Quan hệ Việt Nam – Lào luôn được nhắc đến như một biểu tượng đặc biệt, bền chặt qua thời gian, gắn bó trong thử thách. Nhưng điều làm nên sức sống cho mối quan hệ này là việc chuyển hóa quan hệ truyền thống thành những hợp tác thực chất, phù hợp với yêu cầu phát triển mới của hai quốc gia. Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm (1-2/12) và chuyến tham dự, đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 48 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Lào của Thủ tướng Phạm Minh Chính (2-3/12) tại thủ đô Vientiane, Lào, sẽ định hướng hợp tác chiến lược cho quan hệ Việt-Lào phát triển bền vững trong thời gian tới.

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào của Tổng Bí thư Tô Lâm và việc Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Lào đồng chủ trì Kỳ họp 48 Ủy ban liên chính phủ Việt-Lào diễn ra trong bối cảnh cả hai nước đang chuẩn bị cho Đại hội Đảng, Lào kỷ niệm 50 năm ngày Quốc khánh (2/12-1975-2/12/2025), sự kiện ghi dấu những thành tựu mà Lào đạt được trong nửa thế kỷ qua, trong đó có sự hỗ trợ và đóng góp quan trọng từ Việt Nam.

Hợp tác thực chất và hiệu quả

Thời gian qua, sự gắn bó Việt – Lào luôn được duy trì ở cấp độ cao nhất thông qua cơ chế gặp gỡ, trao đổi thường xuyên giữa lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước. Các cuộc tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước không chỉ nhấn mạnh “tình cảm đặc biệt” mà ngày càng đi vào các nội dung hợp tác chiến lược, thực chất: ổn định chính trị, an ninh – quốc phòng, kết nối hạ tầng, tăng cường đầu tư và hỗ trợ phát triển.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith và Phu nhân. Ảnh: VOV

Hợp tác kinh tế có sự chuyển biến mạnh mẽ. Kim ngạch thương mại song phương 10 tháng năm nay đạt gần 2,5 tỷ USD, tăng 50,4% so với năm ngoái, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba của Lào. Hàng trăm dự án của Việt Nam trải rộng từ năng lượng, nông nghiệp công nghệ cao đến tài chính, viễn thông…, đã đóng góp vào tăng trưởng của Lào. Đại sứ CHDCND Lào tại Việt Nam, bà Khamphao Ernthavanh, khẳng định: Các dự án này góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội của Lào, đặc biệt là các dự án hợp tác xây dựng tuyến đường giao thông; việc Việt Nam cho phép Lào sử dụng và khai thác một số Cảng Vũng Áng đã giúp Lào hiện thực hóa chiến lược biến Lào từ một nước không có biển, trở thành quốc gia kết nối khu vực, tạo điều kiện thuận lợi trong việc vận chuyển, lưu thông hàng hóa.

Một điểm sáng khác là hợp tác giáo dục – đào tạo. Hàng nghìn cán bộ, sinh viên Lào được đào tạo tại Việt Nam trong nhiều năm qua đã trở thành nguồn nhân lực quan trọng góp phần ổn định và phát triển đất nước Lào. Đây là lĩnh vực mà hiệu quả được đo bằng chất lượng con người, chứ không phải các con số thuần túy, và là minh chứng rõ ràng rằng quan hệ đặc biệt Việt – Lào không chỉ là khẩu hiệu mà đang hiện diện trong từng thế hệ.

Động lực cho quan hệ Việt Nam-Lào trong giai đoạn mới

Mối quan hệ Việt – Lào đang trải qua một quá trình “làm mới” với nguyên tắc kiên định: tiếp tục tôn trọng những giá trị lịch sử, đồng thời chuyển trọng tâm sang hiệu quả, tính bền vững và khả năng thích ứng với những thách thức mới.

Trong một thế giới ngày càng phức tạp, việc giữ gìn và phát triển mối quan hệ Việt – Lào là yêu cầu chiến lược để bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và phát triển bền vững của cả khu vực. Mối quan hệ đặc biệt ấy vì thế không chỉ là tài sản chung của hai dân tộc, mà còn là nguồn lực để hai nước cùng tiến về phía trước.

Trong bối cảnh đó, việc Tổng Bí thư Tô Lâm thăm cấp Nhà nước Lào là thông điệp mạnh mẽ khẳng định Việt Nam luôn dành cho Lào ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, tạo động lực mới cho hợp tác chiến lược giữa hai nước. Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường cho biết:  Trong chuyến thăm, lãnh đạo hai Đảng, hai nước có những thống nhất về nhận thức, về phương hướng nâng quan hệ hai nước lên một tầm cao mới, tăng cường hiệu quả, tính thực chất trong các hoạt động hợp tác. Đây cũng là một đòi hỏi của tình hình thực tiễn hiện nay, trong bối cảnh tình hình thế giới khu vực có những diễn biến rất nhanh và phức tạp.

Bày tỏ tin tưởng quan hệ hai nước sẽ bước sang giai đoạn mới, Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh cho rằng: Đây là thông điệp mạnh mẽ khẳng định Việt Nam luôn dành cho Lào ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại. Trong chuyến thăm, lãnh đạo hai bên sẽ chủ trì và tham dự rất nhiều hoạt động, đề ra kế hoạch hợp tác trong thời gian tới nhằm tăng cường phát triển quan hệ hợp tác song phương ngày càng đi vào thực chất, có chiều sâu và hiệu quả. Cũng trong dịp này, Hội nghị  lần thứ 48 của Uỷ ban liên chính phủ Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam  do Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone đồng chủ trì cho thấy sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo cấp cao 2 nước trong việc thúc đẩy tăng cường hợp tác song phương.

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào của Tổng Bí thư Tô Lâm là hoạt động đối ngoại mang tính lịch sử, góp phần củng cố lòng tin chính trị, tăng cường hợp tác toàn diện và mở ra những định hướng hợp tác mới giữa hai nước trong kỷ nguyên mới. Trong khi đó, vai trò của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, với tư cách đồng Chủ tịch Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Lào, sẽ là cơ chế then chốt để cụ thể hóa, triển khai và điều phối toàn diện các nội dung hợp tác song phương. Sự gắn kết nhịp nhàng giữa chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư và vai trò điều phối hợp tác của Thủ tướng tạo thành một chỉnh thể thống nhất, đưa quan hệ Việt-Lào bước vào một giai đoạn phát triển bền vững.