Lâu nay, tên tuổi nhà thơ Thuận Hữu được công chúng yêu thơ biết đến qua thi phẩm “Những phút xao lòng”. Bài thơ nói lên được quy luật tình cảm, cảm xúc của con người và đã chạm tới sự đồng điệu của nhiều bạn đọc. Mới đây, sau một thời gian khá dài ít công bố tác phẩm, nhà thơ Thuận Hữu ra mắt tuyển thơ “Nhặt dọc đường”.

Nhà thơ Thuận Hữu trong buối nói chuyện về tuyển thơ "Nhặt dọc đường"

Tuyển thơ “Nhặt dọc đường” hình thành từ ý tưởng gom nhặt những câu thơ ra đời trên hành trình cuộc sống, từng vùng đất nhà thơ Thuận Hữu đã đi qua. Bao cảm xúc buồn vui thấm vào trong từng tứ thơ hồn hậu, chân tình.

Nhà thơ Thuận Hữu tên khai sinh là Nguyễn Hữu Thuận, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội khóa 21, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam. Trước tuyển thơ “Nhặt dọc đường” do NXN Hội Nhà văn ấn hành, ông đã xuất bản hai tập thơ – “Những phút xao lòng”  và “Biển gọi’ cùng với tập truyện “Ngọn đèn ban ngày”.

Tập “Nhặt dọc đường” dày hơn 250 trang khổ rộng, in kèm 30 bức tranh phụ bản do họa sĩ Đào Hải Phong vẽ theo cảm hứng từ những câu thơ gợi mở; phần Phụ lục đăng một số lời bình bài thơ Những phút xao lòng và hơn mười nhạc phẩm các nhạc sĩ Đức Dũng, Ngọc Thịnh, Tuấn Phương, Diệp Vàm Cỏ, Nguyễn Lê, Thuận Yến, Đình Thậm, Minh Đức... phổ thơ Thuận Hữu.

Tuyển thơ “Nhặt dọc đường” của nhà thơ Thuận Hữu được chia làm 3 phần. Phần mở đầu dành cho quê hương – đất nước, phần thứ hai viết về người thân – ký ức và phần kết nói về tình biển – tình em. Trong từng trang thơ hiện lên ký ức cuộc đời, những điều đã làm nên bản sắc tinh thần của Thuận Hữu hôm nay.

Tập thơ Nhặt dọc đường của nhà thơ Thuận Hữu

Lật từng trang tuyển thơ “Nhặt dọc đường” từ khi còn ở dạng bản thảo, nhà văn Yên Ba nhận ra một chân dung thơ với bao nỗi nhớ, nỗi niềm: "Thuận Hữu lâu nay được biết đến với một bài thơ phải nói là để đời, bài “Những phút xao lòng”nói về những phút giây ngoài chồng ngoài vợ. Bài thơ được đông đảo công chúng yêu thích và được chép trong sổ tay nhiều chục năm qua. Thuận Hữu làm thơ nhiều nhưng xuất bản ít, với tập thơ này ông đã khẳng định mình không phải là nhà thơ một bài mà có nhiều bài thơ, tác phẩm vạm vỡ. Cùng với thời gian, giọng thơ Thuận Hữu đã hiện đại hơn rất nhiều."

Cũng như nhà văn Yên Ba, nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại đã ấn tượng với thơ Thuận Hữu từ thuở “Những phút xao lòng”. Đến khi đọc tuyển thơ “Nhặt dọc đường”, ông nhận ra cảm quan thế giới đầy phong phú của người bạn thơ. Thuận Hữu không chỉ có một trái tim nhiều rung động trước tình yêu mà hơn thế hình ảnh biển, quê hương, đồng đội ăm ắp trong từng trang thơ: "Nhặt dọc đường” là một tập thơ rất có ấn tượng. Tác giả viết từ những trải nghiệm chân thành về quê hương, về biển, tình yêu. Bài thơ “Những phút xao lòng” viết trong thời kỳ đổi mới đầu những năm 90 của thế kỷ trước, nói lên tâm trạng xã hội, sự chuyển mình trong tư duy nhận thức của con người."

