Luật Nhà giáo vừa được thông qua (16/6/2025) tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Sự ra đời của Luật không chỉ là bước tiến trong công cuộc hoàn thiện thể chế mà còn là thông điệp khẳng định giáo dục là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển bền vững của quốc gia, thể hiện hội nhập quốc tế.

Ảnh minh hoạ: VOV

Luật Nhà giáo lần đầu tiên được ban hành đã thể chế hóa các quan điểm của Đảng, Nhà nước về vị thế, vai trò, tầm quan trọng, đặc trưng nghề nghiệp của nhà giáo trong một hành lang pháp lý thống nhất.

Những điểm nhấn phản ánh chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước

Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn xác định nhà giáo là yếu tố quan trọng nhất, nền tảng nhất, cốt lõi nhất quyết định chất lượng giáo dục.

Luật Nhà giáo được ban hành đã xác lập vị trí pháp lý đầy đủ cho nhà giáo trong cả cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập. Lần đầu tiên, nhà giáo ngoài công lập được thừa nhận là một người hành nghề đặc thù, có chuẩn nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ tương đồng, không chỉ là người lao động theo hợp đồng như trước.

Luật cũng quy định “Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp” và giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo. Ngoài ra, theo quy định của luật, nhà giáo còn được hưởng thêm các khoản phụ cấp đặc thù, trách nhiệm, ưu đãi, trợ cấp vùng khó khăn, trợ cấp giáo dục hòa nhập, thâm niên, lưu động…, góp phần nâng cao thu nhập toàn diện.

Luật cũng mở rộng và hợp nhất hệ thống chính sách hỗ trợ nhà giáo, ưu tiên trong tuyển dụng, điều động, tiếp nhận đối với nhà giáo công tác tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; thu hút người có trình độ cao, kỹ năng nghề giỏi tham gia giảng dạy, nhất là trong các lĩnh vực chiến lược như khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, giáo dục nghề nghiệp.

Tiếp cận các tiêu chuẩn của thế giới. 

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo - Ảnh: VGP

Luật Nhà giáo được xây dựng dựa trên nguyên tắc hội nhập, tham chiếu đến các chuẩn mực quốc tế, như: Khuyến nghị năm 1966 của UNESCO và ILO về điều kiện lao động của giáo viên, hay Khuyến nghị năm 1997 của UNESCO đối với giảng viên đại học. Đây là những nguyên tắc nền tảng nhằm bảo đảm quyền, nghĩa vụ và điều kiện nghề nghiệp cho đội ngũ giáo dục ở mọi cấp học. Việc ban hành Luật Nhà giáo còn là minh chứng cho hành động cụ thể, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững số 4 của Liên Hợp Quốc: “Bảo đảm nền giáo dục có chất lượng, công bằng, toàn diện và thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người”.

Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker hoan nghênh việc Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Nhà giáo, đặc biệt là chính sách đột phá khi xếp lương giáo viên ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Theo ông, sự đồng thuận cao của Quốc hội khi thông qua Luật đã phản ánh cam kết mạnh mẽ và mang tầm nhìn dài hạn của Việt Nam trong việc đầu tư cho những người đang giữ vai trò trung tâm trong công cuộc chuyển đổi giáo dục.

Ông Jonathan Wallace Baker cũng cho rằng thông qua việc trao quyền cho giáo viên, Việt Nam đang không chỉ thu hẹp khoảng cách tiếp cận giáo dục và nâng cao chất lượng học tập, mà còn góp phần hình thành một xã hội toàn diện, kiên cường và hạnh phúc hơn.

Lịch sử cách mạng Việt Nam cho thấy giáo dục đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những kỳ tích phát triển của dân tộc. Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định "Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài" (Điều 61).

Để hoàn thành các mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng, 100 năm thành lập nước, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, nhân lực chất lượng cao tiếp tục được Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII (tháng 11/2024) xác định là đột phá chiến lược và đổi mới giáo dục đào tạo là nhiệm vụ, giải pháp chiến lược của Đại hội XIV. 

Từ các căn cứ nêu trên, việc ban hành Luật Nhà giáo vừa đáp ứng được yêu cầu thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển đội ngũ nhà giáo, vừa gửi đi thông điệp đến bạn bè quốc tế về việc Việt Nam tôn trọng tri thức, coi trọng nghề giáo, và sẵn sàng hợp tác vì một tương lai học tập bền vững.