở về hỗ trợ cho các em của mình. Chị Đỗ Thị Ngân, nhân viên quản lý KOTO và anh Hoàng Văn Hậu, một đầu bếp nổi tiếng làm từng làm việc cho nhà hàng có tiếng ở Thượng Hải, Trung Quốc và Australia, giáo viên dạy nấu ăn và cũng là những cựu học viên KOTO chia sẻ:  “Khi quay trở lại thì em luôn làm theo đúng điều mà KOTO luôn nhắc nhở” biết một dạy một” là đúng, mình biết gì sẽ dạy lại các em mình như thế. Khi mình thấy các em mình làm không đúng thì mình sẽ bảo các em là như thế không đúng: “Điều thôi thúc tôi quay trở lại đây là tôi muốn lan tỏa, cho đi sự yêu thương mà trước đây khi tôi còn là một học viên mới vào trường, được nhận của anh chị, chúng tôi gọi là các anh chị bởi chúng tôi coi đây là một gia đình. Tôi nhận được tình cảm, sự giúp đỡ, bảo ban, chia sẻ ân cần đấy và tôi muốn trao lại cho các bạn trẻ có khó khăn giống như tôi trước kia để các bạn có cơ hội tốt hơn tương lai, có nghề, ổn định cuộc sống và quay trở lại giúp đỡ gia đình.

Là Giám đốc khối nhà hàng KOTO, cũng là cựu học viên những khóa học đầu tiên của KOTO, chị Đỗ Thị Kim Tình, từng là quản lý cho những nhà hàng 5 sao ở Hà Nội hiểu rõ triết lý sống của KOTO: "80-90% các bạn khối vận hành là cựu học viên của KOTO. Chúng tôi rất hiểu về văn hóa của KOTO nên chúng tôi làm với các tâm, yêu nghề và yêu các em. Vì ngày trước chúng tôi được giúp như thế rồi nên bây giờ chúng tôi giúp lại các em.. các bạn đến từ các khóa khác nhau rất nhiều"

Với mục tiêu tạo ra một cộng đồng phát triển bền vững với tinh thần nhân văn “được giúp đỡ rồi, hãy giúp đỡ những người khác” và luôn duy trì sự gắn bó lâu dài với cựu học viên, ông Jimmy Phạm cùng KOTO đã xây dựng được một cộng đồng học viên ngày càng lớn mạnh và gắn kết.

Ông Jimmy Phạm xác định rằng, việc dạy nghề không phải mục chính của KOTO mà là dạy các em học viên trở thành người tử tế, giúp ích cho xã hội, thay đổi số phận của những mảnh đời khó khăn: “Tôi luôn có 2 thông điệp khi các em rời khỏi ngôi nhà này. Đầu tiên, KOTO luôn mong muốn các em sống tử tế, tất cả mọi việc tốt sẽ đến với em một cách tử tế. Thứ hai, lúc nào các em khó khăn, luôn luôn nhớ cửa của KOTO luôn cho các em quay về nhà. KOTO mạnh chính là từ các em, cựu học sinh”

Mỗi cựu học viên trở thành cánh tay nối dài của mô hình, trở thành người giúp đỡ những hoàn cảnh kém may mắn khác được nhận những cơ hội như mình đã từng. Và họ luôn dành những tình cảm yêu mến nhất cho người anh cả, người luôn nỗ lực vì tương lai của những thanh niên yếu thế cái tâm của mình.

Đỗ Thị Ngân, cựu học viên KOTO và Hà Thị Thương, học viên khóa mới KOTO chia sẻ: “Anh Jimmy biết gì thì luôn chia sẻ cho chúng con trong hiểu biết của anh, anh không giấy bất cứ điều gì. Anh ấy luôn cho chúng con nguồn năng lượng tích cực. Một CEO nhưng khi đến với chúng em, đến với học viên ở đây thì anh luôn chỉ như một người anh trong gia đình, luôn gần gũi, chia sẻ mọi thứ với chúng con”

Mình không quên những gì anh mang đến cho mình và mang đến cho KOTO, anh rất vất vả với chúng em và với KOTO, cực kỳ vất vả để duy trì KOTO đến bây giờ. Để nói một câu từ Biết ơn chưa thể diễn tả hết được với em.

Với những đóng góp của mình, ông Jimmy Phạm đã được nhiều tổ chức trong nước và quốc tế ghi nhận, gần đây nhất là Giải thưởng Cống hiến vì cộng đồng “Human act Prize 2024” do Báo Nhân dân tổ chức. Giải thưởng Công dân toàn cầu do Quỹ Waislitz và Global Citizen trao tặng vì nỗ lực chấm dứt đói nghèo và thay đổi cuộc đời của hơn 1000 thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn tại Việt Nam.