(VOV5) - Điều quan trọng đối với Thạch Bachs không nằm ở giải thưởng mà là việc anh sẽ làm gì để nâng cao chuyên môn và giữ gìn, phát triển âm nhạc của dân tộc mình.
Con đường gắn bó với âm nhạc truyền thống của chàng trai Khmer Thạch Bachs có nhiều gian nan và thử thách. Nhưng bằng tình yêu và niềm đam mê, Thạch Bachs không ngừng nỗ lực trở thành nhạc công chuyên nghiệp, có hiểu biết sâu rộng để cùng nghệ nhân, nghệ sĩ giữ gìn và lan toả âm nhạc của đồng bào Khmer.
 Thạch Bachs giữ vai trò là người dẫn dắt, phát triển âm nhạc cho người Khmer đặc biệt là các bạn trẻ |
Những âm thanh rộn ràng trong bài nhạc múa “Gác kèo ong” như đưa người nghe theo chân những người thợ vào rừng gác kèo dụ ong về làm tổ, một nghề độc đáo của người dân vùng đất U Minh Hạ (tỉnh Cà Mau). Đây là tác phẩm kí âm đầu tiên mang về cho Thạch Bachs giải vàng tại Ngày hội Văn hoá, Thể thao và Du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ năm 2022. Sau đó, Thạch Bachs đoạt nhiều giải thưởng khác. Nhưng điều quan trọng đối với Thạch Bachs không nằm ở giải thưởng mà là việc mỗi ngày anh sẽ làm gì để nâng cao chuyên môn và có ý tưởng gì để giữ gìn, phát triển âm nhạc của dân tộc mình.
Thạch Bachs cho biết: “Các tác phẩm đoạt giải A, B, C cũng nhiều mà tôi không nhớ hết các chủ đề. Nhiệm vụ của tôi là phổ nhạc, phối nhạc. Thành phẩm tôi đưa lại cho tập thể. Mỗi ngành, mỗi nghề phải có đạo đức nghề nghiệp. Sống với nghệ thuật thì phải có đạo đức nghề nghiệp, thiếu cái đó thì nghệ thuật không bao giờ phát triển”.
Trống lớn được coi như báu vật trong đời sống tinh thần, tín ngưỡng của người Khmer và Nghệ thuật đánh trống lớn ở Cà Mau được công nhận di sản cấp quốc gia năm 2022. Thạch Bachs là một trong số các nghệ nhân bảo tồn di sản của đánh trống lớn. Khi lập hồ sơ đệ trình, Thạch Bachs giữ vai trò quan trọng là người kí âm của nghệ thuật đánh trống lớn. Sau khi nghệ thuật đánh trống lớn được công nhận, Thạch Bachs tiếp tục nghiên cứu, đồng hành cùng các nghệ nhân để bảo tồn và phát huy các giá trị đánh trống lớn trong đời sống của đồng bào Khmer.
 Thạch Bachs từng đoạt giải vàng tại Ngày hội Văn hoá, Thể thao và Du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ năm 2022 |
Nghệ nhân Hữu Bận cho biết: “Bachs cũng ủng hộ tụi tôi nhiều lắm, bởi vì người ta hiểu dàn nhạc như thế nào rồi. Khi phối hợp với tụi tôi, Bachs nói “mấy chú chơi làm sao, như thế nào cho phù hợp với dàn nhạc trống lớn”. Mình chơi thì chơi, đâu có hiểu ý nghĩa trống lớn như thế nào cho cao như người ta thường xuyên tập. Người ta đóng góp ý kiến như thế rồi mình nói cho anh em hiểu”.
Thạch Bachs sinh năm 1991 trong gia đình am hiểu về nhạc cụ truyền thống tại tỉnh Trà Vinh, sau sáp nhập là tỉnh Vĩnh Long. Năm Thạch Bachs học lớp 8 (năm 2005), ngôi chùa lớn trong ấp mở khoá học về nhạc ngũ âm. Do quá đam mê âm nhạc và muốn dành toàn bộ thời gian cho tập luyện, Thạch Bachs đã theo học âm nhạc. Sau 6 tháng luyện tập miệt mài, dàn nhạc của chùa đã có thể biểu diễn ở trong ấp và các nơi lân cận. Những tưởng như vậy là đủ để bản thân có thể phát triển, Thạch Bachs theo cha đến tỉnh Bạc Liêu (sau sáp nhập là tỉnh Cà Mau). Lúc này, Thạch Bachs mới hiểu, những gì bản thân biết quá ít ỏi. Hai năm sống ở Bạc Liêu, Thạch Bachs tham gia lớp học bổ túc văn hoá. Dù không có cơ hội chạm vào nhạc cụ nhưng tình yêu âm nhạc chưa lúc nào nguội trong Thạch Bachs, chỉ cần có cơ hội, đam mê lại bùng lên mãnh liệt. Sau nhiều khó khăn, hiện Thạch Bách đã trở thành nhạc trưởng của đoàn nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau. Thạch Bachs cũng giữ vai trò là người dẫn dắt, phát triển âm nhạc cho người Khmer đặc biệt là các bạn trẻ.
Anh tâm sự: “Trở ngại của tôi là đồng đội chưa hiểu ý nhau nên phải từ từ rèn. Trong một năm nay, tôi thấy đồng đội của tôi có sự thay đổi. Tôi vui vì mình thay đổi được họ một phần nào đó để phát triển”.
 Thạch Bachs đang góp phần giữ gìn và phát triển di sản âm nhạc quý báu của người Khmer |
Không chỉ sử dụng thuần thục các loại hình nhạc truyền thống của người Khmer, Thạch Bachs còn rất am hiểu về nhạc lý hiện đại. Thạch Bachs theo học tại Nhạc viện thành phố Hồ Chí Minh ngành biểu diễn nhạc cụ phương Tây, chuyên ngành Saxophone. Mong muốn của Bachs là nắm vững nhạc lý từ cơ bản đến nâng cao. Việc học hành bài bản giúp Bachs có phương pháp giúp mọi người nâng cao trình độ. Khi càng nghiên cứu về nhạc lý phương Tây, Thạch Bachs càng hiểu và tự hào về nhạc truyền thống của dân tộc mình.
Thạch Bachs cho biết: “Tôi sẽ cố gắng hoà âm phối khí, hoà âm cả những nhạc cụ dân tộc. Chất âm nhạc trong nhạc cụ dân tộc khác hoàn toàn với âm nhạc hiện đại, âm nhạc điện tử. Nó không hay bằng nghệ nhân họ chơi trực tiếp. Chơi trực tiếp họ đưa nguyên tâm hồn của họ vào”.
Khi có thời gian, Thạch Bachs lại cần mẫn chế tác các loại nhạc cụ truyền thống như đàn cò, sáo, trống… Thạch Bachs đã đăng ký bản quyền sở hữu cho những sản phẩm của mình. Mong muốn của Bachs có thể mở xưởng chế tác để bà con đồng bào Khmer dễ dàng sở hữu nhạc cụ của dân tộc. Bên cạnh đó, Bachs cũng rất tích cực làm các video clip đăng tải trên các mạng xã hội hướng dẫn cách sản xuất nhạc, học cách sử dụng nhạc cụ hay tìm hiều về âm nhạc Khmer. Với tình yêu, đam mê và nỗ lực, Thạch Bachs đang cùng các nghệ nhân, nghệ sĩ, nhạc công giữ gìn và phát triển di sản âm nhạc quý báu của dân tộc mình, để những âm thanh phản ánh tâm hồn của người Khmer vượt ra ngoài phum, sóc, đến với công chúng khắp muôn phương.