Việt Nam vừa tiến hành tổng kết tình hình kinh tế - xã hội 8 tháng. Trong số những vấn đề được đề cập có tốc độ giải ngân vốn đầu tư công. Cụ thể, từ đầu năm đến nay, giải ngân vốn đầu tư công cao hơn so với những năm trước cả về con số tuyệt đối và tốc độ giải ngân. Đây là kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh cả nước triển khai sắp xếp bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phấn đấu đến hết quý III năm nay, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tối thiểu đạt khoảng 60% kế hoạch, và cả năm đạt 100% kế hoạch.

Ảnh minh họa: chinhphu.vn

Đưa nhanh vốn vào nền kinh tế

Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là vấn đề tài chính, mà là yếu tố then chốt tạo ra công ăn việc làm, kích thích tăng trưởng, cải thiện hạ tầng, đảm bảo an sinh và phát triển bền vững. 

8 tháng qua, Việt Nam đã giải ngân hơn 434 nghìn tỷ đồng (hơn 19 tỷ USD), tăng về số tuyệt đối và về tỷ lệ so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, nguồn vốn ngân sách địa phương đã ghi nhận tỷ lệ giải ngân cao lên tới 58,3%, cho thấy vai trò chủ động và quyết liệt từ phía địa phương trong triển khai đầu tư công.

Đơn cử như tỉnh Thanh Hóa, đến cuối tháng 8/2025, tỷ lệ giải ngân của tỉnh đạt 47,8% kế hoạch, cao hơn trung bình cả nước. Nhiều đơn vị, chủ đầu tư hay các sở, ngành trong tỉnh đã hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân chỉ sau 8 tháng.

Về phía bộ, ngành, Bộ Xây dựng đang đẩy mạnh khởi công 18 dự án lớn trong năm, trong đó có nhiều công trình hạ tầng trọng điểm, như: cao tốc, đường sắt, cầu lớn… Dự kiến, trong quý IV năm nay sẽ có 8 dự án quy mô lớn khởi công, tạo ra “đòn bẩy” giải ngân mạnh mẽ giai đoạn nước rút. Theo ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, các công trình, dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước sẽ tạo khung hạ tầng chiến lược, từ đó dẫn dắt và thu hút đầu tư tư nhân.

Động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng

Mục tiêu mà Chính phủ Việt Nam đặt ra là đến cuối năm 2025, sẽ giải ngân hết 100% vốn đầu tư công. Các công điện, chỉ thị, nghị quyết ban hành từ đầu năm đều yêu cầu bộ, ngành, địa phương coi đây là nhiệm vụ chính trị ưu tiên, cần tập trung chỉ đạo sát sao.

Năm 2025, tổng kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước được giao là hơn 1,09 triệu tỷ đồng, trong đó vốn do Thủ tướng giao chiếm gần 885 nghìn tỷ đồng, phần còn lại là vốn cân đối của các địa phương và vốn năm trước chuyển sang. Tính đến nay, hơn 95% số vốn đã được phân bổ.

Để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công, các giải pháp được xác định là phải nhanh chóng phân bổ hết số vốn còn lại trước 30/9; tập trung tháo gỡ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng – được coi là “nút thắt” lớn nhất hiện nay; hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp.

Với các dự án quan trọng quốc gia, nhất là lĩnh vực giao thông, Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tiến độ để phấn đấu hoàn thành ít nhất 3.000 km cao tốc và 1.000 km đường ven biển ngay trong năm 2025.

Cùng với đó, các dự án sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) phải sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư, đấu thầu, ký kết hợp đồng.

Địa phương chủ động nguồn thu, kịp thời kiến nghị bổ sung nếu hụt thu, tránh để thiếu vốn triển khai. Việc thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo, cập nhật dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công cũng được coi là yêu cầu bắt buộc, làm căn cứ để giám sát, đánh giá trách nhiệm từng đơn vị.

Để đạt được chỉ tiêu giải ngân vốn đầu tư công 100% như Thủ tướng giao, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho rằng: "Tất cả các bộ, ngành địa phương tiếp tục rà soát, phân bổ nốt số vốn còn lại, trường hợp không còn nhu cầu sử dụng thì phải mau chóng thực hiện các thủ tục để kiến nghị Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm và chuyển số vốn này cho các địa phương, bộ ngành và các dự án khác có nhu cầu. Công tác tổ chức triển khai thực hiện thì cũng đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án để có khối lượng giải ngân, đặc biệt là thời điểm cuối năm sắp tới; khẩn trương rà soát các vướng mắc thuộc lĩnh vực quản lý hoặc thẩm quyền quản lý của mình để khẩn trương hoàn thiện."

Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8,3 – 8,5%. Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công tiếp tục được triển khai đồng bộ, hiệu quả sẽ là tiền đề rất quan trọng để hoàn thành mục tiêu cả năm, đồng thời lan tỏa hiệu quả đến nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội trong những năm sau.