Nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ ngày đất nước thu về một mối. Thành phố Hồ Chí Minh từ dấu mốc 1975 đã trải qua nhiều đổi thay. Từ những ngày đầu sau giải phóng còn nhiều bộn bề, đến hôm nay, nơi đây đã trở thành đô thị năng động bậc nhất cả nước, là trung tâm kinh tế – văn hóa – khoa học lớn, và trên hết, là thành phố của tình người, của khát vọng vươn lên. Thông qua cuốn sách ảnh “Thành phố hòa bình - Thành phố của chúng ta”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á ghi lại 50 câu chuyện sống động về con người, văn hóa, đời sống thường nhật và tâm thế hội nhập của Thành phố Hồ Chí Minh.

Những bức ảnh về cuộc sống tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện lên thật dung dị qua góc nhìn của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á.

Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Việc nhiếp ảnh gia Nguyễn Á lặp lại hai lần từ ‘Thành phố’ trong nhan đề cuốn sách chính là một cách nhấn mạnh: Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là nơi sinh sống của hàng triệu con người hôm nay, mà còn là “Thành phố của tất cả chúng ta”, một phần ký ức chung, gắn bó với bao thế hệ người dân.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á.

Sinh ra và lớn lên ở Thành phố Hồ Chí Minh, hơn 50 năm qua, Nguyễn Á đã lặng lẽ đi, gặp, chụp và lưu giữ từng khoảnh khắc. Không chạy theo sự hào nhoáng, ông chọn hướng đi vào đời thường, vào những con hẻm quanh co, những mái nhà xưa cũ, kênh rạch, khu lao động, cả những khó khăn lam lũ của người dân. Tất cả hiện lên trong sách như một ký ức, một chứng tích, một hơi thở của Thành phố Hồ Chí Minh: “Tôi muốn nêu bật một điều: Nói đến Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là nói đến những tòa nhà cao tầng, mà còn cần đề cập đến những khó khăn đã tôi luyện nên một Thành phố ấn tượng như ngày hôm nay. Đó là kết quả của sự nỗ lực chung, được ghi lại qua những hình ảnh và câu chuyện đầy ý nghĩa.”

Triển lãm sách ảnh “Thành phố hòa bình - Thành phố của chúng ta” diễn ra tại Hà Nội thu hút thu hút nhiều bạn trẻ và công chúng đến tham quan, thưởng lãm.

Mở từng trang sách trong “Thành phố hòa bình - Thành phố của chúng ta”, ta gặp một Thành phố Hồ Chí Minh nhiều màu sắc. Ở đó, có những lễ hội truyền thống, nơi văn hóa dân gian hòa nhịp cùng hơi thở đô thị. Có những buổi diễn xướng dân tộc, những làn điệu vọng cổ, những điệu múa Khmer, Chăm, Hoa, cùng hòa vào dòng chảy chung. Có những trang sách ảnh dành cho người lao động, những công nhân miệt mài trong nhà máy, những người bán hàng rong nơi góc phố. Có những bức ảnh nhắc về lực lượng tuyến đầu là các y bác sĩ, chiến sĩ trong đại dịch COVID-19, với ánh mắt kiên cường và những hy sinh thầm lặng, khiến nhiều người nghẹn ngào. Các bức ảnh thêm một lần nữa thể hiện sức mạnh đoàn kết của cả Thành phố trong những thời điểm đầy thử thách.

Ông Nguyễn Mai Huy, Phó Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội Công đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết là một người con của Thành phố, ông rất ấn tượng với những bức ảnh của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á.

Từ những gì được ghi lại, dễ thấy Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa. Đây chính là “linh hồn” làm nên sức sống bền bỉ của Thành phố: sự đa dạng nhưng hài hòa. Ông Nguyễn Mai Huy, Phó Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội Công đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, xúc động khi xem lại những bức ảnh: “Những bức ảnh của Nguyễn Á đã để lại trong tôi những cảm xúc, thần thái và những khoảnh khắc lịch sử của đất nước. Qua ống kính của ông, chúng ta thấy được cốt cách và tâm hồn Việt Nam, từ hình ảnh những người nông dân, công nhân, trí thức, đến các y bác sĩ tuyến đầu chống dịch COVID-19. Những bức ảnh của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đều mang một thông điệp nhân văn, gần gũi và sâu sắc".

Cuốn sách còn hướng tới một thành phố hiện đại, năng động, đang đổi mới từng ngày. Những đại lộ thênh thang, khu đô thị mới Thủ Thiêm, tòa nhà Landmark 81…, tất cả phản chiếu nhịp sống đang vươn lên hội nhập quốc tế. Đối với TS. Nguyễn Thu Hương, giảng viên Khoa Văn hóa học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh những bức ảnh của nghệ sĩ Nguyễn Á mang sức mạnh lay động lòng người: “Như câu nói ‘một bức ảnh hơn ngàn lời nói’, những tác phẩm của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đã cho chúng ta thấy một Thành phố Hồ Chí Minh rất khác, một vẻ đẹp mà ngay cả người dân nơi đây đôi khi chưa nhận ra. Đặc biệt, tôi ấn tượng về loạt ảnh concert quốc gia vừa qua. Chúng ta thấy sức mạnh của tinh thần đoàn kết, sức mạnh của toàn dân. Mỗi người dân đều đóng vai trò to lớn trong việc định hình hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế".

Chính vì vậy, những trang sách ảnh vừa có giá trị nghệ thuật, vừa là một tư liệu lịch sử quý giá, góp phần khắc họa diện mạo, tâm hồn và khí chất của Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn nửa thế kỷ qua.

Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố đáng sống.

Trong sách còn có chân dung những văn nghệ sĩ, trí thức, những người đã và đang góp phần gìn giữ, phát huy di sản văn hóa của dân tộc ngay giữa lòng đô thị. Những vở cải lương, điệu hò, câu vọng cổ, hay lễ hội dân gian, tất cả được Nguyễn Á lưu giữ như một kho báu sống động. Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á bộc bạch: “Trong cuốn sách ‘Thành phố hòa bình - Thành phố của chúng ta’, tôi đã đưa vào 50 câu chuyện chứ không phải là những bức ảnh đơn lẻ. Đó là những câu chuyện về di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và di sản thế giới. Những câu chuyện này cho thấy sự phong phú về văn hóa và con người của Thành phố Hồ Chí Minh, lý giải tại sao thành phố này được thế giới công nhận là thành phố đáng sống".

Cuốn sách ảnh “Thành phố hòa bình - Thành phố của chúng ta” khắc họa rõ nét diện mạo và tâm hồn Thành phố Hồ Chí Minh trong chặng đường 50 năm qua. Đây là một tư liệu quý, nhắc nhở chúng ta về bản lĩnh, sự đoàn kết và lòng nhân ái, những giá trị làm nên bản sắc của thành phố này. Và hơn hết, đó là lời gửi gắm niềm tin của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á: một ngày không xa, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được bạn bè năm châu vinh danh là “Thành phố hòa bình”, một thành phố đáng sống, nơi hội tụ và lan tỏa tình người.