Những ngày này, làng nước mắm truyền thống Nam Ô ở phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng tất bật vào vụ Tết Nguyên đán Ất Tỵ.

Nước mắm Nam Ô sản xuất theo quy trình truyền thống. Ảnh: Vinh Thông/VOV

Cả tháng nay, gia đình chị Trần Thị Minh Thái ở phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu lo lọc nước mắm, vô chai, đóng thùng chuẩn bị hàng bán Tết. Năm nào cũng vậy, những ngày cuối năm, làng nước mắm truyền thống Nam Ô lại rộn rã mua bán, số lượng hàng bán ra khá lớn.

Làng nghề nước mắm Nam Ô được hình thành và phát triển từ hàng trăm năm trước. Nước mắm Nam Ô còn là một sản phẩm văn hóa tinh thần đặc sắc của làng nghề truyền thống bao đời, thể hiện bản sắc của cộng đồng địa phương, phản ánh sự đa dạng văn hóa, sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ. Nước mắm Nam Ô từng là đặc sản “Tiến Vua”, màu đỏ sậm cánh gián, mang hương vị mặn mòi của vùng biển Đà Nẵng. Nước mắm Nam Ô từ lâu trở thành loại gia vị, nước chấm không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người dân Đà Nẵng.

Chị Lý Hoàng Trâm quê ở tỉnh Đắk Lắk, đang làm việc tại thành phố Đà Nẵng, cho biết năm nào cũng vậy, trước ngày về quê ăn Tết chị lại đến làng nước mắm Nam Ô, phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu mua nước mắm và các loại hải sản khô về làm quà Tết cho người thân: "Tôi rất thích hương vị của nước mắm truyền thống Nam Ô, Đà Nẵng. Năm nào cũng vậy, khi về quê vào dịp Tết, tôi thường đặt mua cả chục lít về làm quà biếu bà con và dùng trong gia đình."

Làng nước mắm Nam Ô hiện có khoảng 260 hộ dân, với hơn 300 lao động tham gia làm nước mắm. Trong đó, khoảng 70 hộ tham gia Hội làng nghề nước mắm. Năm ngoái, tổng sản lượng nước mắm cả làng sản xuất khoảng 300 ngàn lít với giá bán từ 80.000 đồng/lít đến 150.000 đồng/lít, doanh thu hơn 24 tỷ đồng (gần 1 triệu USD).

Ngoài nước mắm, nhiều loại hải sản khác cũng được người tiêu dùng ưa chuộng dịp Tết. Ảnh: Vinh Thông/VOV

Ông Trần Ngọc Vinh, Chủ tịch Hội Làng nghề truyền thống nước mắm Nam Ô, cho biết số hộ khôi phục nghề làm nước mắm ở Nam Ô đã tăng rất nhanh. Năm 2005 chỉ có trên dưới 20 hộ thì nay số gia đình làm nghệ trở lại đã tăng lên đến hàng trăm. Không chỉ sản xuất, Nam Ô gần đây còn đón được nhiều đoàn khách du lịch tham quan, trải nghiệm quá trình làm nước mắm với người dân, giúp nhiều gia đình có thêm thu nhập.

"Chúng tôi mong muốn có một khu vực trình diễn mô hình kỹ thuật sản xuất sản phẩm nước mắm Nam Ô và các loại cá khô, mắm các loại…, để thu hút khách tham quan du lịch. Hình thành đội tàu đánh bắt thủy hải sản ở Nam Ô phục vụ làm nước mắm. Để đời sống bà con phát triển được thì phải bảo vệ môi trường khu du lịch. Đào tạo các khóa hướng dẫn viên vì chúng tôi đã già rồi, để truyền tải lại những gì chúng tôi biết về địa phương ở đây, về nghề nước mắm Nam Ô." - Ông Trần Ngọc Vinh nói.

Chính quyền địa phương đang hoàn thiện các thủ tục trình cấp thẩm quyền công nhận làng nghề truyền thống nước mắm Nam Ô. Cùng với đó, địa phương cũng sẽ triển khai đầu tư cơ sở hạ tầng, khu trưng bày giới thiệu sản phẩm, trình diễn quy trình sản xuất nước mắm truyền thống Nam Ô, kết nối, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, góp phần bảo tồn phát huy giá trị làng nghề, nâng cao thu nhập cho bà con…

Tháng 6/2024, Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Nam Ô” cho sản phẩm nước mắm Nam Ô, thành phố Đà Nẵng. Ảnh: Vinh Thông/VOV

Ông Trần Công Nguyên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Liên Chiểu, cho biết: "Chúng tôi đang triển khai đề án vừa phát triển sản phẩm vừa kết hợp du lịch cộng đồng. Chúng tôi hỗ trợ các hộ dân, cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp vừa khai thác vừa phát triển kinh tế, phát huy tối đa lợi thế khi đã được đăng ký sở hữu trí tuệ."