(VOV5) - Tuổi đã ngoài 70, nghệ nhân H’Bliư̆ Hwing luôn đau đáu một điều: làm sao để những điệu hát eirei không bị lãng quên để con cháu sau này tự hào về cội nguồn của mình.
Trong kho tàng văn hóa phong phú của đồng bào Êđê, những làn điệu dân ca như hát eirei, hát kưt, kể khan… là sợi dây gắn kết tâm hồn, nối dài dòng chảy ký ức từ đời ông cha để lại. Ở buôn Tu, xã Ea Tul, tỉnh Đắk Lắk, có một người phụ nữ thầm lặng nhưng bền bỉ gìn giữ và truyền lửa đam mê hát dân ca, đó là nghệ nhân H Ƀliư̆ Hwing.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Trong trẻo, sâu lắng, giọng hát eirei của nghệ nhân H Bliư̆ Hwing vang vọng núi rừng Tây Nguyên. Tiếng hát của bà đã chạm đến trái tim người nghe bằng những giai điệu tình yêu thủy chung hay khát khao xây dựng buôn làng giàu đẹp. Nghệ nhân H Bliư̆ Hwing chia sẻ: "Lời hát vang lên không chỉ để giãi bày nỗi nhớ, mà còn để nói lên những điều đẹp đẽ về tình bạn, tình yêu, quê hương và khát vọng xây dựng buôn làng ngày một ấm no, giàu đẹp".
 Nghệ nhân H Bliư̆ Hwing dạy cháu gái H Lana hát eirei và thổi đĭng năm - Ảnh: H'Zawut Byă/VOV-Tây Nguyên |
Hát eirei thường với nhịp điệu sôi nổi, thoải mái, được hát ở nơi tụ tập đông người và được thể hiện sinh động bằng lời nói vần (klei duê) tạo nên nhịp điệu vừa có chất thơ vừa có chất nhạc. Trước đây, điệu eirei được hát trong bất cứ cuộc vui nào của người Ê Đê và trong đám ma, hát eirei sẽ kèm nhạc đệm là kèn đinh năm. Sau này, văn nghệ quần chúng khuyến khích các nhạc cụ đệm.
Nghệ nhân H Bliư̆ Hwing cho biết thêm: "Từ xa xưa, ông cha ta đã lưu truyền những làn điệu dân ca truyền thống như hát eirei, hát kưt, những nét văn hoá đặc sắc và quý giá của dân tộc. Chúng ta cần trân trọng và giữ gìn những giá trị tinh thần ấy, không để mai một những nét đẹp đã được ông cha truyền lại, trong đó có hát eirei, hát kưt, thổi đinh năm, đinh tut".
Đam mê ca hát từ nhỏ, chất nghệ sỹ đã thấm đượm trong tâm hồn nghệ nhân H Bliư̆ Hwing. Và trải qua những thăng trầm của cuộc sống, bà lắng lọc ứng tác trong từng nét nhạc, lời dân ca. Trong cách gieo vần của nghệ nhân H Bliư̆ Hwing thể hiện những cung bậc cảm xúc dạt dào, mãnh liệt, nhiều nội lực.
Ngọn gió nào đưa ong vàng về bếp nhỏ, cá lượn vòng bên nồi, anh ghé có duyên chi? Nhà em nghèo, cột kèo còn xiêu vẹo. Chỉ có lòng son, dám gởi đến người đi. Nếu chúng mình nên nghĩa phu thê, em sẽ nhóm bếp hồng bằng củi khô sau vườn mẹ. Chỉ sợ nhà anh chê em nhà cửa bé, phận nghèo này chẳng dám ngỏ lời chi. Nếu được người trên thuận lòng se mối, em vui thay, tay nắm chặt tay rồi. Ta cùng nhau lên rẫy, xuống nương. Dẫu nắng gió cũng nguyện tròn câu thề đôi lứa.
Em H’Lana Hwing, 12 tuổi, cháu gái của nghệ nhân H’Bliư̆ Hwing, chia sẻ: Mỗi lần bà cất tiếng hát eirei, ông lại ngồi bên thổi đĭng năm. Âm thanh ngân vang khắp nhà. Cả gia đình em cùng quây quần lặng nghe chăm chú. Những khoảnh khắc ấy đã nuôi dưỡng trong H’Lana tình yêu với dân ca. Sau này em sẽ học nhiều hơn để biết và gìn giữ văn hóa đẹp này. Em sẽ rủ thêm những người bạn cùng học với nhau.
Anh Y-Novel Hwing, buôn trưởng Buôn Tu, xã Ea Tul, tỉnh Đắk Lắk, cho biết nghệ nhân H Bliư̆ Hwing là một tấm gương sáng trong cộng đồng về việc truyền dạy, gìn giữ nét đẹp dân ca Êđê: "Nữ nghệ nhân H Ƀliư̆ Hwing luôn được bà con yêu quý bởi giọng hát eirei ngọt ngào và sâu lắng. Bà không chỉ sở hữu tài năng nghệ thuật, mà còn là người tích cực góp mặt trong các hoạt động văn hóa của buôn làng và địa phương. Bà luôn dùng tiếng hát để khích lệ, sẻ chia và gắn kết bà con trong mọi hoàn cảnh".
Dù tuổi đã ngoài 70, mái tóc bạc phơ theo năm tháng, nhưng trong ánh mắt của nghệ nhân H Ƀliư̆ Hwing vẫn ánh lên niềm đam mê với văn hóa truyền thống. Bà luôn đau đáu một điều: làm sao để những điệu hát eirei không bị lãng quên để con cháu sau này vẫn còn được nghe, được hát và tự hào về cội nguồn của mình. Mỗi lần cất giọng hát, cùng tiếng đĭng năm, bà không chỉ đang kể một câu chuyện, mà còn qua lời ca gửi gắm cả tâm hồn, cả ký ức của bao thế hệ người Êđê.