Trong phần 2 của tuyển thơ “Nhặt dọc đường”, nhà thơ Thuận Hữu có hai bài “Tự ngẫm” viết như để trò chuyện cùng người bạn đời của mình. Nếu bài “Tự ngẫm” đầu tiên như một lời xin lỗi, lời tự dặn lòng nâng niu lấy tình yêu thì đến bài “Tự ngẫm” thứ hai, như một khúc tự sự, tri ân người vợ đã vì mình mà chịu nhiều hi sinh, khó nhọc.

Bài thơ mở đầu với những câu: “Sau bao năm lấy chồng. Cặp vú tròn căng của em giờ nhão xuống. Dành cho chồng niềm vui, dành cho con sự sống, em nhận hết về mình dáng nét tàn phai…”. Những ai từng đồng cảm với tiếng nói chân thành trong bài thơ “Những phút xao lòng” hẳn cũng sẽ lặng người trước những câu thơ như lời tự thú, lời hối lỗi và biết ơn của một ông chồng thi sĩ với người vợphải chịu bao thua thiệt, lặng thầm vun vén cho gia đình.

Với nhà thơ Thuận Hữu, cảm xúc về tình yêu, về tình nghĩa vợ chồng đã nối dài trong ông từ những vần thơ thời tuổi trẻ đến hôm nay: "Trong tập thơ của tôi có một dòng gọi là tình yêu: Tình yêu không biết làm nô lệ/ Nơi đá sỏi câycằn hoa nở vẫn ngát hương/ Được làm người được sống để yêu thương/ Điều kỳ diệu hơn mọi điều kỳ diệu. Có lần nửa đêm Đại tướng, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam gọi điện chia sẻ vừa nghe bài thơ “Những phút xao lòng” trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Tôi rất xúc động vì trong tim một vị Đại tướng đã từng vào sinh ra tử đã ngân lên xúc động, hiểu được nỗi lòng của tôi."

Hầu hết các thi phẩm của nhà thơ Thuận Hữu đều được gợi cảm hứng, suy ngẫm từ những chặng đường đời của ông. Nhà văn Võ Thị Xuân Hà nhận thấy sự đồng nhất trong tính cách con người và chất thơ Thuận Hữu: "Thuận Hữu làm báo nhưng vẫn làm thơ, thơ giản dị chân chất như chính con người của ông. Cuộc đời của ông diễn giải và tải rộng trên những bài thơ như trang nhật ký. Giọng thơ Thuận Hữu hồn hậu, giản dị, đi theo lối truyền thống."

Tuyển thơ “Nhặt dọc đường” của Thuận Hữu có những sáng tác giàu suy tưởng. Với nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại, bài thơ nhan đề “Nhớ” trong phần “Người thân – Ký ức” cho thấy chiều sâu ngẫm nghĩ và tình cảm dạt dào mà tác giả muốn gửi gắm. Bài thơ có những câu: “Nỗi nhớ không thích ồn ào/ Nên nỗi nhớ tri âm cùng suy nghĩ/ Nỗi nhớ trốn vào giấc ngủ/ Xui con người mộng mơ/ Nỗi nhớ trốn vào câu thơ/ Lấy máu nó vạch lên trang giấy...Nỗi nhớ như con tàu đi suốt trăm miền/ Bánh sắt nghiến trên đường ray kỷ niệm...”

Là một người con của miền Trung, Thuận Hữu dành nhiều trang thơ để viết về dải đất nắng gió và những con người hồn hậu. Bài “Miền Trung” có những câu: “Tháng năm dài ta nhớ lắm miền Trung/ Mảnh đất cỗi cằn mà màu mỡ tình thương/ Gió nắng bạc màu mà thắm đằm nỗi nhớ/ Mây nhẹ nhàng trôi trên đôi cánh gió/ Bầu trời xanh vời vợi hút mắt nhìn…”: "Tôi đã sống ở nhiều miền quê, đi khắp mọi miền Tổ quốc nhưng có một quãng đời hơn 20 năm gắn bó với miền Trung – Tây Nguyên thấm đẫm tình người" - ông tâm sự.

Tình yêu, sự gắn bó và những kỷ niệm về biển quê hương thấm đẫm trong trang thơ Thuận Hữu. Như nhiều người khác, nhà thơ Hữu Việt nhận ra điều đó khi đọc tuyển thơ “Nhặt dọc đường”: "Những bài thơ về biển của Thuận Hữu thực sự ấn tượng. Ở đó không chỉ có tình cảm mà còn có tinh thần, ý chí của ông."