Trong tiến trình phát triển đất nước, giáo dục luôn được xác định là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng bền vững, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục đào tạo không chỉ là sự cụ thể hóa quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc lấy con người làm trung tâm của phát triển, đảm bảo công bằng và cơ hội học tập cho mọi người dân.

Nghị quyết 71 được Bộ Chính trị ban hành ngày 22/8/2025, với các nhóm mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp rõ ràng. Trong đó, điểm nhấn lớn nhất chính là “đảm bảo công bằng và cơ hội học tập cho mọi người dân”. Điều này thể hiện tư tưởng xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam: giáo dục không chỉ là quyền cơ bản mà còn là động lực phát triển bền vững.

Tính nhân văn sâu sắc

Công bằng trong giáo dục theo Nghị quyết 71 là không để ai bị bỏ lại phía sau; Xóa khoảng cách vùng miền, giàu nghèo; Tạo cơ hội phát triển bình đẳng cho từng cá nhân; Bảo đảm chất lượng và môi trường học tập nhân văn cho tất cả mọi người.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết 71 tại Hội nghị toàn quốc quán triệt các nghị quyết tại Hà Nội ngày 16/9.  Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt các nghị quyết tại Hà Nội ngày 16/9 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tinh thần cốt lõi này: “Chúng ta nhấn mạnh vấn đề tiếp cận bình đẳng với giáo dục. Trong đó, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, người dân tộc, đều phải được tiếp cận giáo dục bình đẳng so với với tất cả các đối tượng khác".

Nghị quyết 71 khẳng định tính nhân văn sâu sắc và định hướng chiến lược của chính sách giáo dục, trong đó xác định đột phá trong giáo dục phải “bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế”, tức là thay đổi cách nghĩ, cách làm trong quản lý giáo dục trước khi tiến hành các giải pháp. Công bằng trong giáo dục không chỉ là bình đẳng về quyền được học, mà còn là cơ hội tiếp cận, điều kiện học tập, thụ hưởng tri thức một cách toàn diện. Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho rằng: “Có một điểm đặc biệt là đột phá giáo dục phải bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế. Mục tiêu thì hết sức rõ ràng, cụ thể với yêu cầu cao và mang tính cách mạng, với 3 giai đoạn: 2025-2030, 2035, 2045. 8 giải pháp mang tính hành động, đột phá và khả thi".

Đẩy mạnh học tập suốt đời trong thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa. Ảnh: VGP

Công bằng trong giáo dục khẳng định giá trị nhân văn, đồng thời, đây cũng là nền tảng quan trọng để khơi dậy tiềm năng, trí tuệ và khát vọng vươn lên của mỗi cá nhân, tạo sức mạnh tổng hợp cho cả dân tộc. Thầy giáo Ngô Mậu Tình, Phó Hiệu trưởng trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và THCS Lâm Thủy, xã Kim Ngân, tỉnh Quảng Trị, bày tỏ tin tưởng: “Từ Nghị quyết 71 này, chúng tôi tin rằng giáo dục Việt Nam hứa hẹn bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, là nơi người học có nhiều cơ hội để trưởng thành, nơi thầy cô được tôn vinh và được chăm lo, nơi nhà trường được tiếp sức để nâng tầm chất lượng. Hơn hết, đó chính là quyết tâm để chúng ta cùng chung tay góp sức xây dựng nền giáo dục đổi mới, nhân văn".

Công bằng giáo dục – từ khẩu hiệu tới hành động

Với 8 nhóm giải pháp, Nghị quyết 71 hướng tới việc đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng, tăng cường ứng dụng công nghệ số, mở rộng hệ thống học trực tuyến, đào tạo nghề, đồng thời ưu tiên chính sách cho người nghèo, người khuyết tật, trẻ em ngoài nhà trường. Đây là sự cụ thể hóa tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, đưa công bằng trong giáo dục từ khẩu hiệu thành hành động.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt các nghị quyết tại Hà Nội ngày 16/9. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bên cạnh đó, Nghị quyết 71 mở ra hướng đi nhằm xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tri thức trở thành tài nguyên quyết định vị thế quốc gia. Giáo dục không dừng lại ở giảng đường mà phải gắn với học tập thường xuyên, học tập mọi lúc, mọi nơi. Chính vì vậy, nghị quyết đặt mục tiêu tạo lập cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ để mỗi công dân có thể học tập suốt đời, nâng cao năng lực thích ứng, sáng tạo trong lao động, khởi nghiệp và hội nhập quốc tế. Đây là bước đi phù hợp với xu thế phát triển hiện đại, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng một xã hội tri thức. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư, bồi đắp, nâng cao "nguyên khí quốc gia", chính là đầu tư cho tương lai của dân tộc. Đây là lĩnh vực then chốt của mọi then chốt, là động lực căn cơ của tăng năng suất, bứt phá năng lực cạnh tranh quốc gia, nuôi dưỡng khát vọng phát triển".

Nghị quyết 71 không chỉ là một văn bản chính sách, mà còn là tuyên ngôn mạnh mẽ về khát vọng phát triển đất nước bằng con đường tri thức. Khi mọi người dân đều có cơ hội học tập, khi công bằng trong giáo dục được bảo đảm, thì đó cũng là lúc Việt Nam có thể khai phóng toàn bộ tiềm năng của dân tộc, tạo sức bật mới để hiện thực hóa khát vọng hùng cường, thịnh vượng.