(VOV5) - Không chỉ là nơi sản xuất, HTX còn mở lớp dạy nghề miễn phí cho các em gái trong xã, với mong muốn khơi dậy niềm tự hào dân tộc và trao cơ hội làm kinh tế từ nghề truyền thống.
Tại thôn My Bắc, xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang, một người phụ nữ dân tộc Pà Thẻn đang từng ngày bền bỉ giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống qua từng sợi chỉ, từng hoa văn thổ cẩm. Đó là chị Tải Thị Mai, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Pà Thẻn, người dành tuổi thanh xuân của mình để hiện thực hóa giấc mơ đưa thổ cẩm của dân tộc mình ra thế giới.
 Chị Tải Thị Mai (ngoài cùng, bên trái) đang cùng các thành viên trong HTX hoàn thiện những tấm vải thổ cẩm. Ảnh: Hậu Phong/VOV5 |
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Sinh ra trong một gia đình có bà và mẹ đều thành thạo nghề dệt thổ cẩm truyền thống, cô gái Tải Thị Mai được truyền dạy từng đường kim, mũi chỉ ngay từ thuở nhỏ. Chị Mai tâm sự: "Từ lúc 12 tuổi tôi được mẹ truyền dạy nghề dệt. Lúc đó mẹ nói: phải biết nghề dệt để còn dệt quần áo cho mình. Tuy nhiên, mãi đến khi 30 tuổi, tôi mới bắt đầu theo nghề dệt. Nhờ được mẹ truyền dạy mà tôi biết dệt những hoa văn từ đơn giản đến phức tạp".
Với mong muốn bảo tồn, phát triển nghề dệt, năm 2017, chị Tải Thị Mai quyết định thành lập Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Pà Thẻn, quy tụ những người phụ nữ trong thôn yêu nghề tham gia. Vượt qua những khó khăn, HTX đã có những sản phẩm đầu tiên đến với khách hàng. Chị Mai cho biết: "Tôi đã cải tiến các túi, khăn với nhiều mẫu mã đẹp hơn. Từ đó, chúng tôi bảo tồn được nghề, được phong tục, trang phục và các nét văn hóa độc đáo của dân tộc Pà Thẻn".
 Chị Tải Thị Mai đang cùng các thành viên HTX hoàn thiện những công đoạn cuối cùng của sản phẩm túi thơm và túi đựng thẻ ATM. Ảnh: Hậu Phong/VOV5 |
Những năm đầu, dù sản phẩm được khách hàng quốc tế ưa chuộng, HTX vẫn chưa đủ điều kiện pháp lý để tự xuất khẩu. Các đơn hàng ra nước ngoài đều phải thông qua trung gian, khiến chị Mai nhiều lần chạnh lòng vì "hàng mình làm, nhưng tên không phải của mình". Bước ngoặt đến vào năm 2018, khi Tổ chức Good Neighbors International (GNI) bắt đầu đồng hành và hỗ trợ HTX. GNI đã tài trợ 8.000 USD để HTX đã đầu tư máy may, máy cắt, bàn ủi hơi nước, đồng thời được đào tạo kỹ năng quản lý và hoàn thiện hồ sơ pháp lý để có thể đứng tên xuất khẩu chính thức.
Anh Phùng Văn Lập, Quản lý Dự án GNI Quang Bình, chia sẻ: "Hiện nay, GNI đã hỗ trợ Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Pà Thẻn cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc... Ngoài ra, GNI cũng tìm đầu tư cho sản phẩm và mang các sản phẩm giới thiệu tại các hội trợ, triển lãm".
 Sản phẩm túi thơm và thúi đựng thẻ ATM đã được hoàn thiện. Ảnh: Hậu Phong/VOV5 |
Bên cạnh sự giúp sức từ tổ chức quốc tế, hành trình của HTX Thổ cẩm Pà Thẻn còn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ thiết thực từ chính quyền địa phương. Từ đó, HTX đã được hỗ trợ thủ tục pháp lý và kết nối với các chương trình xúc tiến thương mại. Chị Tải Thị Mai cho biết: "Từ đó, chị em trong HTX đã có thêm việc làm... Hiện, HTX đang nỗ lực để hoàn thiện thêm nhiều sản phẩm. Tương lai, chúng tôi rất mong GNI kết nối thêm nhiều đơn hàng và giúp HTX có thêm việc làm và gìn giữ, phát triển các sản phẩm dệt dân tộc Pà Thẻn".
Đến năm 2025, sau nhiều năm nỗ lực, HTX Thổ cẩm Pà Thẻn đã đạt được bước ngoặt lớn: ký thành công đơn hàng xuất khẩu chính ngạch đầu tiên sang Hàn Quốc, trị giá 4.000 USD, gồm 500 túi thơm và 500 túi đựng thẻ ATM. Đây là lần đầu tiên sản phẩm của HTX được xuất khẩu ra nước ngoài bằng chính tên tuổi của mình.
 Sự nỗ lực của các thành viên HTX đã giúp giữ gìn nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Pà Thẻn. Ảnh: Hậu Phong/VOV5 |
Chị Tải Thị Mai chia sẻ lần đầu tiên, sản phẩm của của HTX ra nước ngoài bằng chính tên HTX Thổ cẩm Pà Thẻn. Chúng tôi rất vui và vô cùng tự hào bởi đó không chỉ là một đơn hàng, mà là giấc mơ bao năm được hiện thực hóa. Mong muốn của tôi cũng như các thành viên HTX là rất mong muốn đưa sản phẩm của mình đến với thị trường quốc tế, như: thị trường Châu Âu. Sản phẩm của chúng tôi đều được dệt thủ công, thân thiện với môi trường. Nhiều du khách quốc tế đến với chúng tôi rất thích các sản phẩm dệt của dân tộc Pà Thẻn. Tôi rất mong các sản phẩm của dân tộc mình được nhiều người biết đến.
Hiện nay, HTX có 15 thành viên, chủ yếu là phụ nữ Pà Thẻn. Không chỉ là nơi sản xuất, HTX còn mở lớp dạy nghề miễn phí cho các em gái trong xã, với mong muốn khơi dậy niềm tự hào dân tộc và trao cơ hội làm kinh tế từ nghề truyền thống. Câu chuyện của chị Tải Thị Mai và HTX Thổ cẩm Pà Thẻn không chỉ là hành trình khởi nghiệp, mà còn là hành trình giữ gìn văn hóa, nâng tầm sản phẩm bản địa và khẳng định vai trò người phụ nữ dân tộc thiểu số trong hội nhập.