Nghe âm thanh bài tại đây: 

Kể từ khi tham gia hoạt động GGHB LHQ năm 2014, Việt Nam không ngừng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý. Để đáp ứng với những yêu cầu mới, phù hợp với vai trò và vị thế mới của Việt Nam trên cả bình diện song phương và đa phương, nhất là LHQ, việc có một bộ luật hoàn chỉnh về lĩnh vực tham gia lực lượng GGHB của Việt Nam là cần thiết.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trình bày Tờ trình tóm tắt nội dung cơ bản dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Ảnh: quôchoi.vn

Bước ngoặt thể chế quan trọng

Việt Nam tham gia hoạt động GGHB LHQ và triển khai việc cử lực lượng tham gia từ năm 2014. Trước đó, từ năm 1996, Việt Nam đã tham gia đóng góp nghĩa vụ tài chính hằng năm cho hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đồng thời, tổ chức nhiều chuyến khảo sát phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc cũng như tại Trụ sở Liên hợp quốc. Đến nay, Việt Nam đã cử 1.100 lượt sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp đi thực hiện nhiệm vụ GGHB LHQ tại các phái bộ; ký kết 10 bản ghi nhớ hợp tác với các đối tác.    

Qua thực tiễn 11 năm tham gia, Luật Việt Nam tham gia GGHB LHQ ra đời tạo điều kiện để Việt Nam đóng góp hiệu quả và sâu rộng hơn cho hoạt động GGHB LHQ.

Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang khẳng định: "Việc ban hành luật nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, hoàn thiện hành lang pháp lý bảo đảm đồng bộ trong hệ thống pháp luật, phù hợp với Hiến Chương Liên hợp quốc và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tham gia lực lượng GGHB LHQ tiếp tục góp phần tăng cường hội nhập quốc tế, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế."

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng

Với 4 chương, 26 điều, Luật cụ thể hoá nhiều chính sách, gồm: xây dựng lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động GGHB LHQ; triển khai lực lượng tham gia hoạt động GGHB LHQ, đặc biệt là có cơ chế rõ ràng bảo đảm nguồn lực, chế độ, chính sách cho lực lượng tham gia GGHB LHQ. Đại tá Lê Quốc Huy, Văn phòng Thường trực Bộ Công an về GGHB LHQ, cho biết:

"Dự luật lần này rất quan tâm tới chế độ chính sách cho lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình. Những chế độ, chính sách trong văn bản pháp luật quy định trước đây đều được luật lần này đề cập tới và nâng tầm lên, đồng thời có thêm những điểm động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho tất cả cá nhân cũng như là cán bộ, chiến sĩ đăng ký tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình."

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh hội nhập và hợp tác quốc tế trên cả bình diện song phương và đa phương, nhất là với LHQ, Luật bổ sung thêm phạm vi, đối tượng tham gia là phù hợp với xu hướng chung của LHQ. Thực tế, hoạt động GGHB LHQ không chỉ cần lực lượng quân sự, mà còn cần chuyên gia dân sự về y tế, pháp lý, giáo dục, hậu cần... Việc huy động lực lượng dân sự có chuyên môn sẽ giúp nâng cao hiệu quả nhiệm vụ và mở rộng phạm vi đóng góp của Việt Nam. Thượng tá Tô Long, Phó Chánh Văn phòng Thường trực GGHB LHQ, Phó Cục trưởng Cục An ninh đối ngoại Bộ Công an, khẳng định: "Luật này sẽ tạo cơ sở pháp lý và giúp cho việc triển khai được thông thoáng hơn và đúng các quy định của pháp luật. Luật này vừa cụ thể hóa từ những kinh nghiệm thu hoạch được từ thực tiễn Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình của LHQ thời gian qua, khuyến khích việc tham gia vào hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ không chỉ của Bộ công an, Bộ quốc phòng mà cả dân sự nữa. Điều này thể hiện trách nhiệm của Việt Nam đối với nghĩa vụ quốc tế."

Từ tham gia tích cực sang đóng góp chủ động vào sứ mệnh GGHB chung

Cùng với lực lượng vũ trang, việc có lực lượng dân sự xuất hiện tại các phái bộ GGHB LHQ không chỉ mang đến hình ảnh một dân tộc yêu chuộng hòa bình và nhân văn, mà còn thể hiện tinh thần sẵn sàng hy sinh vì cộng đồng quốc tế.

Trong chuyến thăm, làm việc tại Việt Nam từ 12-14/6, ông Jean-Pierre Lacroix, Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách hoạt động GGHB, đánh giá cao nỗ lực chủ động, tích cực triển khai lực lượng GGHB của Việt Nam, trong đó có việc hoàn thiện Luật tham gia GGHB LHQ: "Việt Nam đã thể hiện cam kết rất mạnh mẽ đối với Liên hợp quốc, trong đó có hoạt động GGHB nói riêng. Chúng tôi luôn thấy được các kỹ năng, năng lực chuyên nghiệp của lực lượng GGHB Việt Nam, luôn thích nghi và hoàn thành tốt công việc ngay cả trong môi trường rất khắc nghiệt tại nhiều địa bàn. Sự đóng góp của các bạn đã hỗ trợ chúng tôi tạo nên sự khác biệt cho hòa bình, đặc biệt tạo nên sự khác biệt cho cộng đồng ở những nơi bị ảnh hưởng bởi xung đột. Việc luật ra đời là rất quan trọng, đảm bảo cho những đóng góp thành công của hoạt động GGHB Việt Nam trong thời gian tới."

Trên cơ sở bảo tham gia phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc, điều kiện và khả năng của mình, tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, thúc đẩy bình đẳng giới và bảo vệ quyền con người, Việt Nam đang dần chuyển từ tham gia tích cực sang làm chủ cuộc chơi trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình quốc tế. Việc Luật tham gia GGHB LHQ tiếp tục khẳng định với thế giới về cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc đóng góp vào sứ mệnh GGHB chung, qua đó cũng góp phần thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa bằng biện pháp hòa bình.