(VOV5) - Đúng ngày này cách đây 20 năm (11/7/1995), Chính phủ Hoa Kỳ đã chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ, chấm dứt chính sách bao vây, cấm vận trong suốt 2 thập kỷ đối  với Việt Nam.


Sau 20 năm, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tìm được tiếng nói chung trong nhiều lĩnh vực hợp tác, thậm chí, cả những vấn đề bị coi là rào cản trong quan hệ hai nước. Còn nhiều vấn đề phải tiếp tục thảo luận, xây dựng lòng tin, song, vào thời điểm kỷ niệm 20 năm ngày bình thường hóa quan hệ ngoại giao, hai nước đã có thể hài lòng về kết quả đạt được.

Ngày 11/7/1995, Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Việt Nam. Tuyên bố lịch sử đó đã mở ra một chương mới trong quan hệ giữa hai quốc gia từng là cựu thù.

Trở lại Việt Nam những ngày tháng 7 này trên cương vị là khách mời đặc biệt để dự lễ kỷ niệm 20 năm ngày bình thường hóa quan hệ hai nước; cựu tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton một lần nữa cho rằng: “Quan hệ Việt Nam –Hoa Kỳ được như ngày nay là nỗ lực lớn chưa từng có của cả hai bên”. Ông chia sẻ vào thời điểm cách đây 20 năm, khi ông đề cập vấn đề bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, nhiều người nghĩ rằng đây là ý tưởng không khôn ngoan và không ai có thể nghĩ đến những gì mà hai nước đạt được cho đến thời điểm này: “20 năm trước đây khi nói đến bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ thực ra là một điều vô cùng khó khăn, nhất là với những người thuộc thế hệ chúng tôi, những người đã từng bị thương ở chiến trường Việt Nam. Ai cũng nghĩ đó là điều điên rồ, nhưng khi những người bạn Việt Nam chấp nhận chúng tôi và chúng tôi chấp nhận những người bạn Việt Nam thì thật sự, chúng ta đã giải phóng chính mình. Bình thường hóa quan hệ giữa hai nước đã giúp chúng ta hàn gắn vết thương chiến tranh, tạo dựng quan hệ thúc đẩy hợp tác”. 

Quả thực, nhìn lại chặng đường 20 năm qua, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã vượt xa mong đợi. Thương mại hai chiều từ 25 triệu USD đã tăng lên 35 tỷ USD. Việt Nam đang trở thành một trong những đối tác lớn nhất của Hoa Kỳ trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á(ASEAN). Năm ngoái, Việt Nam đã vượt lên Thái Lan  để trở thành đối tác xuất khẩu lớn nhất của ASEAN vào thị trường Hoa Kỳ. Trong lĩnh vực đầu tư, Hoa Kỳ đang trở thành nhà đầu tư lớn thứ bảy trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Việt Nam và Hoa Kỳ đang tiếp tục các cuộc đàm phán về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), dự kiến có thể hoàn tất vào cuối năm nay. Nếu hiệp định này được ký kết, các cơ hội hợp tác thương mại, kinh tế và đầu tư giữa hai nước sẽ còn được mở rộng cả về chiều rộng và chiều sâu. Đặc biệt, trong lĩnh vực giáo dục, đang có 17 000 học sinh, sinh viên Việt Nam sang học tập và làm việc tại Hoa Kỳ, đứng thứ 8 trong số các quốc gia có du học sinh tại Mỹ. Không chỉ dành nhiều chính sách học bổng cho Việt Nam, trong năm nay, Chương trình học Fulbright danh giá của Hoa Kỳ sẽ xây dựng trường đại học Fulbright phi lợi nhuận đầu tiên ở Việt Nam. Khi nhận chức đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nhiệm kỳ mới vào tháng 12 năm ngoái, ông Ted Ossius đã chia sẻ: “những năm 90, liệu có ai nghĩ có thể có một mối quan hệ đối tác như vây?”: “Hồi đó tôi đã ở Việt Nam. Mặc dù tất cả chúng tôi đều hy vọng về những điều tốt đẹp nhất, nhưng chúng tôi không ai có thể dự đoán được rằng quan hệ hai nước có thể tiến được xa như hiện nay. Ngoại trưởng John Kerry đã nói rất đúng khi ông đến Việt nam vào năm ngoái, rằng không có hai nước nào nỗ lực làm được nhiều và làm được tốt để cố gắng đến với nhau, thay đổi lịch sử và thay đổi tương lai như hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ.

Đúng như Đại sứ Ted Ossius đã nói quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong 20 năm như “một cái cây được chăm sóc tốt nhất”, với những nỗ lực cao nhất của cả hai bên. Thúc đẩy lòng tin, tăng cường sự hiểu biết để nhìn về tương lai là phương châm được lãnh đạo hai nước đặt ưu tiên. Minh chứng là hai bên đã có nhiều chuyến thăm cấp cao và thiết lập các cơ chế hợp tác hiệu quả. Hai bên cùng nhau xây dựng hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có cả những vấn đề được cho là “nhạy cảm” như nhân quyền, quốc phòng, giải quyết vấn đề sau chiến tranh… Năm 2013 là năm đánh dấu mốc đặc biệt quan trọng trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ khi hai nước xác lập Quan hệ đối tác toàn diện với hàng loạt vấn đề được ưu tiên. Đánh giá về mối quan hệ này, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cho rằng: “Với tư duy hướng lên phía trước, Việt Nam và Hoa Kỳ đã nỗ lực rất nhiều để vượt lên quá khứ, hướng tới tương lai. Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã vượt khỏi khuôn khổ song phương, đóng góp ngày càng quan trọng vào hòa bình, hợp tác và phát triển khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và trên thế giới. Sự hợp tác giữa hai nước đã chỉ ra rằng hòa bình và thịnh vượng ở Đông Nam Á nói riêng và và khu vực Châu Á- Thái Bình Dương nói chung có nhiều điều kiện để duy trì hơn khi quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ phát triển thuận lợi.