Năm 2019, nhóm “Hành trình hạn chế rác” ở Hà Nội khởi xướng phong trào thu gom giấy bỏ đi, lịch cũ để tái sử dụng thành vở viết, đồ thủ công. Việc làm giản dị nhưng mang sức lan tỏa lớn, góp phần giảm rác thải và thay đổi thói quen cộng đồng.

Chị Tống Bích Thủy đang phân loại giấy. Ảnh: Nhân vật cung cấp

"Giấy dày, không phủ nilon được gửi tặng cho các trường mầm non để trẻ em dùng vẽ màu sáp, làm thủ công. Giấy trắng một mặt trở thành nháp cho học sinh, sinh viên. Giấy bóng mỏng thì chuyển đến xưởng vẽ để họ tái sử dụng trong quá trình sáng tác tranh" - Đây là chia sẻ của chị Tống Bích Thủy, người sáng lập nhóm “Hành trình hạn chế rác”.

Tại Việt Nam, các nhà máy giấy lớn trong nước mỗi năm thải ra khoảng 20.000 tấn chất thải, trong đó chủ yếu là nilon, bột giấy, giấy loại. Đó là chưa kể đến lượng giấy bỏ đi từ sinh hoạt hàng ngày của người dân: những tập tài liệu đã dùng, tờ rơi quảng cáo, lịch treo tường hết năm, vở viết dở…Tất cả, nếu không được phân loại, sẽ bị gom chung vào rác thải sinh hoạt, gây lãng phí tài nguyên và tăng áp lực xử lý cho hệ thống môi trường đô thị.

Trước thực trạng này, nhóm của chị Thúy đã chọn cách thu gom, phân loại và tái sử dụng những tờ giấy bỏ đi biến chúng thành vở viết, tấm bìa hay nhiều vật dụng hữu ích phục vụ cộng đồng. Chị Tống Bích Thủy, chia sẻ từ ý tưởng thay vì vứt bỏ, hãy tận dụng những trang giấy còn trắng, những cuốn lịch chỉ mới dùng một mặt, để tái chế. Sau một thời gian kêu gọi trên mạng xã hội, nhóm của chị đã nhận được sự hưởng ứng của hàng trăm người mang giấy cũ đến các điểm tập kết.

Chị Thủy cho biết: "Giai đoạn 1 thu gom thì có khoảng gần 20 chục người, còn giai đoạn 2 bọn mình nhờ các bạn sinh viên hoặc các anh chị có thời gian rảnh đến hỗ trợ. Mình muốn tất cả các điểm hỗ trợ phân loại giấy trước, để khi cuối cùng, mình chỉ cần lọc lại những loại mình dùng được. Mình làm có quy trình thì công việc cũng đỡ hơn".

Nhiều người dân hưởng ứng nhiệt tình những hoạt động của nhóm “Hành trình hạn chế rác” ở Hà Nội bằng cách mang giấy cũ đến các điểm tập kết. Ảnh: Nhóm cung cấp

Chị Nguyễn Thu Hường, thành viên nhóm, cho biết sau bao cố gắng, những cuốn vở đầu tiên được hoàn thiện, gửi tặng cho học sinh khiếm thị, đã trở thành động lực rất lớn để cả nhóm tiếp tục. Nhiều gia đình khi biết đến hoạt động của nhóm còn chủ động phân loại giấy tại nhà trước khi mang đến.

"Tiết kiệm giấy là tiết kiệm nguồn tài nguyên của quốc gia. Giấy thừa bỏ ra môi trường thì cũng không biết làm gì, có thể tái sử dụng thì rất tốt. Mình muốn đóng góp công sức của mình một chút. Mỗi người thay đổi một chút thì sẽ lan tỏa đến nhiều người hơn nữa" - chị Hường nói. 

Ban đầu, nhóm chỉ có khoảng 20 thành viên, chủ yếu là bạn bè thân quen. Công việc diễn ra vào buổi tối hoặc cuối tuần. Điều đáng nói là mọi công đoạn do các bạn trẻ tự làm. Từng xấp giấy được phân loại, bóc tách, để riêng có thể tái sử dụng.        

Không chỉ dừng ở việc làm ra những cuốn vở, hoạt động của các bạn trẻ còn góp phần quan trọng thay đổi nhận thức cộng đồng.

Bạn trẻ Lê Anh Dũng, sinh viên Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, khẳng định: "Có thể với một người, đó chỉ là tờ lịch cũ, nhưng khi cộng đồng cùng tham gia, chúng tôi thu về hàng vạn tờ. Đó chính là giá trị lớn vừa giảm rác thải, vừa tạo ra sản phẩm hữu ích cho cộng đồng".

“Hành trình hạn chế rác” vẫn đang tiếp tục. Mỗi tháng, nhóm lại có thêm những tình nguyện viên mới. Nhiều trường học, doanh nghiệp đã liên hệ, đề nghị trở thành điểm tập kết giấy. Những cuốn vở mới đang chờ để gửi tới học sinh vùng sâu, vùng xa, những em nhỏ khiếm thị, những gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Hoạt động thu gom giấy bỏ đi của nhóm bạn trẻ Hà Nội tuy nhỏ bé, nhưng lại có sức lan tỏa lớn. Bởi nó gợi nhắc cộng đồng rằng giảm rác thải không nhất thiết phải bắt đầu từ những dự án tốn kém, mà từ những thói quen giản dị: giữ lại tờ giấy còn trắng, tận dụng tấm lịch cũ, chia sẻ cho những người cần.